روزانه جراحی های قلب زیادی با موفقیت انجام می شوند. اما زمانی که نوبت به شما می رسد، طبیعی است که نگران باشید. دانستن اینکه چه چیزی پیش روی شماست، به تسکین نگرانی هایتان کمک می کند و شما را در مسیر سلامت قلب قرار می دهد.
عمل قلب باز چیست؟
عمل قلب باز (Open-Heart Surgery) یک عمل جراحی بزرگ است که در آن قفسه سینه باز می‌شود تا جراح به قلب دسترسی پیدا کند. این جراحی معمولاً برای درمان بیماری‌های قلبی که با دارو یا سایر روش‌های کمتر تهاجمی قابل درمان نیستند، انجام می‌شود.
آمادگی برای جراحی قلب باز
جراحی قلب، مشکلاتی را که با روش های دیگر درمان نمی شوند حل می کند. رایج ترین نوع جراحی قلب برای بزرگسالان، پیوند بای پس عروق کرونری است. در جراحی بای پس، شریان ها یا عروق از جای دیگر بدن برداشته و پیوند زده می شوند تا خون را در اطراف شریان مسدود شده دور بزنند و به عضله قلب برسانند.
اگر جراحی قلب شما برنامه ریزی شده باشد و یک مورد اورژانسی نباشد، در ابتدا می توانید با پزشک و تیم جراحی خود ملاقات کنید. آنها به شما خواهند گفت که چه چیزی در انتظار شماست و چگونه باید حاضر شوید. قبل از جراحی شما باید:
- به احتمال زیاد دو یا سه ساعت قبل از جراحی، در بیمارستان بستری می شوید تا پرسنل بیمارستان بتوانند شما را برای جراحی آماده کنند.
- تیم جراحی شما که شامل جراحان، متخصص قلب، متخصص بیهوشی و پرستاران می شود، در مورد عمل با شما صبحت خواهند کرد. شما می توانید سؤالات خود را از آنها بپرسید.
- شما ممکن است به آزمایش های روتینی مانند نوار قلب، تصویر رادیولوژی قفسه سینه، سونوگرافی کاروتید و نقشه برداری رگ نیاز داشته باشید. آزمایشات تقریباً 4 ساعت طول خواهند کشید و یک هفته قبل از جراحی برنامه ریزی شده تکمیل می شوند.
- یکی از اعضای پرسنل بیمارستان، موهای محل جراحی را می تراشد. سپس، پوست شما با صابون ضد عفونی شسته می شود تا خطر عفونت کاهش پیدا کند.
- شب قبل از جراحی، نباید چیزی بخورید یا بنوشید.
- ممکن است لازم باشد مصرف داروهای خاصی مانند آسپیرین را قطع کنید.
- درست قبل از جراحی، شما به اتاق عمل برده می شوید. برای کمک به آرامش بیشتر، به شما دارو داده می شود.
عمل قلب باز چند ساعت طول می کشد؟
جراحی قلب باز معمولاً سه تا پنج ساعت طول می کشد که بسته به شرایط بیمار ممکن است متغیر باشد.
در طول جراحی چه اتفاقی می افتد؟
زمانی که در اتاق عمل هستید، به شما ماده بیهوشی تزریق می شود تا به خواب عمیقی فرو روید. شما در طول عمل هیچ دردی احساس نمی کنید و آن را به یاد نمی آورید. جراحی قلب بسته به پیچیدگی آن، معمولاً سه تا شش ساعت طول می کشد. برای جراحی قلب باز سنتی:
- یک لوله تنفسی از طریق گلو وارد ریه های شما می شود. این لوله به یک دستگاه ونتیلاتور متصل می شود که به نفس کشیدن شما کمک می کند.
- جراح، در وسط دیواره قفسه سینه شما یک برش ایجاد می کند. سپس استخوان سینه را می برد و قفسه سینه را باز می کند تا به قلب دسترسی پیدا کند.
- جراح، از جای دیگر بدن معمولاً قفسه سینه یا پا، یک رگ برمیدارد تا به عنوان یک رگ پیوندی در قلب استفاده کند.
- دستگاه بای پس قلبی ریوی به قلب شما متصل می شود. در حین جراحی، این دستگاه عملکرد پمپاژ قلب را به عهده خواهد گرفت، خون را از قلب دور می کند و به آن اکسیژن می رساند. این کار به جراح اجازه می دهد تا روی قلبی که ضربان نمی زند کار کند.
