فنر قلب، یک استوانه فلزی بسیار ظریف و تور مانند است. این وسیله کوچک با باز نگه داشتن نواحی تنگ یا مسدود شده در شریان ها، جان بیماران را نجات می دهد. فنر های قلب در فرایند های آنژیوپلاستی برنامه ریزی شده یا اورژانسی، جهت درمان حمله قلبی در شریان ها جایگذاری شده و تنگی ناشی از تجمع پلاک چربی را برطرف می کنند. در ادامه مطلب، فنر گذاشتن در قلب را توضیح خواهیم داد.
در صورتی که شریان تنها با استفاده از آنژیوپلاستی گشاد شود، امکان تنگی یا گرفتگی مجدد شریان وجود خواهد داشت. در حالی که خطر تنگی مجدد در حدود 30 درصد است، فنر گذاشتن در قلب این عدد را به 10 الی 15 درصد کاهش می دهد. در صورتی که فنر قلب یا استنت از نوع آغشته به دارو باشد، خطر به 2 تا 3 درصد کاهش خواهد یافت.
طول عمر فنر قلب چقدر است؟
فنر قلب به صورت دائمی در بدن باقی می ماند. احتمال بازگشت تنگی 2 تا 3 درصد است و معمولا در 6 تا 9 ماه اول بروز می دهد. تنگی در صورت بروز با فنر گذاشتن مجدد در قلب، درمان می شود. البته، امکان ابتلای دیگر شریان ها به تنگی وجود داشته که معمولا با جایگذاری استنت های بیشتر برطرف می شوند. مصرف دارو های تجویز شده و ایجاد تغییر در سبک زندگی می تواند خطر ابتلا به تنگی های متعدد را کاهش دهد. ترک سیگار، کاهش کلسترول و کنترل دیابت و فشار خون بالا از جمله این تغییرات به شمار می روند.
فنر زدن و بالون قلب چقدر طول میکشد؟
فنر قلبی قبل از قرار دادن بالون، در اطراف آن قرار می گیرد. هنگامی که بالون باد می‌شود، فنر قلبی، منبسط شده و زمانی که بالون خالی و خارج می‌شود، فنر قلبی در جای خود ثابت باقی میماند. بنابراین فنر در قلب میماند. این فرآیند بسته به شرایط بیمار و مهارت پزشک، معمولاً بین 30 دقیقه تا 2 ساعت طول می کشد.
فنر گذاشتن در قلب چگونه است؟
یک لوله تو خالی و بلند (کاتتر) به درون شریانی از مچ دست یا کشاله ران وارد شده و به کمک تصویر برداری اشعه ایکس تا به محل تنگی شریان هدایت می شود. یک سیم بسیار ظریف از طریق کاتتر وارد شده و تا به محل تنگی می رسد. فنر قرار داده شده در قلب به صورت جمع شده بر روی بالون قرار گرفته و بالون از طریق سیم هدایتی به محل تنگی می رسد.
پس از این که پزشک متخصص از قرار گیری بالون در محل مناسب اطمینان یافت، آن را باد کرده و شریان گشاد می شود. سپس، بالون تورم خود را از دست داده اما فنر پس از بزرگ شدن و اتصال به دیواره شریان، به حالت قبل باز نمی گردد. در این مرحله، بالون و سیم از بدن بیمار خارج شده و استنت در جای خود باقی می ماند. این فرایند معمولا 30 تا 60 دقیقه به طول می انجامد.
فنر زدن قلب می تواند حمله قلبی و آنژین را درمان کند. امروزه، این وسایل کوچک در تمامی فرایند های آنژیوپلاستی به کار می روند. البته، در صورتی که بیمار نسبت به مواد به کار رفته در فنر قلبی حساسیت داشته یا عروق خونی بسیار کوچک یا بزرگ باشند، از فنر قلب صرف نظر می شود.
احتمال بروز واکنش حساسیتی به مواد تشکیل دهنده استنت بسیار نادر است. این استنت ها همچنین در عروق خونی پاها، گردن (تنگی شریان کاروتید) و کلیه ها نیز قرار داده می شوند. در ادامه مطلب نحوه فنر زدن قلب را توضیح خواهیم داد.
اندازه فنر قلب چقدر است؟
رایج ترین فنرهای قلبی نزدیک به 15 تا 20 میلی متر طول دارند. اما می توانند 8 تا 48 میلی متر طول و 2 تا 5 میلی متر قطر داشته باشند.
فنر قلب از چه چیزی ساخته شده است؟
استنت از فلز هایی همچون فولاد ضد زنگ، آلیاژ پلاتین و کروم یا آلیاژ کوبالت و کروم ساخته شده است. یک لایه پوششی به نام پلیمر بر روی فلز قرار گرفته و خود این لایه نیز در اغلب اوقات با لایه ای از دارو پوشانده می شود. داروی یاد شده از تشکیل بافت جای زخم در بین سوراخ های فنر در قلب و بروز تنگی مجدد جلوگیری می کند.
این موارد، استنت آغشته به دارو نام داشته و به دلیل داشتن نتایج بهتر در بلند مدت، در 95 درصد موارد استفاده می شوند.
