جراحی قلب باز می تواند جان انسان را نجات دهد، اما ممکن است با عوارض جانبی طولانی مدت مانند درد مزمن، مشکلات تمرکز یا اضطراب نیز همراه باشد. مراقبت های مناسب پس از عمل و داشتن عادات سالم می توانند به کاهش این خطرات کمک کنند. جراحی قلب باز به هر جراحی ای اطلاق می شود که در آن قفسه سینه باز شده و عمل جراحی روی قلب انجام می شود.
این نوع جراحی با برخی خطرات فوری مانند زخم شدن قفسه سینه، درد یا عفونت همراه است. در بلندمدت، بیماران ممکن است عوارضی مانند ضربان نامنظم قلب یا تغییرات ذهنی و عاطفی را نیز تجربه کنند. خوشبختانه، اکثر عوارض جانبی در حدود 6 ماه از بین می روند. پیروی از دستورالعمل‌های پزشک خود، حفظ سبک زندگی سالم و کاهش استرس نیز می تواند خطرات این جراحی را به حداقل برساند. در ادامه، در مورد هر آنچه باید درباره جراحی قلب باز و عوارض احتمالی آن بدانید، صحبت می کنیم.
عوارض بعد از عمل قلب باز
برخی از بیماران پس از جراحی قلب باز، ممکن است هفته ها یا ماه ها عوارض جانبی ناشی از آن را تجربه کنند. نوع مشکل قلبی، روش جراحی و سلامت عمومی شما همه در بروز یا عدم بروز این مشکلات نقش دارند.
عوارض جانبی بلندمدت جراحی قلب عبارتند از:
- آریتمی؛ ضربان نامنظم قلب
- لخته شدن خون
- درد مزمن در ناحیه قفسه سینه
- آسیب بافت
- ذات الریه
- یبوست ناشی از داروها
- تغییرات شناختی؛ مانند مشکلات تمرکز
- تغییرات عاطفی؛ مانند اضطراب، استرس یا افسردگی
لازم به ذکر است که خطر عوارض معمولاً در صورتی که جراحی قلب به دلیل یک اتفاق اورژانسی ناگهانی (مانند حمله قلبی) انجام شود، افزایش می یابد.
همچنین، خطر جراحی در صورت ابتلا به بیماری های زیر نیز بالاتر خواهد بود:
- دیابت
- بیماری کلیوی
- بیماری ریوی
- بیماری شریان محیطی (PAD)
چگونه می توان عوارض بعد از عمل قلب باز را کاهش داد؟
برای کاهش خطر بروز مشکلات پس از جراحی قلب باز، می توانید راهکارهای زیر را رعایت کنید:
- پیروی از دستورالعمل های پزشک
- تغییر سبک زندگی؛ اولویت دادن به غذاهای سالم، فعالیت فیزیکی منظم، ترک سیگار (در صورت مصرف) و حفظ وزن مناسب.
- حفظ سطح فشار خون و کلسترول در محدوده سالم
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین یا انجام فعالیت هایی که ممکن است به سلامتی شما آسیب بزنند
- مدیریت استرس و اضطراب
- رعایت برنامه خواب سالم
- گزارش هرگونه نشانه ای از تورم، عفونت، تب، احتباس مایعات یا تغییرات ضربان قلب، به پزشک خود.
آیا جراحی قلب باز بر سلامت روان افراد اثر می گذارد؟
جراحی قلب باز یک عمل جراحی بزرگ و مهم بوده و طبیعی است که با برخی تغییرات احساسی همراه باشد. بعضی افراد پس از این عمل، تغییراتی مانند موارد زیر را تجربه می‌کنند:
- اضطراب
- استرس
- افسردگی
- تحریک پذیری
- تغییرات خلقی
- کابوس دیدن
- عزت نفس پایین
- مشکلات تمرکز
- مشکلات حافظه
به عنوان مثال، برخی افراد پس از جراحی قلب باز، از انجام فعالیت هایی که قبلاً انجام می دادند احساس اضطراب می کنند، زیرا از وقوع دوباره یک حمله قلبی می ترسند. برخی دیگر ممکن است به دلیل مدت زمانی که باید در رختخواب استراحت کنند، احساس افسردگی کنند یا نگران باشند که نتوانند از پس مسئولیت های خود بربیایند.
تحقیقات همچنین نشان می دهد که افرادی که به ویژه پیوند قلب انجام می دهند، ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- تغییرات شخصیتی
- تغییرات در ترجیحات غذایی
- هذیان گویی
- روان پریشی
با این حال، تغییراتی که در پیوند قلب رخ می دهند، هنوز به خوبی درک نشده اند؛ احتمالاً به این دلیل که این عمل به ندرت انجام می شود.
اثرات مثبت جراحی قلب باز بر سلامت روان
تغییرات عاطفی پس از جراحی قلب باز از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده و شدت و مدت زمان آن نیز متغیر است. یک تحقیق کوچک در خاورمیانه نشان داد که بسیاری از افرادی که عمل قلب باز انجام دادند، بعد از عمل احساس بهتری پیدا کردند و مشکلات عاطفی آنها کمتر شد. این تحقیق نشان داد که حتی اگر قبل از عمل احساس اضطراب یا افسردگی می کردند، بعد از گذشت 6 ماه این علائم به طور چشمگیری کاهش یافته بود.
بعضی افراد نیز طی یک هفته پس از جراحی دچار کاهش شناختی شدند، اما بعد در چکاپ 6 ماهه بهبود قابل توجهی داشتند. کیفیت کلی زندگی نیز برای اکثر بیماران به طور قابل توجهی بهبود یافت. با اینکه این مطالعه کوچک بوده است، اما نشان می دهد که جراحی قلب باز تأثیر مثبت بلندمدتی بر اکثر بیماران دارد.
چگونه می توان تغییرات عاطفی پس از جراحی قلب باز را مدیریت کرد؟
کنار آمدن با تغییرات عاطفی پس از جراحی قلب باز ممکن است امری چالش برانگیز باشد. صحبت با یک روانشناس، یکی از بهترین راه های پردازش احساسات و ایجاد یک برنامه حمایتی برای مدیریت چالش ها خواهد بود. اقدامات مفید دیگری نیز برای این کار وجود دارند که عبارتند از:
- شرکت در برنامه توانبخشی قلب
- استفاده از منابع آنلاین برای پیدا کردن دستور پخت غذاهای سالم برای قلب و موارد دیگر
- شرکت در گروه های حمایتی آنلاین یا حضوری
- مشاوره روان درمانی برای کمک به مقابله با چالش های عاطفی.
مدت زمان بهبودی کامل پس از جراحی قلب باز
مدت زمان بهبودی کامل پس از جراحی قلب باز به نوع جراحی شما بستگی دارد. برای مثال، پیوند عروق کرونر، یک نوع رایج جراحی قلب باز است که معمولاً دوره نقاهت 12 هفته ای دارد.
همچنین، بهبودی هر شخص، به تناسب اندام کلی و رژیم مراقبت های پس از عمل او نیز بستگی خواهد داشت. به عنوان مثال، شرکت در برنامه های توانبخشی قلب و استراحت کافی می تواند روند بهبود را تسریع کند. برای آگاهی از توصیه و راهکارهای مخصوص به روند بهبودی خود، با پزشکتان مشورت کنید.
