رگ های واریسی، وریدهای متورمی هستند که قابل مشاهده بوده و اغلب از زیر سطح پوست حس می شوند و معمولاً روی پاها به وجود می آیند. از هر 4 نفر در جهان، 1 نفر به واریس دچار می شود. این عارضه در زنان شایع تر است و بالا رفتن سن احتمال ابتلا به آن را بیشتر می کند. رگ های واریسی ممکن است ظاهر آزاردهنده و ناخوشایندی داشته باشند اما عموماً مشکلی برای افراد ایجاد نمی کنند. در ادامه مطلب، جنبه های مختلف واریس از جمله، علائم واریس دست و پا را توضیح خواهیم داد.
واریس پا چیست؟
وریدهای واریسی رگ های خونی غیرطبیعی و گشاد شده ای هستند که در اثر ضعیف شدن دیواره ی عروق ایجاد می شوند. آن ها ممکن است به صورت خوشه هایی از رگ های آبی یا بنفش ظاهر شوند و گاهی اوقات نیز توسط مویرگ های قرمز نازکی به نام رگ های عنکبوتی (گروهی از رگ های خونی کوچک که در نزدیکی سطح پوست قرار دارند) احاطه می شوند. رگ های واریسی و عنکبوتی می توانند در هر جایی از بدن بروز پیدا کنند اما اغلب در پاها و در ناحیه ی لگن ظاهر می شوند. واریس می تواند در صورت و دست ها نیز به وجود آید.
واریس دست چیست؟
واریس می‌تواند در سایر نواحی بدن، از جمله دست‌ها نیز رخ دهد. این رگ‌های بزرگ و پیچ‌خورده زمانی ایجاد می‌شوند که رگ‌های خونی در دست‌ها ضعیف شده یا آسیب ببینند و منجر به جریان خون ناکافی شوند. این بیماری اغلب با وجود رگ‌های تیره و برآمده قابل مشاهده در زیر پوست، مشخص می‌شود و گاهی اوقات می‌تواند با ناراحتی، تورم یا درد همراه باشد. عوامل مختلفی در ایجاد واریس در دست‌ها نقش دارند، از جمله ژنتیک، سن و انتخاب‌های سبک زندگی. درک علل، علائم و گزینه‌های درمانی بالقوه برای واریس در دست‌ها، برای افراد مبتلا یا کسانی که به دنبال اقدامات پیشگیرانه هستند، ضروری است.
علائم واریس دست و پا
در این مطلب، علائم واریس دست و پا را برای شما بیان خواهیم کرد:
علائم واریس دست:
یکی از قابل توجه‌ترین علائم بیماری‌های رگ‌های دست، ظاهر شدن رگ‌های برآمده است. به طور معمول، رگ‌های دست خیلی برجسته نیستند، اما به دلایل مختلف می‌توانند بیشتر دیده شوند. بیماری‌هایی مانند واریس و رگ‌های عنکبوتی می‌توانند باعث شوند رگ‌ها متورم، پیچ خورده یا بزرگ به نظر برسند. با اختلال در جریان خون، رگ‌ها ممکن است برجسته‌تر شوند، به خصوص هنگامی که دست‌ها بالا برده می‌شوند یا پس از دوره‌های فعالیت.
درد یا حساسیت:
اگر در رگ‌های دست خود هرگونه حساسیت یا دردی را تجربه می‌کنید، می‌تواند نشانه‌ی یک بیماری وریدی باشد. این درد ممکن است از یک ناراحتی خفیف تا درد شدید متغیر باشد. این درد اغلب با استفاده طولانی مدت از دست‌ها، مانند گرفتن اشیا، تایپ کردن یا بلند کردن اجسام، بدتر می‌شود. این ناراحتی می‌تواند ناشی از التهاب رگ‌ها، معروف به فلبیت، یا حتی وجود لخته‌های خون در برخی از بیماری‌های وریدی مانند ترومبوز ورید عمقی (DVT) باشد.
