لیپودرماتواسکلروز یک بیماری وریدی است که می تواند روی ساق پا اثر بگذارد. گاهی اوقات به آن پانیکولیت اسکلروزان گفته می شود که به معنی التهاب لایه ی بافت زیرپوستی است. لیپودرماتواسکلروز ممکن است منجر به سفت شدن پوست، تورم و زخم پا شود. این بیماری در افراد میانسال شایع تر است و علل آن به طور کامل شناخته نشده است.
لیپودرماتواسکلروز چیست؟
لیپودرماتواسکلروز یک بیماری نادر است که پوست و بافت زیرپوستی را درگیر می کند. این بیماری معمولاً در افراد مبتلا به بیماری ها وریدی (عموماً نارسایی وریدی یا فشار خون وریدی) دیده می شود. این بیماری به طور معمول مزمن است، اما می تواند مرحله ی حاد نیز داشته باشد. در مرحله ی حاد، ناحیه آسیب دیده ممکن است قرمز و حساس شده و گرمای پوست زیاد باشد. در مرجله ی مزمن، پوست ناحیه آسیب دیده ممکن است ضخیم، سفت و بی رنگ شده و همراه با زخم های باز، خارش دار یا دردناک یا بدون آن باشد.
علائم لیپودرماتواسکلروز
علائم شایع لیپودرماتواسکلروز شامل درد یا تیر کشیدن در ناحیه آسیب دیده، به ویژه پس از ایستادن یا نشستن طولانی مدت است. همچنین می تواند با ناراحتی یا وجود ضربان در ناحیه آسیب دیده (به خصوص بعد از دوره های طولانی ایستادن یا نشستن) همراه باشد. تورم، تغییر رنگ پوست، قرمزی و زخم پا (معمولاً ساق پا تا قسمت قوزک) نیز از علائم شایع این بیماری هستند.
علل لیپودرماتواسکلروز
علل دقیق لیپودرماتواسکلروز مشخص نیست، اما به نظر می رسد که با نارسایی وریدی مرتبط باشد. نارسایی وریدی عارضه ای است که در آن وریدها نمی توانند خون را به طور مؤثر به قلب برگردانند؛ این امر می تواند باعث تجمع خون و افزایش فشار در رگ ها شده و منجر به التهاب و آسیب دیدن بافت های اطراف از جمله پوست و سلول های چربی شود. سایر عوامل تأثیرگذار بر لیپودرماتواسکلروز می تواند شامل چاقی، ترومبوز ورید عمقی، سیگار کشیدن و سبک زندگی کم تحرک باشد.
لیپودرماتواسکلروز در زنان شایع تر است و معمولاً ساق پا را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری می تواند باعث درد، تورم و تغییرات پوستی از جمله ضخیم شدن، تیره شدن و سفت شدن پوست شود.
روش های درمانی لیپودرماتواسکلروز شامل درمان فشرده سازی، ورزش، مدیریت وزن و دارو درمانی برای بهبود گردش خون وریدی و کاهش التهاب است. در موارد شدید نیز ممکن است برای ترمیم یا برداشتن بافت آسیب دیده به جراحی نیاز باشد. فشار خون وریدی ناشی از آن، می تواند منجر به التهاب و سفت شدن پوست و بافت زیرپوستی شود.
تشخیص لیپودرماتواسکلروز
چندید روش برای تشخیص لیپودرماتواسکلروز وجود دارد.
معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی
برای تشخیص لیپودرماتواسکلروز، پزشک معمولاً با انجام معاینه فیزیکی و گرفتن شرح حال دقیق پزشکی شروع می کند. او در مورد علائم بیمار، بیماری ها و هر دارویی که مصرف می کند، سوال می پرسد. همچنین پزشک ممکن است در مورد سابقه ی بیماری وریدی در خانواده ی بیمار نیز سوال کند.
تست های تشخیصی لیپودرماتواسکلروز
در صورتی که پزشک مشکوک به لیپودرماتواسکلروز باشد، ممکن است آزمایش های تشخیصی را برای تأیید تشخیص خود تجویز کند که عبارتند از:
- سونوگرافی، که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از وریدها استفاده می کند.
- ونوگرافی، که شامل تزریق یک رنگ مخصوص به رگ ها و گرفتن عکس اشعه ایکس برای مشاهده ی جریان خون است.
