تست تیلت (یا آزمایش تخت شیب دار) برای بررسی علائم غش (سنکوپ) یا حالت های نزدیک به بیهوش شدن تجویز می شود. در صورت تجربه اپیزودهای سنکوپ، پزشک ابتدا به دقت سابقه پزشکی شما را بررسی می کند و یک معاینه فیزیکی کامل انجام می دهد. اگر نتیجه معاینه یا بررسی سابقه پزشکی دلیل مشخصی برای سنکوپ نشان نداده و در عین حال سابقه بیماری قلبی نیز نداشته باشید، ممکن است نیاز به انجام آزمایش های بیشتری باشد.
هدف از تست تیلت این است که با ایجاد تغییراتی در وضعیت بدنی (از حالت خوابیده به حالت ایستاده) علت بیهوش شدن شناسایی شود. در این آزمایش، شما روی یک تخت یا میز ویژه مجهز به کمربندهای ایمنی و جایگاه مخصوص پا دراز کشیده و همزمان، به دستگاه الکتروکاردیوگرام (ECG) و مانیتورهای اندازه گیری فشار خون متصل خواهید شد. سپس تخت یا میز به تدریج بالا آورده می شود تا بدن شما در زاویه ای تقریباً نزدیک به حالت ایستاده قرار بگیرد (بین ۶۰ تا ۸۰ درجه نسبت به حالت عمودی)، تا شرایط ایستادن از حالت خوابیده را شبیه سازی کند.
چه زمانی نیاز به انجام تست تیلت می باشد؟
در صورتی که دچار بیهوشی های مکرر می شوید و سایر علل احتمالی آن رد شده اند، تست تیلت ضروری خواهد بود.
سنکوپ یا غش ممکن است به دلایل مختلفی در بدن رخ داده و تعداد دفعات بروز آن با توجه به علل مختلف، متفاوت می باشد. برخی از دلایل رایج سنکوپ عبارت‌اند از:
- سندرم وازووِیگال: یا «سنکوپ نوروکاردیوژنیک»، به دلیل واکنش بیش از حد اعصاب کنترل کننده قلب و رگ های خونی رخ می دهد. این واکنش باعث افت ناگهانی فشار خون، با یا بدون کاهش ضربان قلب می شود.
- سنکوپ ارتواستاتیک: این نوع سنکوپ زمانی رخ می دهد که با ایستادن سریع یا پس از ایستادن طولانی مدت، فشار خون به طور ناگهانی افت پیدا می کند. افت فشار ممکن است به دلیل تجمع خون در پاها و بازگشت ناکافی خون به مغز باشد.
- آریتمی: به وضعیتی گفته می شود که ضربان قلب بیش از حد کند، بیش از حد سریع یا نامنظم باشد. در چنین شرایطی، قلب قادر به خون رسانی کافی به تمام اندام های بدن نیست.
- بیماری ساختاری قلب: این اصطلاح به مشکلات مربوط به عضله یا دریچه های قلب اشاره دارد. بزرگ شدن عضله قلب یا نقص در یک یا چند دریچه ممکن است موجب انسداد جریان خون درون قلب شود.
- سکته قلبی: که با نام «انفارکتوس میوکارد» نیز شناخته می شود، آسیبی است که در اثر کاهش شدید خون رسانی به عضله قلب وارد می شود.
- کاردیومیوپاتی و نارسایی بطن ها: این حالت به ضعف یا اختلال در عملکرد پمپاژ بطن های قلب (که محفظه های اصلی پمپاژ خون هستند) اشاره دارد.
علاوه بر این موارد، ممکن است دلایل دیگری نیز وجود داشته باشد که برای ارزیابی دقیق تر، آزمایش تیلت توصیه می شود.
