سرطان قلب که به آن سارکومای قلبی نیز گفته می شود، معمولاً در دو حالت رخ می دهد: در برخی موارد، سرطان قلب ناشی از توموری است که در خود قلب رشد کرده و در موارد دیگر ممکن است سرطانی باشد که از قسمت دیگری از بدن به قلب سرایت کرده است.
به گفته متخصصین، تومور های اولیه قلبی (آن هایی که از ابتدا در قلب شروع می شوند) بسیار نادر بوده و معمولاً در حدود ۰.۰۰۱ تا ۰.۳ افراد رخ می دهند. دلیل این امر آن است که سلول های قلبی مانند سلول های دیگر اندام های بدن تقسیم و تکثیر نمی شوند، بنابراین امکان ابتلا به سرطان در این بخش کمتر از سایر نقاط بدن می باشد.
در صورتی که بیماری مبتلا به سرطان قلب شود، بیشتر احتمال دارد که سرطان از قسمتی دیگر از بدن به قلب سرایت کرده باشد. سرطان هایی که ممکن است قلب را تحت تأثیر قرار دهند، شامل سرطان های ریه، سینه، مری، کلیه، لوکمی و ملانوم می شوند.
سرطان قلب چیست؟
سرطان قلب یک اصطلاح کلی برای هر سرطانی است که در قلب یا روی قلب ایجاد می شود. سرطان اولیه قلب، که منشا آن قبل از هر جای دیگری از قلب است، بسیار نادر است. بیشتر سرطان های قلب ثانویه هستند، به این معنی که از مکان های دیگر مانند سینه یا ریه ها به قلب گسترش یافته یا متاستاز داده اند.
رایج ترین نوع سرطان قلب چیست؟
رایج ترین نوع سرطان بدخیمی که منشأ قلبی دارد (با وجود احتمال بسیار نادر) آنگیوسارکوم می باشد. آنگیوسارکوم نوعی سرطان تهاجمی است و از رگ های خونی غیر طبیعی تشکیل می شود. خوشبختانه ۹۰ درصد تومور های قلبی خوش خیم (غیر سرطانی) و قابل درمان هستند.
از رایج ترین تومور های خوش خیم اولیه قلب می توان به میکسوم ها اشاره کرد. احتمال ابتلا به این تومور ها معمولاً در زنان بیشتر بوده و ۸۰ درصد آن ها در دهلیز چپ (که خون را از ریه ها دریافت می کند) مشاهده می شوند.
میکسوم ها معمولاً از سپتوم بین دهلیزی (دیوار جداساز دو دهلیز، محفظه بالای قلب) رشد می کنند. علت دقیق رشد بی رویه این سلول ها مشخص نیست، اما تقریباً ۱۰ درصد از این تومور ها ژنتیکی (ارثی) هستند. در برخی منابع علمی، این تومور ها میکسوم های خانوادگی نامیده می شوند. معمولاً تعداد این تومور ها بیشتر است و در بیماران جوان تر بیش از سایرین رخ می دهند.
علائم سرطان قلب
تشخیص و تفکیک علائم ناشی از سرطان قلب بدخیم یا تومور قلبی خوش خیم، بدون استفاده از تصویر برداری امکان پذیر نمی باشد. از آنجایی که علائم این دو بیماری ممکن است شباهت زیادی به سایر بیماری های قلبی داشته باشند، بیمار باید برای تشخیص دقیق به پزشک متخصص مراجعه کرده و درمان مناسب برای علت دقیق علائمش را دریافت نماید.
متخصصین قلب اذعان دارند که بسیاری از بیماران مبتلا به تومور قلبی، هیچ علائمی نداشته و در صورت بروز علائم، معمولاً این علائم مشابه با بسیاری از بیماری های شایع قلبی – عروقی دیگر است! به همین دلیل، اغلب این تومور ها به صورت تصادفی در حین تصویر برداری هایی مانند اولتراسوند قلب (اکوکاردیوگرام) یا سی تی اسکن برای بررسی بیماری های دیگر تشخیص داده می شوند.
علائم تومور قلبی به اندازه تومور، محل اصلی و نحوه رشد آن بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر شود:
- نارسایی قلبی (تنگی نفس، ورم پا ها، ناتوانی در دراز کشیدن)
- آریتمی (ضربان قلب نا منظم)
- درد قفسه سینه
- سکته مغزی (اختلال در تکلم، ضعف عضلانی، کاهش بینایی)
- افیوژن پریکارد (تجمع مایع، خون یا تومور در کیسه ای که قلب را احاطه کرده است)
- تب، کاهش وزن و افزایش سطح شاخص های التهابی
تشخیص زود هنگام و دقیق این علائم می تواند نقش مهمی در تعیین روش درمانی مناسب و حتی نجات جان بیمار داشته باشد.
چگونه سرطان قلب یا تومور های قلبی تشخیص داده می شوند؟
تومورهای قلبی مثل میکسوم ها معمولاً از طریق اکوکاردیوگرام (اولتراسوند قلب) تشخیص داده می شوند. برای تشخیص دقیق تر و بررسی ویژگی های تومور قلبی، تصویر برداری های غیر تهاجمی مانند سی تی اسکن، ام آر آی یا PET اسکن ممکن است گزینه ی مناسب تری باشد.
درمان سرطان قلب
خوشبختانه سرطان قلب در اغلب موارد قابل درمان است. برای درمان اصولی این بیماری معمولاً از یک کادر پزشکی چند رشته ای شامل متخصصان قلب، رادیولوژیست ها، انکولوژیست ها و جراحان قلب کمک گرفته می شود. این تیم بر اساس عوامل مختلفی مثل نوع تومور، اندازه و محل تومور، میزان گسترش تومور و وضعیت عمومی سلامت بیمار مناسب ترین گزینه های درمانی را پیشنهاد می دهد.
پس از برداشتن تومور بدخیم قلبی، برای پیشگیری از بازگشت تومور و کاهش علائم، ممکن است بیمار نیاز به شیمی درمانی یا رادیوتراپی داشته باشد. تنها راه درمان میکسوم ها برداشتن تومور است. این عمل از بروز عوارضی مانند آریتمی، نارسایی قلبی یا آمبولی (که می تواند منجر به سکته یا انسداد جریان خون به دیگر ارگان ها شود)، جلوگیری می کند.
برداشتن کامل تومور معمولاً از اولویت بالایی برخوردار است؛ زیرا گاهی اوقات این نوع تومورها ممکن است دوباره رشد کرده و مشکلات جدی تری ایجاد کنند. با وجود این خطر، پیش آگهی کلی برای بیماران مبتلا به میکسوم بسیار حائر اهمیت می باشد. بیماران باید بدانند که با برداشتن تومور، علائم و ناراحتی هایشان از بین رفته و می توانند مجدداً از زندگی خود لذت ببرند.
متخصصین در این باره می گوید: «در دوران حرفه ای ما تنها تعداد کمی از این جراحی ها صورت گرفته، اما هر یک از بیماران به خوبی بهبود یافتند و توانستند به زندگی سالم و طبیعی خود باز گردند.»
