بسیاری از ما حین انجام فعالیت یا خوردن بعضی از نوشیدنی ها دچار سوزش قلب می شویم؛ یا مثلاً وقتی از پله ها بالا می رویم، تپش قلب گرفته و نفس هایمان سنگین می شود. اما آیا علائم این چنینی می تواند نشانه ای از مشکلات جدی باشد؟ علائم «غیر عادی» مثل سنگینی قفسه سینه یا بال بال زدن قلب چطور؟ آیا این علائم موقتی است و خود به خود رفع می شود؟ یا باید پیگیر باشیم؟
در اغلب موارد، علائم ذکر شده موقتی است و خود به خود رفع می شود. اما اگر دائماً این علائم را تجربه می کنید، باید به دنبال دلیل آن باشید!
تقریباً نیمی از بزرگسالان آمریکا مبتلا به بیماری های قلبی هستند. بسیاری از این افراد، زمانی متوجه بیماری خود می شوند که یک نشانه ی جدی مثل حمله قلبی یا سکته مغزی را تجربه می کنند! به همین دلیل، شناخت عوامل خطر بیماری قلبی و علائم هشدار دهنده اولیه (که معمولاً نادیده گرفته می شوند) برای تشخیص زودهنگام بیماری های قلبی از اهمیت بالایی برخوردار است.
هفت نشانه ی بیماری قلبی
در ادامه به هفت نشانه ی بیماری قلبی پرداخته ایم.
درد یا فشار قفسه سینه (آنژین)
درد یا فشار قفسه سینه از اولین علائمی است که هر کسی را یاد بیماری قلبی می اندازد! باید بگوییم که درست فکر می کنید: این علائم ممکن است نشانه ی بیماری قلبی بوده و باید جدی گرفته شوند!
درد یا فشاری که به طور منظم در ناحیه قفسه سینه رخ داده و پس از چند دقیقه از بین می رود با نام آنژین شناخته می شود. آنژین معمولاً مشکل رایجی بوده و به دلیل کاهش جریان خون به قلب اتفاق می افتد. علائم این مشکل در افراد مختلف، متفاوت است:
- به عنوان مثال، برخی از افراد آنژین را به سوزش معده یا سوء هاضمه تشبیه می کنند؛ در حالی که برخی دیگر از افراد ممکن است احساسی مثل سفتی قفسه سینه، گزگز، بی حسی یا تنها یک احساس غیر عادی را تجربه کنند.
- علائم آنژین ممکن است در زنان و مردان متفاوت باشد. به عنوان مثال، زنان اغلب با درد شدید قفسه سینه مواجه شده و مردان فشار قفسه سینه را گزارش می کنند.
- ممکن است ناراحتی و درد تنها به قفسه سینه محدود نشود. درد، فشار، گزگز یا بی حسی می تواند در نواحی پشت، گردن، فک، بازوها یا سایر نواحی نیز رخ دهد.
- شما ممکن است تنها درد و فشار قفسه سینه یا بالاتنه را تجربه نکنید؛ بلکه در برخی افراد این درد و فشار با علائمی مثل احساس سرگیجه یا تنگی نفس همراه است.
آنژین به دو نوع پایدار و ناپایدار تقسیم می شود. آنژین پایدار قابل پیشبینی تر بوده و مدت کوتاه تری طول می کشد. به عنوان مثال، شما ممکن است در هوای سرد، در حین ورزش، بالا رفتن از پله ها یا زمان استرس دچار آنژین پایدار شوید.
از سوی دیگر، آنژین ناپایدار اغلب غیر قابل پیش بینی، شدیدتر و طولانی تر است و حتی ممکن است نیاز به مراقبت های پزشکی داشته باشید. در صورتی که این علائم مشکوک را تجربه کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. مراجعه سریع به پزشک، باعث تشخیص زودهنگام بیماری و پیشگیری از اتفاقات جدی خواهد شد.
نفس تنگی پیاپی
تنگی نفس که با نام دسپنیا نیز شناخته می شود، از دیگر علائم بیماری قلبی است که نمی توان از آن چشم پوشی کرد. تنگی نفس می تواند به تنهایی (بدون علائم دیگر) در زنان رخ دهد. علاوه بر این، تنگی نفس ممکن است به صورت متفاوتی در افراد مختلف رخ داده و در شرایط مختلفی نیز ایجاد شود. بنابراین بیان یک تعریف کلی برای تنگی نفس امری دشوار می باشد. این مشکل می تواند به صورت زیر بروز یابد:
- سرفه ای که از بین نمی رود.
- پس از هر فعالیتی ایجاد می شود.
- هم در حال فعالیت و هم در حال استراحت رخ می دهد.
- احساس سفتی در قفسه سینه.
تنگی نفسی که در زمان دراز کشیدن اتفاق افتاده و با نشستن بهبود می یابد معمولاً به دلیل مشکلات معمولی تر رخ داده و قابل کنترل است. درمان مشکلات تنفسی و پیگیری این مشکل می تواند به رفع آن کمک کند.
الگوهای مختلف ضربان قلب مانند تپش قلب، یا اسکیپ شدن ضربان
پر پر زدن قلب یا احساس ناگهانی از دست رفتن ضربان، نمونه هایی از تپش قلب هستند. به بیانی ساده تر، زمانی که تپش قلب دارید، بیشتر از همیشه متوجه ضربان قلب خود می شوید!