تغییر رنگ پوست:
بیماری‌های ورید دست گاهی اوقات می‌تواند منجر به تغییر رنگ یا بافت پوست روی وریدهای آسیب‌دیده شود. پوست ممکن است رنگ مایل به قرمز یا مایل به آبی به خود بگیرد که نشان دهنده تجمع خون در وریدها است. اگر ورید ملتهب یا پاره شود، ممکن است تغییر رنگی شبیه کبودی نیز ظاهر شود. این مورد بیشتر در بیماری‌هایی مانند ترومبوفلبیت سطحی، که در آن لخته خون در ورید نزدیک به سطح تشکیل می‌شود، شایع است.
خارش و خشکی پوست:
احساس خارش یا خشکی در اطراف رگ‌ها، به ویژه در نزدیکی رگ‌های برآمده یا واریسی، می‌تواند نشانه‌ی عدم گردش صحیح خون باشد. گردش خون ضعیف می‌تواند منجر به تغییرات پوستی، از جمله احساس سفتی یا خارش، شود. پوست همچنین ممکن است خشک یا پوسته پوسته شود که اغلب نتیجه‌ی مشکلات مزمن وریدی است که بر جریان خون به پوست تأثیر می‌گذارند.
تورم در دست‌ها یا انگشتان:
بیماری‌های ورید دست نیز می‌توانند باعث تورم شوند، به خصوص در انگشتان و مچ دست. این اتفاق به این دلیل می‌افتد که وریدها به طور مؤثر خون را به قلب باز نمی‌گردانند و باعث تجمع مایعات در قسمت‌های تحتانی بدن می‌شوند. در موارد شدید، تورم ممکن است به خود دست‌ها نیز گسترش یابد و حرکت دادن یا گرفتن صحیح اشیاء را دشوار کند.
خستگی یا سنگینی در دست‌ها:
برخی از افراد مبتلا به بیماری‌های رگ‌های دست، احساس سنگینی یا خستگی در دست‌های خود را گزارش می‌دهند. این احساس می‌تواند به این دلیل رخ دهد که رگ‌ها برای انتقال موثر خون تلاش می‌کنند و عضلات و بافت‌های دست را مجبور به کار سخت‌تر می‌کنند. این امر می‌تواند باعث شود که انجام کارهای ساده دشوارتر به نظر برسد و با گذشت زمان، ناراحتی می‌تواند بیشتر شود.
گرفتگی یا ضعف عضلانی:
بیماری‌های ورید دست همچنین ممکن است باعث گرفتگی عضلات یا ضعف در دست آسیب‌دیده شود. کاهش جریان خون به این ناحیه می‌تواند عضلات را از اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز برای عملکرد صحیح محروم کند. این می‌تواند منجر به گرفتگی، بی‌حسی یا احساس ضعف عمومی شود.
علائم واریس پا:
قابل تشخیص‌ترین علامت واریس پا، رگ‌های گره‌دار، آبی یا بنفش رنگی است که درست زیر سطح پوست شما قرار دارند. علائم واریس پا عبارتند از:
- رگ‌های برآمده: رگ‌های پیچ‌خورده، متورم و طناب مانند، اغلب آبی یا بنفش هستند. آنها درست زیر سطح پوست پاها، مچ پا و کف پا ظاهر می‌شوند. آنها می‌توانند به صورت خوشه‌ای ایجاد شوند. خطوط ریز قرمز یا آبی (رگ‌های عنکبوتی) ممکن است در نزدیکی آنها ظاهر شوند.
- سنگینی پاها: عضلات پاهای شما ممکن است خسته، سنگین یا کند شوند، به خصوص پس از فعالیت بدنی.
- خارش: ناحیه اطراف رگ واریسی ممکن است خارش داشته باشد.
- درد: ممکن است در پاهای خود درد داشته باشید به خصوص در پشت زانوها. همچنین ممکن است با گرفتگی عضلات رو به رو شوید.
- تورم: پاها، مچ پا و کف پا می‌توانند متورم و ضربان‌دار شوند.