آیا فنر زدن قلب دردناک است؟
استفاده از فنر قلب، به طور معمول بدون درد است. قبل از ورود کاتتر به بدن، یک داروی بی حسی موضعی به محل ورود تزریق می شود. سطح داخلی شریان حاوی پایانه های عصبی نبوده و بیمار دردی را احساس نخواهد کرد. برخی افراد در هنگام متورم شدن بالون، دردی خفیف را در ناحیه قفسه سینه تجربه می کنند. بیمار در طول این فرایند، دراز کش و هوشیار است. پزشک بنا به تشخیص خود می تواند یک داروی آرام بخش برای بیمار تجویز کند.
فنر گذاشتن در قلب از طریق کشاله ران است یا مچ دست؟
در اغلب اوقات به دلیل خطر کمتر خونریزی از محل ورود کاتتر، از شریان مچ دست برای این کار استفاده می شود. شریان کشاله ران دسترسی آسان تر و امکان ورود کاتتر های بزرگ تر را فراهم کرده و گزینه انتخابی برای انجام فرایند های پیچیده است.
آیا فنر قلب خطرناک است؟
وجود اندکی کبودی در محل ورود کاتتر رایج بوده و معمولا پس از گذشت چند هفته برطرف می شود. خونریزی پس از این فرایند نادر بوده اما با اعمال فشار به ناحیه زخم به آسانی درمان می شود. خطر خونریزی در مچ دست کمتر از کشاله ران است زیرا شریان دقیقا در زیر پوست قرار داشته و اعمال فشار بر روی آن خونریزی را به سرعت متوقف می کند.
خطر ابتلا به عوارض شدید کمتر از 1 در هر 100 مورد است. پارگی دیواره های شریان، در اثر متورم شدن بالون از جمله این موارد بوده که در صورت بروز به سرعت با استفاده از استنت های بیشتر مهار می شود. خود فرایند فنر گذاشتن در قلب، می تواند سبب تشکیل لخته خونی و در نتیجه ی آن حمله قلبی شود. با این حال، احتمال بروز این عارضه بسیار نادر بوده و از هر 500 نفر، 1 بیمار به آن دچار می شود.
دوره بهبودی بعد از فنر زدن قلب چگونه است؟
در فرایند هایی که از قبل برنامه ریزی می شوند، قلب بلافاصله پس از جراحی شروع به بهبودی می کند. در صورتی که از شریان مچ استفاده شده باشد، بیمار پس از فرایند بلافاصله می تواند بر پای های خود ایستاده و راه برود. در صورت به کار گیری شریان کشاله ران، جهت اطمینان از توقف خونریزی بیمار باید 4 تا 6 ساعت به صورت دراز کش باقی بماند.
با این که بیمار در روز پس از فرایند احساس مناسبی خواهد داشت اما باید به مدت چند روز از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کرده و چند هفته ای بر خود آسان گرفت. در صورتی که فنر قلبی با هدف درمان حمله قلبی جایگذاری شده باشد، بسته به شدت حمله قلبی بهبودی از آن اندکی طولانی تر خواهد بود. بیماران باید به مدت یک هفته پس از آنژیوپلاستی و استنت گذاری از رانندگی خودداری کنند. در صورتی که فرایند موفقیت آمیز نباشد این مدت به چهار هفته افزایش می یابد.
عوارض جانبی فنر گذاشتن در قلب چیست؟
جایگذاری یک جسم خارجی در بدن و تماس آن با خون می تواند با اندکی خطر تشکیل لخته های خونی همراه باشد. این عارضه در 2 درصد موارد و ظرف یک سال اول پس از فرایند بروز داده اما مصرف دارو می تواند احتمال آن را کاهش دهد. پزشکان جهت جلوگیری هر چه بیشتر از تشکیل لخته خونی، علاوه بر آسپرین یک داروی ضد پلاکت دیگر نیز تجویز می کنند.
کلوپیدوگرل، پرازوگرل و تیکاگرلور از جمله این موارد هستند. پزشک معمولا مصرف آسپرین را به صورت مادام العمر و مصرف کلوپیدوگرل را به مدت 3 تا 12 ماه پس از فرایند تجویز خواهد کرد. لایه داخلی شریان در طول این مدت استنت را در بر گرفته و خطر تشکیل لخته های خونی بیشتر کاهش می یابد.
خطر بروز واکنش حساسیتی به فنر قرار گرفته در قلب، چقدر است؟
از آن جایی که فلز های به کار رفته در استنت ها به ندرت سبب بروز واکنش حساسیتی می شوند، بروز چنین واکنشی تاکنون تقریبا شنیده نشده است. جنس فنرهای قلبی، بافت زنده نبوده و توسط بدن رد نمی شوند.
آیا استنت های به کار رفته در بیمارستان های دولتی و مراکز خصوصی تفاوت دارند؟
خیر، استنت های به کار رفته در هر دو مرکز درمانی معمولا از نوع آغشته به دارو بوده و تفاوتی ندارند.
رضا
پنجشنبه ۳۱ فروردین ۲( 5 ماه پیش)
تعداد بازدید:
مشاهده پرسش