- با تمام شدن جراحی، جراح جریان خون را به قلب شما برمی گرداند و اجازه می دهد که به تنهایی ضربان بزند و دستگاه بای پس قلبی ریوی را جدا خواهد کرد.
- جراح، استخوان سینه را با سیم هایی که در بدن شما باقی می مانند، می بندد. او سپس از بخیه یا منگنه برای بستن برش استفاده می کند.
بعد از جراحی چه اتفاقی می افتد؟
در بیمارستان:
درست بعد از جراحی، شما به بخش مراقبت های ویژه (ICU) یا بخش مراقبت های ویژه قلبی (CCU) برده می شوید. یک پرستار همراه با شما خواهد بود و از شما مراقبت می کند. همچنین باید بدانید که:
- یک لوله در دهان و گلوی شما خواهد ماند که به نفس کشیدن شما کمک می کند. این لوله ممکن است ناراحت کننده باشد و شما قادر به صحبت نباشید.
- این لوله تا زمانی که بتوانید به تنهایی نفس بکشید، معمولاً تا چند ساعت، در گلوی شما باقی می ماند.
- شما به دستگاهی وصل می شوید که ضربان قلب، فشار خون، تنفس و دیگر علائم حیاتی شما را بررسی می کند.
- شما بسته به نوع جراحی خود، ممکن است یک یا دو روز در بخش ICU بمانید. سپس برای ریکاوری به مدت چند روز به بخش عادی بیمارستان می روید.
در خانه:
زمانی که به خانه می روید. مدت زمان بهبودی شما به مشکل قلب و نوع جراحی بستگی دارد. بعد از بازگشت به خانه:
- برای پیگیری شرایط خود دوباره به جراح قلب مراجعه کنید.
- هرچه زودتر به روتین معمولی خواب خود برگردید و در اواسط صبح و بعد از ظهر مقداری استراحت کنید.
- طبق توصیه پزشک خود ورزش کنید. شما به احتمال زیاد در ابتدا زود خسته می شوید، اما بعد از چند هفته کم کم قدرت بیشتری احساس خواهید کرد.
- دستورالعمل های پزشک خود را برای مراقبت از برش ها دنبال کنید و مراقب هرگونه علامتی از عفونت باشید.
مراقبت مداوم: بعد از جراحی، مراقبت از شما شامل چکاپ های منظم توسط پزشک می شود. او ممکن است نکات زیر را توصیه کند:
- نظارت و مراقبت مادام العمر توسط پزشک قلب
- تغییرات سبک زندگی مانند خوردن غذاهای سالمتر، ورزش بیشتر، ترک سیگار و کاهش استرس
- توانبخشی قلبی، یک برنامه درمانی تحت نظارت پزشک است که به بهبود سلامت عمومی فرد کمک می کند.
- مصرف رقیق کننده ها، داروهایی برای کنترل کلسترول، داروهای فشار خون و داروهای دیگری برای کمک به عملکرد بهتر قلب.
انواع بخیه در عمل قلب باز
در عمل قلب باز، از دو نوع بخیه اصلی استفاده می‌شود که هر یک کاربرد خاص خود را دارند:
بخیه داخلی: این بخیه‌ها برای بستن بافت‌های داخلی، از جمله استخوان جناغ سینه، استفاده می‌شوند. معمولاً از سیم‌های مخصوص فولادی ضدذزنگ برای بستن استخوان جناغ سینه استفاده می‌گردد. این سیم‌ها به صورت دائمی در بدن باقی می‌مانند و به جوش خوردن استخوان کمک می‌کنند.
بخیه خارجی: این بخیه‌ها برای بستن پوست و لایه‌های زیرین آن استفاده می‌شوند. انواع مختلفی از بخیه‌های خارجی وجود دارد:
بخیه‌های قابل جذب: این بخیه‌ها به مرور زمان توسط بدن جذب می‌شوند و نیازی به کشیدن آنها نیست.
بخیه‌های غیرقابل جذب: این بخیه‌ها باید پس از چند روز یا چند هفته توسط پزشک کشیده شوند.
در برخی موارد، به جای بخیه از منگنه‌های جراحی (surgical staples) برای بستن پوست استفاده می‌شود که آنها نیز باید توسط پزشک کشیده شوند.