- تغییر رنگ و زخم‌های پوستی: بدون درمان، واریس می‌تواند باعث تغییر رنگ پوست شود. واریس شدید می‌تواند باعث ایجاد زخم‌های وریدی (زخم) روی پوست شود.
علت واریس پا چیست؟
- بالا بودن سن
- زن بودن (تغییرات هورمونی ناشی از بلوغ، بارداری و یائسگی می تواند منجر به واریس شود و مصرف قرص های ضد بارداری نیز خطر ابتلا به آن را افزایش می دهد)
- معیوب بودن دریچه های رگ به صورت مادرزادی
- چاقی
- بارداری
- سابقه ی لخته شدن خون در پاها
- ایستادن یا نشستن به مدتی طولانی
- سابقه ی خانوادگی ابتلا به واریس
علت رگ های واریس دست چیست؟
برجسته شدن رگ های دست ناشی از یک مشکل پزشکی است که باعث برآمدگی و بیرون زدگی رگ های دست می شود. رگ های دست بسیار شبیه به رگ های واریسی هستند. این رگ ها برای گردش خون مناسب در بدن به وجود آمده اند اما بیشتر افراد ترجیح می دهند آن ها را مشاهده نکنند. علل اولیه ی برجستگی رگ های دست غیر قابل پیشگیری هستند؛ با این حال درمان و برطرف کردن این مشکل، کار چندان سختی نیست.
- افزایش سن، اصلی ترین علت برجستگی رگ های دست است. با بالا رفتن سن، پوست خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده و نازک تر می شود؛ نازک شدن پوست باعث می شود که رگ های دست بسیار بیشتر از قبل دیده شوند و از دست دادن خاصیت ارتجاعی منجر به ظاهر شدن رگ ها خواهد شد.
- ورزش، یکی دیگر علل برجستگی رگ های دست است؛ فعالیت بدنی حین ورزش موجب افزایش فشار خون می شود. افزایش فشار خون نیز باعث نزدیک تر شدن رگ ها به سطح پوست خواهد شد. به طور معمول، رگ های برجسته ی دست پس از بازگشت فشار خون به حالت عادی از بین می روند منتها ورزش منظم منجر به ماندگاری آن ها نیز می شود.
- آخرین علت برجستگی رگ های دست، آب و هوای بسیار گرم است. دمای بالا باعث تخریب رگ های افراد می شود و حتی یک فرد جوان و سالم نیز ممکن است به آن دچار شود. دمای بالا، کار دریچه های عروق را سخت تر می کند که در نهایت باعث بزرگ شدن آن ها خواهد شد.
ظاهر رگ های دست ممکن است بخشی طبیعی از روند پیری باشد اما این بدان معنا نیست که افراد باید تا آخر عمر با رگ های دست خود کنار بیایند و آن ها را تحمل کنند. ظاهر رگ های دست به مرور زمان بدتر هم خواهد شد، بنابراین برای رفع این مشکل می بایست به پزشک مراجعه نمود. درمان رگ های دست فرایندی بسیار آسان است و دشواری خاصی ندارد.
انواع واریس
رگ های واریسی انواع مختلفی دارند که شامل موارد زیر هستند:
- واریس ورید صافن بزرگ
- واریس ورید صافن کوچک
- واریس شاخه ای
- واریس اندام تناسلی
- واریس شبکه ای و تورمانند (واریس عنکبوتی)
روش های درمانی واریس
گزینه های درمانی مختلفی برای واریس وجود دارد که به شرح زیر است:
اسکلروتراپی:
برای وریدهای دست و پا اسکلروتراپی استفاده می شود. پزشک در این روش، محلولی را به رگ های واریسی کوچک و متوسط تزریق می کند که این وریدها را می پوشاند و می بندد. رگ های واریسی درمان شده می بایست طی چند هفته محو شوند. ممکن است لازم باشد که تزریق برای این وریدها بیش از یک بار انجام شود؛ با این حال در صورت درست انجام شدن اسکلروتراپی، این روش بسیار مؤثر خواهد بود.