خطرات احتمالی تست تیلت چیست؟
تست تیلت در اغلب موارد آزمایشی ایمن محسوب می شود، اما مانند هر روش تشخیصی دیگری، ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. از جمله این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حمله غش عمدی یا کنترل شده در طی آزمایش
- احساس سرگیجه یا سردرد
- افت یا افزایش فشار خون
- حالت تهوع
- تپش قلب یا تغییر در ریتم ضربان قلب
البته بسته به وضعیت جسمی و سابقه پزشکی هر فرد، ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. پیش از انجام آزمایش، حتماً با پزشک خود در این باره گفت و گو کرده و نگرانی ها یا پرسش های خود را با او در میان بگذارید. پزشک می تواند با توجه به شرایط شما، توضیحات دقیق تری ارائه دهد.
چطور باید برای تست تیلت آماده شوم؟
- پیش از آزمایش، پزشک به طور کامل روند انجام آن را برایتان توضیح می دهد و شما می توانید هر سوالی که در ذهن دارید بپرسید.
- برای انجام آزمایش، لازم است فرمی را امضا کنید که نشان دهنده رضایت شماست. این فرم را با دقت بخوانید و اگر بخشی از آن برایتان نامفهوم بود، بدون تردید سوال کنید.
- اگر به داروهای خاص یا موادی مثل لاتکس حساسیت دارید، حتماً این موضوع را به مسئول یا تکنسین آزمایش اطلاع دهید.
- ممکن است لازم باشد چند ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورید یا ننوشید. پزشک دقیقاً مشخص می کند که چه مدت باید ناشتا باشید و چه مواردی را رعایت کنید.
- اگر باردار هستید یا احتمال می دهید که باردار باشید، این موضوع را حتماً با پزشکتان در میان بگذارید. در برخی موارد، انجام این آزمایش در دوران بارداری توصیه نمی شود.
- لیست کاملی از تمام داروهایی که مصرف می کنید (اعم از داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه، مکمل های گیاهی یا ویتامین ها را در اختیار پزشک خود قرار دهید.
- اگر در بدنتان دستگاه هایی مثل ضربان ساز (پیس میکر) یا دفیبریلاتور قلبی قابل کاشت دارید، حتماً این موضوع را به پزشک بگویید.
- با توجه به شرایط خاص هر فرد، ممکن است پزشک توصیه ها یا آمادگی های خاص دیگری را نیز در نظر بگیرد.
در طول تست تیلت چه می گذرد؟
تست تیلت معمولاً به صورت سرپایی انجام می شود، یعنی همان روز آزمایش می توانید به خانه بازگردید. البته گاهی ممکن است بخشی از دوران بستری در بیمارستان سپری شود. جزئیات انجام آن ممکن است بسته به وضعیت بدنی شما و روش کاری پزشکتان کمی متفاوت باشد، اما روند کلی آن معمولاً به شکل زیر است:
● پیش از شروع تست، از شما می خواهند که زیورآلات یا وسایلی را که ممکن است در روند آزمایش اختلال ایجاد کند را دربیاورید.
● لباس نیم تنه بالای خود را درآورده و یک گان مخصوص بیمارستان به شما داده می شود تا بپوشید.
● ز شما خواسته می شود که پیش از آغاز آزمایش، مثانه خود را تخلیه کنید.
● سپس روی یک تخت یا میز مخصوص که برای این آزمایش طراحی شده است، دراز می کشید.
● یک سرم وریدی (IV) به دست یا بازوی شما وصل می شود تا در صورت نیاز دارو یا مایعات از این طریق تزریق شود.
● چند الکترود روی قفسه سینه شما چسبانده می شود که با سیم به دستگاه نوار قلب (ECG) متصل هستند. همچنین یک کاف فشار خون روی بازوی شما بسته می شود که به دستگاه اندازه گیری خودکار وصل است.
● ابتدا چند دقیقه دراز می کشید. سپس تخت به آرامی به وضعیت تقریباً ایستاده در زاویه ای بین ۶۰ تا ۸۰ درجه قرار می گیرد. برای جلوگیری از سقوط در صورت غش کردن، کمربندهایی روی سینه و پاهای شما بسته می شود.
