ورم پا زمانی اتفاق می افتد که شخص متوجه میشود پاهایش متورم شده و باد کرده است. این اتفاق می‌تواند در هر ناحیه ای از پاها مثل ران، ماهیچه، ساق ، مچ پا و از انگشتان تا مچ پا رخ دهد.
شروع تورم پا می تواند ترسناک و اضطراب آور باشد و اگر مدتی ادامه داشته باشد، آزار دهنده و ناراحت کننده می شود. تورم پاها علل مختلفی از جمله واریس دارند (روش های درمان واریس نیز متفاوتند)، که خوشبختانه راه های مختلفی نیز برای یافتن علت و درمان آن ها وجود دارد.
دلایل ورم پا چیست؟
پاهای شما معمولا به دو دلیل اصلی دچار ورم می‌شوند:
- تجمع مایع
- التهاب
- نارسایی احتقانی قلب
- خستگی یا کوفتگی
- دشواری تنفسی یا تنگی نفس
- سرفه مزمن
- ترومبوز وریدی عمقی
- ایجاد لخته در رگ
- وریدهای واریسی/ نارسایی وریدی
- خیز لنفاوی
- مشکلات کلیوی
- داروها
- بارداری
- بیماری کبد
انواع تورم پا
اولین قدم مهم، مشخص کردن میزان و شدت تورم یا ادم می باشد. در برخی افراد، تورم پاها با گذشت زمان بدتر می شود، به ویژه اگر تورم، ناشی از علل وریدی باشد.
تورم خفیف پا به ناحیه پا و مچ پا محدود می شود. مثلاً شب ها کمی پف ایجاد می شود.
تورم متوسط پا از مچ پا بیشتر رفته اما تا زیر زانو گسترش می یابد.
تورم شدید پا به بالاتر از پا و مچ پا و زانو، گسترش می یابد. در برخی موارد، تورم می تواند بسیار شدید باشد و ترک پوست باز شده و عفونی شود یا زخم های چرکی ایجاد کند.
علاوه بر میزان و شدت تورم، باید گوده گذار بودن یا نبودن ادم را نیز مشخص کرد. ادم گوده گذار به فشار که معمولاً با دست یا انگشت انجام می شود، پاسخ می دهد. اگر با انگشت روی پوست فشار آورید، حتی پس از برداشتن انگشت، در ادم گوده گذار فرورفتگی ایجاد می شود. اما در ادم غیرگوده گذار این گونه نیست. این مساله می تواند در تشخیص علل احتمالی تورم پا به پزشک کمک کند.
علائم اصلی مربوط به ورم پا چیست؟
علائمی که مربوط به ورم پا می‌شوند شامل موارد زیر هستند:
- پا درد
- قرمزی
- کرختی و بی حسی
- جوش
- خارش
- زخم پوستی
- رنگ پریدگی
- تنگی نفس
ارزیابی تورم پا
هنگام ارزیابی تورم پا، دو سوال مهم پیش می آید:
- آیا تورم جدید است یا از قبل ادامه دار بوده است؟
در برخی مواقع ممکن است این مسئله، به علت فشرده شدن وریدهای لگن باشد که به آن سندرم می ترنر (MTS) گفته می شود. متخصص ورید تمام این موارد را می تواند سریع ارزیابی کند. وی برای ارزیابی وریدهای پا و لگن، سونوگرافی وریدی را پیشنهاد می کند. گاهی ساق پا بسیار متورم می شود که وریدها دیده نمی شوند. پروتكلى براي رد مشكلاتي مثل لخته خون وجود دارد كه چند روز پس از آن انجام اسكن با سونوگرافي توصيه مي شود.
در ارزیابی علاوه بر تورم حاد، تورم مزمن پا نیز مهم می باشد. کمتر پیش می آید تورم مزمن پاها، ناشی از لخته خون جدید باشند و این مسئله بیشتر، به دلیل ترکیبی از نارسایی مزمن وریدی و ادم لنفاوی می باشد. این دو می توانند دست به دست هم بدهند که در اصطلاح به آنها “ادم لنفاوی-وریدی” گفته می شود.