جوراب های فشرده سازی:
جوراب های فشرده به طور پیوسته پاها را تحت فشار قرار می دهند و به رگ ها و عضله های پا کمک می کنند که بتوانند خون را به طور مؤثرتری جریان دهند.
لیزر درمانی:
متخصصان از فناوری های جدید در درمان های لیزری برای بستن رگ های واریسی کوچک تر و رگ های عنکبوتی استفاده می کنند. لیزر با ارسال پرتوهای قوی نور به ورید کار می کند که باعث می شود آن رگ به آرامی محو و ناپدید شود.
فوم اسکلروتراپی برای وریدهای بزرگ
اسکلروتراپی (تزریق) ورید بزرگ با محلول فوم نیز یکی از گزینه های درمانی مدرن برای بستن ورید و مهر و موم کردن آن است. فوم اسکلروتراپی نسبت به بقیه ی روش ها، تکنیک جدیدتری محسوب می شود.
RF (رادیو فرکانسی):
روش RF، شامل عبور دادن پروب با استفاده از اولتراسوند به داخل یکی از رگ های واریسی بلندتر و برای هدایت موقعیت است. انرژی رادیو فرکانسی باعث گرم شدن ورید و بسته شدن آن می شود.
عمل های جراحی:
چند عمل جراحی برای بیماری پیشرفته ی واریس وجود دارد که عبارتند از:
- بالا بستن و جداسازی ورید: در این روش، رگ را در جایی قبل از پیوستن به ورید عمیق، می بندند و با برش های کوچک آن را خارج می کنند.
- فلبکتومی: پزشک متخصص در این روش، رگ های واریسی کوچک تر را از طریق یک سری سوراخ های کوچک پوستی بر می دارد.
- جراحی ورید از طریق اندوسکوپی: بیمار ممکن است تنها در یک مورد پیشرفته مانند زخم پا و در صورت جواب ندادن روش های دیگر به این عمل نیاز داشته باشد.
واریس چگونه تشخیص داده می‌شود؟
رگ‌های واریسی نزدیک به سطح پوست شما هستند و به راحتی قابل مشاهده می‌باشند. پزشک می‌تواند این بیماری را در طول معاینه فیزیکی تشخیص دهد. او رگ‌های شما را لمس کرده و در حالت نشسته و ایستاده آنها را معاینه می‌کند. همچنین ممکن است در مورد سابقه پزشکی و علائم شما سؤالاتی بپرسد.
آیا می‌توان از واریس پیشگیری کرد؟
ممکن است نتوانید از واریس جلوگیری کنید. اما می‌توانید با داشتن یک سبک زندگی فعال و سالم، احتمال ابتلا به آن را کاهش دهید. پزشک بسیاری از اقدامات مشابه را برای پیشگیری و درمان واریس توصیه می‌کنند:
- از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید: برای بهبود جریان خون، به طور منظم استراحت کنید، حرکات کششی انجام دهید و راه بروید، به خصوص اگر شغلی دارید که نیاز به ایستادن دارد.
- پاهایتان را بالا ببرید: بالا بردن پاها بالاتر از سطح کمر به جریان خون به سمت قلب کمک می‌کند.
- وزن سالم خود را حفظ کنید: خلاص شدن از شر پوندهای اضافی، فشار داخل رگ‌های خونی شما را کاهش می‌دهد.
- ترک مصرف دخانیات: سیگار کشیدن به رگ‌های خونی آسیب می‌رساند، جریان خون را کاهش می‌دهد و طیف وسیعی از مشکلات سلامتی را ایجاد می‌کند.
- فعال بمانید: برای بهبود گردش خون، مرتباً حرکت کنید و از نشستن طولانی مدت خودداری کنید.
- جوراب‌های واریس را امتحان کنید: جوراب‌های ساق بلند و جوراب شلواری، رگ‌های شما را فشرده کرده و به گردش خون کمک می‌کنند. این می‌تواند از بدتر شدن واریس جلوگیری کند.
- لباس‌هایی بپوشید که اندازه‌تان باشند: برای بهبود جریان خون، مطمئن شوید که کمر لباس خیلی تنگ نباشد.