● در این حالت، حدود ۲۰ تا ۴۵ دقیقه به صورت ایستاده باقی می مانید تا ببینند آیا علائمی مانند سرگیجه، غش، افت فشار خون یا کاهش ضربان قلب ظاهر می شود یا نه.
● اگر هیچ علامتی دیده نشود، ممکن است دارویی از طریق سرم به شما تزریق شود تا ضربان قلب را افزایش داده یا فشار خون را پایین بیاورد. این دارو زمانی تزریق می شود که دوباره در حالت خوابیده قرار دارید.
● پس از تزریق دارو (در صورت لزوم)، دوباره تخت به حالت ایستاده بازمی گردد تا واکنش بدن شما در برابر دارو بررسی شود؛ به ویژه اینکه آیا دچار سرگیجه، غش، افت فشار یا کاهش ضربان قلب می شوید یا نه.
● زمانی که اطلاعات کافی به دست آمد، تخت دوباره به وضعیت صاف بازگردانده می شود و مدتی برای استراحت در همان حالت باقی می مانید. در این مدت نیز وضعیت قلب و فشار خون به دقت بررسی می شود.
● گاهی تکنسین ممکن است دو سمت گردن شما را به آرامی ماساژ دهد تا بررسی کند آیا این تحریک عصبی باعث کاهش ضربان قلب می شود یا خیر.
● وقتی شرایط بدنی شما پایدار شد، سرم، کاف فشار خون و الکترودها از بدنتان جدا می شود.
● در نهایت، می توانید لباس بپوشید و مرکز را ترک کنید؛ مگر آن که پزشک تشخیص دهد که نیاز به بررسی یا مراقبت بیشتری دارید.
بعد از تست تیلت چه اتفاقی می افتد؟
در بیشتر موارد، پس از پایان آزمایش می توانید به رژیم غذایی و فعالیت های روزمره خود طبق معمول ادامه دهید.
معمولاً بعد از انجام این آزمایش نیاز به مراقبت خاصی نیست.
اگر پس از پایان آزمایش، دوباره علائم قبلی (مانند سرگیجه یا غش) را تجربه کردید، حتماً پزشک خود را در جریان بگذارید.
پزشک ممکن است بسته به شرایط خاص شما، دستورالعمل های دیگری نیز برای بعد از آزمایش ارائه دهد.
گام های بعدی
پیش از آن که با انجام این آزمایش یا هر آزمایش دیگری موافقت کنید، مطمئن شوید که پاسخ همه موارد زیر را می دانید:
- نام دقیق آزمایش یا روشی که قرار است انجام شود چیست؟
- چرا این آزمایش برای شما تجویز شده است؟
- انتظار چه نتایجی را باید داشته باشید و این نتایج چه مفهومی دارند؟
- خطرات و فواید انجام این آزمایش چیست؟
- چه عوارض جانبی یا پیامدهای احتمالی ممکن است وجود داشته باشد؟
- دقیقاً چه زمانی و در کجا باید آزمایش مورد نظر انجام شود؟
- چه کسی این آزمایش را انجام می دهد و تخصص او چیست؟
- در صورت عدم انجام این آزمایش، چه پیامدهایی گریبان گیر شما خواهد شد؟
- آیا گزینه های جایگزین دیگری برای آزمایش مورد نظر وجود دارد که باید به آن ها فکر کنید؟
- چه زمانی و به چه روشی نتایج آزمایش به اطلاع شما خواهد رسید؟
- اگر پس از انجام آزمایش سؤالی یا مشکلی داشتید، باید با چه کسی تماس بگیرید؟
- هزینه انجام این آزمایش چقدر است و چه مقدار آن را باید شخصاً پرداخت کنید؟
این موارد کمک می کنند تصمیمی آگاهانه، سنجیده و متناسب با شرایط خود بگیرید.