- اسکن MRI، که از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویری از بدن استفاده می کند.
علائمی که ممکن است نشان دهنده ی ابتلا به لیپودرماتواسکلروز باشند
علائمی مانند درد، تورم یا تغییر رنگ در ساق پا به نام رنگ آمیزی هموسیدرین ممکن است نشان دهنده ی بیماری لیپودرماتواسکلروز باشند و می بایست فوراً به پزشک متخصص مراجعه کرد. چرا که تشخیص و درمان زودهنگام می تواند به پیشگیری از عوارض و بهبود نتایج کمک کند.
روش های درمانی لیپودرماتواسکلروز
در این مطلب، انواع روش های درمان لیپودرماتواسکلروز را بیان خواهیم کرد.
درمان فشرده سازی برای لیپودرماتواسکلروز
درمان فشرده سازی اغلب برای کمک به مدیریت علائم لیپودرماتواسکلروز استفاده می شود. این روش شامل پوشیدن جوراب های مخصوص است که به بهبود جریان خون در پاها و کاهش تورم کمک می کند. جوراب های فشرده باید در طول روز پوشیده شده و هنگام شب درآورده شوند. همچنین بایستی هر چند ماه یک بار جوراب نو خرید، زیرا خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهند.
درمان لیپودرماتواسکلروز حاد
در مرحله ی حاد لیپودرماتواسکلروز، ممکن است داروهایی مانند داروهای ضد التهابی برای کمک به کاهش التهاب و درد تجویز شود. پمادها یا کرم های موضعی نیز می توانند برای کمک به مدیریت علائم به کار روند.
درمان لیپودرماتواسکلروز مزمن
برای درمان لیپودرماتواسکلروز مزمن می توان از پمادها یا کرم های موضعی جهت مدیریت علائم و درمان فشرده سازی جهت بهبود جریان خون و کاهش تورم استفاده کرد. برای موارد شدید نیز ممکن است به جراحی یا سایر روش های تهاجمی نیاز باشد. از آنجایی که لیپودرماتواسکلروز عموماً ناشی از یک بیماری وریدی است، درمان رگ های واریسی مشکل ساز نیز به عنوان یک گزینه درمانی لیپودرماتواسکلروز توصیه می شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت تجربه ی علائم یا نشانه های لیپودرماتواسکلروز مانند درد، التهاب یا تغییر رنگ در ساق پا، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد. علائم دیگری که ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد عبارتند از: وجود زخم باز یا درد تیر کشنده، وجود لخته ی خون در ساق پا.
مشاوره با متخصص عروق
اگر از لیپودرماتواسکلروز رنج می برید، ممکن است به یک متخصص عروق ارجاع داده شوید که می تواند مراقبت های متمرکزتر و گزینه های درمانی مخصوص به بیماری شما را ارائه دهد.
انواع لیپودرماتواسکلروز که نیاز به مراقبت پزشکی دارند
انواع مختلفی از لیپودرماتواسکلروز وجود دارد و برخی از آنها ممکن است به درمان های فشرده تری نسبت به سایرین نیاز داشته باشند. بسته به شدت بیماری هر شخص، پزشک ممکن است روش های درمانی مختلفی را توصیه کند یا به متخصص دیگری ارجاع دهد.
پیشگیری از لیپودرماتواسکلروز
برای پیشگیری از لیپودرماتواسکلروز چه باید کرد.
تغییر سبک زندگی برای جلوگیری از لیپودرماتواسکلروز
همیشه نمی توان از لیپودرماتواسکلروز پیشگیری کرد، با این حال تغییرات خاصی در سبک زندگی وجود دارند که ممکن است به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند. این موارد عبارتند از: حفظ وزن مناسب، ورزش منظم و پرهیز از نشستن یا ایستادن طولانی مدت.
پیشگیری از عوارض لیپودرماتواسکلروز
علاوه بر ایجاد تغییرات در سبک زندگی، در نظر گرفتن علائم خود نیز از اهمیت زیادی برخورداز است. در صورت مشاهده هرگونه تغییر یا بدتر شدن وضعیت خود، می بایست به دنبال درمان مناسب بود. مدیریت علائم لیپودرماتواسکلروز می تواند به پیشگیری از عوارضی مانند زخم پا، لخته شدن خون و سایر مشکلات مربوط به وریدها کمک کند.