- آیا تورم در یک پا وجود دارد یا هر دو پا ؟
گاهی تورم در هر دو پا، به ویژه ادم گوده گذار، می تواند به دلیل بیماری هایی مانند نارسایی قلبی، نارسایی کبدی یا کلیوی یا سایر بیماری ها باشد. بنابراین متخصص قلب باید هنگام ارزیابی تورم پا، کل مشکلات را در نظر بگیرد.
ورم پا چگونه تشخیص داده میشود؟
اصولا پزشکان برای تشخیص دقیق وضعیت عروقی که منجر به ورم پا میشود روش های متعددی را به کار می برند. این روش ها شامل موارد ذیل است:
- بررسی کامل داروها، علائم و تاریخچه پزشکی
- ونوگرافی
- رگ نگاری یا آنژیوگرافی
- رگ نگاری تشدید مغناطیسی
- شاخص بازو-قوزک
- بررسی جریان سونوگرافی داپلر
- تست های ورزشی
- اندازه گیری فشارخون سگمنتال
- بررسی داپلر وریدی به منظور ارزیابی نارسایی وریدی
درمان پا به شدت متورم
اولین کار، فشرده کردن پا می باشد. این کار می تواند به بافت فشار آورده و به حرکت مایع به سمت وریدهای عمقی تر (که می تواند از پاها خارج شود) کمک کند. مانند اینکه یک اسفنج مرطوب را فشار دهید تا مایع از آن خارج شود. این کار معمولاً با جوراب های فشاری یا واریس انجام می شود. فشرده سازی، حتی فقط برای چند روز، می تواند تفاوت زیادی در وضعیت بسیاری از بیماران ایجاد کند.
با این حال، تورم در برخی افراد، چنان زیاد می باشد که نمی توانند جوراب های فشاری را استفاده کنند، یا برخی افراد به دلیل مشکلات کمر و سایر مشکلات جسمی، به راحتی نمی توانند جوراب های فشاری را بپوشند. در این حالت، می توانند با باندهای فشرده سازی غیر الاستیکی چند لایه، شروع کنند. این باندها را می توانید پس از 3 یا 4 روز در کلینیک ورید تعویض کنید. این روند چند بار تکرار می شود. در برخی موارد، می توان به جای باندها، از جوراب های فشرده سازی درجه بندی شده یا فرم دیگری از فشرده سازی، مانند باندهای Circaid Velcro استفاده کرد.
با این حال هدف این است که فرد بتواند یک جوراب فشاری را در خانه بپوشد. با این وجود ممکن است این پروسه چند هفته طول بکشد. در صورت وجود زخم، می توان از Unna Boot تا زمان بهبودی زخم پوستی استفاده کرد. فشرده سازی با کاهش تورم در پا، باعث تسریع بهبود زخم می شود. جلسات فیزیوتراپی به صورت دستی، که برای تخلیه لنفاوی انجام می شوند، و درمان احتقان در برخی موارد، می توانند کمک کننده باشند. برای بیمارانی که تورم زیادی دارند، استفاده از “تمام موارد بالا” برای کنترل تورم و کاهش علائم مانند درد و مشکلات پوستی ضروری می باشد.
بیمار باید درک کند که این فشرده سازی را باید طولانی مدت انجام دهد، بنابراین یادگیری نحوه استفاده از جوراب های فشاری، حتی اگر چند ماه طول بکشد بسیار مهم می باشد.
تورم پا ناشی از نارسایی مزمن وریدی
اگر نارسایی وریدی را درمان کنید، میزان مایعات جمع شده در پاها (که منجر به تورم پا شده اند) کاهش می یابند. این امر در بسیاری از بیماران تفاوت زیادی ایجاد می کند. در مراکز تخصصی ورید انواع روش های درمانی از جمله Closurefast RFA، VenaSeal و Varithena انجام می شود. تمام روش ها توسط FDA تأیید شده اند و شواهد بالینی قابل توجهی در مقالات پزشکی منتشر شده است.
دکتر مرعشی زاده متخصص قلب و عروق
عباسی
یکشنبه ۲۰ تیر ۰( 2 سال پیش)
تعداد بازدید:
مشاهده پرسش