احساس تپش قلب معمولاً دردناک نیست، اما حس عجیبی دارد. ممکن است در این لحظه شما احساس کنید که قلب شما در حال بال بال زدن است یا یک ضربان را جا انداخته است. همچنین، در برخی موارد ضربان قلب تند یا آهسته را تجربه می کنید، یا قلب شما سنگین و به سختی می تپد.
تپش قلبی که در برخی موارد رخ می دهد و سریع از بین می رود، طبیعی است. حتی سالم ترین قلب ها هم گاهی دچار تپش قلب می شوند. اما اگر به طور منظم دچار این مشکل می شوید، بهتر است علائم خود را ثبت کرده و به پزشک اطلاع دهید.
به عنوان مثال، آیا هنگام دراز کشیدن یا نشستن تپش قلب می گیرید؟ یا هنگام ورزش حس می کنید که قلبتان کنده می شود؟ یا این حالت در زمان استراحت نیز پیش می آید؟
چه چیزی باعث تپش قلب می شود؟ چندین توضیح مختلف برای پاسخ به این سؤال وجود دارد. تپش قلب مکرر ممکن است با آریتمی های قلبی مثل تاکی کاردی، برادی کاردی یا فیبریلاسیون دهلیزی مرتبط باشد که تمامی این مشکلات قابل کنترل و درمان هستند.
خستگی مداوم (بی حالی)
همه ی ما گاهی خسته و کسل می شویم یا احساس می کنیم به اندازه کافی نخوابیده ایم. اما اگر این احساس «گاهی» نبود و مداوم برای شما اتفاق می افتد، به دنبال دلیل آن باشید.
به طور کلی، احساس خستگی مداوم با عدم داشتن انرژی کافی برای انجام فعالیت های روزمره توصیف می شود. شما معمولاً با توجه به احساس و اشتیاقی که برای انجام کارها دارید، می توانید احساس خستگی را تشخیص دهید. برخی از سؤالاتی که در این باره باید از خودتان بپرسید عبارتند از:
- آیا خسته تر از گذشته هستید؟
- آیا انرژی کمتری برای انجام فعالیت های روزانه ی عادی مثل بالا رفتن از پله ها، قدم زدن در فروشگاه ها یا لباس شستن دارید؟
- آیا از انجام فعالیت های بدنی پرهیز می کنید؟
با وجود اینکه ممکن است تصور کنید این احساس خستگی مداوم مشکل بزرگی نیست، اما باید آن را جدی بگیرید. به خصوص اگر در کنار این مشکل، سایر علائم مشکلات قلبی-عروقی (که در این مقاله به آن اشاره شد) را تجربه می کنید. خستگی مفرط ممکن است نشانه ی این باشد که قلب شما درست کار نمی کند که همین امر می تواند ناشی از مشکلات قلبی جدی تر یا بیماری های زمینه ای مثل مشکلات تیروئید باشد.
سرگیجه یا سبکی سر
سرگیجه و سبکی سر ممکن است به دلایل مختلفی مثل میگرن شدید یا ایستادن ناگهانی اتفاق بیفتد. اما اگر شما به طور منظم این حس را تجربه می کنید، باید دنبال دلیل آن بگردید. این مشکل در برخی موارد، ممکن است ناشی از یک بیماری زمینه ای مثل بیماری قلبی باشد.
به عبارت ساده تر، زمانی که قلب شما خون را به درستی پمپاژ نمی کند، فشار خون شما کاهش می یابد. افت فشار خون می تواند باعث سرگیجه یا سیاهی رفتن چشم شود.
بهترین اقدام این است که در مورد علائم، سابقه پزشکی و علل احتمالی مشکلتان با یک پزشک مشورت کنید. باز هم تکرار می کنیم که مراقبت از سلامتی خود را به تعویق نیندازید. معاینه و تشخیص سریع تر می تواند به درمان بیماری و پیشگیری از مشکلات جدی تر کمک کند.
تورم بی دلیل (به خصوص در مچ و ساق پا)
تروم پاسخ طبیعی بدن به تجمع مایعات می باشد. این مشکل می تواند طیف گسترده از از دلایل مثل نیش پشه، درد، گرفتگی و … را در بر بگیرد.
اما اگر متوجه تشدید تورم در نواحی خاصی مثل مچ، ساق پا و روی پاها شدید، نمی توانید به راحتی از کنار آن رد شوید!
تورم شما می تواند مشکلاتی مثل ناتوانی در پوشیدن کفش، درد یا حساس شدن پوست پا را در پی داشته باشد.
خوشبختانه شما می توانید با راهکارهای ساده ای مثل پوشیدن جوراب های فشرده سازی، تورم پاهای خود را کاهش دهید. اما بهتر است دلیل اصلی این تورم را کشف و درمان کنید.
افزایش وزن ناگهانی
تغییر وزن به میزان چند کیلو در طول زمان امری عادی است. اما اگر به طور ناگهانی چند کیلو چاق شده اید، ممکن است بدن شما دچار احتباس مایعات شده باشد.
افزایش وزن ممکن است در برخی موارد مشهود نباشد (به خصوص اگر متوجه تورم نواحی مختلف بدن خود نشده باشید)؛ اما ممکن است احساس نفخ، مشکلاتی افزایش فشار خون یا تنگی نفس در کنار افزایش وزن شما ظاهر شوند.
بنابراین اگر متوجه افزایش وزن ناگهانی خود شده اید، باید به پزشک مراجعه کرده و تغییرات وزن خود را به صورت روزانه تحت نظر بگیرید. به طور کلی، افزایش وزن 1 تا 5/1 کیلوگرم در روز یا 5/2 کیلوگرم در هفته می تواند نشان دهنده یک مشکل اساسی باشد.