درصد موفقیت عمل قلب باز
عمل قلب باز (Open-Heart Surgery) یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین جراحی‌های پزشکی است. اما با وجود پیچیدگی آن، درصد موفقیت آن بسیار بالا است و به میلیون‌ها نفر در سراسر جهان کمک کرده تا به زندگی عادی بازگردند. با این حال، باید توجه داشت که درصد موفقیت این عمل ثابت نیست و به عوامل متعددی بستگی دارد.
به طور کلی، درصد موفقیت عمل قلب باز برای شایع‌ترین انواع آن، مانند جراحی بای‌پس عروق کرونر (CABG)، در حدود ۹۵ تا ۹۸ درصد گزارش شده است. این بدان معناست که احتمال مرگ ناشی از این عمل بسیار پایین و در حدود ۱ تا ۵ درصد است. این آمار با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژیکی، تجهیزات پیشرفته و مهارت جراحان، به طور مداوم در حال بهبود است.
علت به هوش نیامدن بعد از عمل قلب باز
به هوش نیامدن بعد از عمل قلب باز معمولاً به دلایل پزشکی و فیزیولوژیکی زیر رخ می‌دهد:
اثرات داروهای بیهوشی:
توضیحات: داروهای بیهوشی برای مدت زمان طولانی اثرات خود را حفظ می‌کنند. هر چه مدت زمان جراحی طولانی‌تر باشد یا دوز داروهای استفاده شده بالاتر باشد، زمان بیشتری برای از بین رفتن اثر آنها و به هوش آمدن بیمار نیاز است.
عوامل مؤثر: عواملی مانند سن بیمار، وزن، و عملکرد کبد و کلیه (که وظیفه متابولیسم و دفع داروها را دارند) بر سرعت از بین رفتن اثر بیهوشی تأثیر می‌گذارند. در افراد مسن یا با بیماری‌های زمینه‌ای، این فرآیند ممکن است کندتر باشد.
دمای بدن پایین (هیپوترمی):
توضیحات: در طول عمل قلب باز، دمای بدن بیمار به طور مصنوعی پایین نگه داشته می‌شود تا نیاز به اکسیژن در قلب و سایر اندام‌ها کاهش یابد. پس از عمل، بدن به تدریج گرم می‌شود.
تأثیر بر هوشیاری: بدن برای شروع مجدد فرآیندهای طبیعی، از جمله هوشیاری، به دمای نرمال نیاز دارد. اگر دمای بدن به اندازه کافی بالا نرفته باشد، به هوش آمدن بیمار ممکن است با تأخیر همراه باشد.
مشکلات عصبی و سکته مغزی:
توضیحات: یکی از جدی‌ترین دلایل به هوش نیامدن بعد از عمل قلب باز، سکته مغزی است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که لخته خون یا یک قطعه کوچک از پلاک چربی در طول جراحی از قلب جدا شده و به مغز برسد و جریان خون را مسدود کند.
علائم و تشخیص: اگرچه این یک عارضه نادر است، اما در صورت مشکوک بودن پزشکان به سکته، ممکن است سی‌تی‌اسکن یا MRI مغز برای تأیید تشخیص انجام شود.
مشکلات متابولیک و الکترولیتی:
توضیحات: در طول جراحی، تعادل مایعات و الکترولیت‌های بدن ممکن است به هم بخورد. سطوح غیرطبیعی قند خون، سدیم یا پتاسیم می‌تواند بر عملکرد مغز تأثیر بگذارد و به هوش آمدن بیمار را به تأخیر بیندازد.
مدیریت: پزشکان و تیم مراقبتی در ICU به طور مداوم این سطوح را کنترل کرده و در صورت نیاز، درمان‌های لازم را انجام می‌دهند.
مشکلات قلبی یا ریوی:
توضیحات: اگر قلب یا ریه‌ها بلافاصله پس از جراحی به طور کامل عملکرد خود را باز نیابند، ممکن است به مغز اکسیژن کافی نرسد و منجر به تأخیر در هوشیاری شود.
تأثیر: در چنین مواردی، بیمار ممکن است برای مدت بیشتری به دستگاه تنفس مصنوعی متصل باقی بماند تا عملکرد ریه‌ها بهبود یابد.
