به اندازه ی نیروی خون، وقتی به دیواره ی شریان ها فشار وارد می کند، فشار خون گفته می شود. این شریان ها، رگ های خونی هستند که خون را از قلب به سایر نقاط بدن می رسانند. وقتی خون درون شریان ها با فشار بسیار بالایی عبور می کند، پرفشاری خون ایجاد می شود. اگر فشار خون به مدت طولانی بالا باقی بماند، می تواند خطر حمله ی قلبی، بیماری کلیوی مزمن، سکته و دیگر مشکلات قلبی جدی را افزایش دهد.
تحقیقات در مورد قهوه و فشار خون نشان داده اند که کافئین (مواد محرک تلخ یافت شده) در قهوه و برخی از انواع چای، ممکن است به طور موقت باعث بالا رفتن فشار خون به ویژه در افرادی شوند که به ندرت قهوه مصرف می کنند گرچه تحقیقات نشان می دهند که مصرف منظم و متعادل قهوه، تأثیر منفی روی فشار‌خون ندارد. چندین عامل از جمله مقدار کافئین مصرف شده و عادات سبک زندگی خاص، می توانند روی میزان تأثیر قهوه روی فشار خون تأثیر بگذارند.
ارتباط بین قهوه و فشار خون
گاهی اوقات، مصرف گاه به گاه قهوه می تواند روی افزایش فشار خون تأثیر بگذارد. گرچه، وقتی قهوه به طور مکرر مصرف شود، تأثیر قابل توجهی روی فشار خون ندارد. انجمن غذا و داروی آمریکا توصیه می کند بیش از ۴۰۰ میلی گرم کافئین در روز (معادل با ۴ یا ۵ فنجان قهوه) مصرف نکنید. این مقدار موجب اثرات سلامتی منفی یا خطرناک نمی شود. مصرف کافئین بیش از مقدار توصیه شده می تواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. افرادی که به طور منظم کافئین مصرف نمی کنند، به هنگام مصرف قهوه بیشتر در معرض تجربه ی عوارض جانبی هستند. خطرات و عوارض جانبی احتمالی شامل موارد زیر می شوند:
- ضربان قلب سریع
- اضطراب
- مشکلات خواب
- حالت تهوع
- استفراغ
- لرز
- بی قراری
پایبندی به مصرف مقدار توصیه شده ی ۴۰۰ میلی گرم کافئین در روز، می تواند احتمال تجربه ی عوارض جانبی را کاهش دهد.
چه کسانی باید از مصرف کافئین خودداری کنند؟
با اینکه اکثر افراد می توانند به طور ایمن کافئین مصرف کنند، برخی از افراد باید مصرف آن را محدود و یا به طور کلی حذف کنند. این افراد شامل زنان باردار و افرادی می شوند که به اثرات کافئین حساس هستند. افراد باردار باید مصرف کافئین روزانه ی خود را محدود کنند، زیرا کافئین می تواند از طریق جفت به نوزاد منتقل شود.
توصیه می شود در طول بارداری مصرف کافئین را به کمتر از ۲۰۰ میلی گرم یا حدود ۱ تا ۲ فنجان کوچک قهوه در روز محدود کنید. همچنین برخی از افراد نسبت به اثرات قهوه حساس تر هستند و بیش تر ممکن است عوارض جانبی همچون اضطراب و سردرد را تجربه کنند. افرادی که به کافئین بسیار حساس هستند، باید از مصرف نوشیدنی های کافئین دار خودداری کنند و یا مقادیر کمتری مصرف کنند.
افراد که باید از مصرف کافئین خودداری کنند شامل افراد زیر می شوند:
- افراد مبتلا به آریتمی
- افراد مبتلا به زخم معده یا بیماری های رفلاکس اسیدی
- افراد مبتلا به فشار خون بالای شدید
- افرادی که داروی خاص، انواع خاصی از آنتی بیوتیک و داروهای قلبی مصرف می کنند.
در‌مورد احتمال تداخل داروهای مصرفی خود با کافئین با پزشک صحبت کنید.
آیا قهوه می تواند برای سلامت قلب مفید باشد؟
وقتی قهوه در حد تعادل مصرف شود، حدود ۱ تا ۳ فنجان قهوه در روز، با کاهش خطر نارسایی قلبی و کاهش خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی رابطه ی مستقیم دارد. مصرف متعادل قهوه هیچ ضرری ندارد، زیرا می تواند به بهبود سلامت قلبی کمک کند و در برابر بیماری ها محافظت ایجاد کند.
نکاتی برای کنترل فشار خون
چندین روش با پشتوانه ی علمی برای کنترل فشار خون وجود دارد. نکات غذایی و سبک زندگی زیر را دنبال کنید تا فشار خون خود را در یک سطح سالم حفظ کنید:
- خواب کافی داشته باشید.
- قهوه خود را تیره و بدون شیر یا شکر مصرف کنید.
- چای بنوشید ( تحقیقات نشان می دهند که چای سبز و سیاه می تواند فشار خون و کلسترول را بهبود بخشد. فشار خون و کلسترول هر دو از عوامل خطر بیماری قلبی هستند. برخی از تحقیقات دریافته اند که اثرات پایین آورنده ی فشار خون چای، در چای سبز نسبت به چای سیاه بیشتر هستند.)
- سطح استرس خود را با انجام فعالیتهایی مانند یوگا یا مدیتیشن کنترل کنید.
- یک رژیم غذایی سرشار از غذاهای کامل مانند میوه ها، سبزیجات و غلات کامل داشته باشید و مصرف نمک را محدود کنید.
- مصرف پتاسیم را افزایش دهید. پتاسیم در غذاهایی مانند موز، زردآلو و عدس یافت می شود.
- از مصرف سیگار خودداری کنید.
- مصرف الکل را محدود یا قطع کنید.
- به طور منظم ورزش‌کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در رابطه با قهوه و فشار خون اگر فشار خون بالای شما ناشی از مصرف کافئین می باشد و ایجاد تغییر در تغذیه یا سبک زندگی منجر به هیچ گونه بهبودی نمی شود، به پزشک مراجعه کنید. پزشک با شما کار می کند تا یک برنامه ی درمانی برای شما تعیین کند. او در صورت لزوم برای کمک به کاهش و کنترل فشار خون بالا، دارو تجویز می کند. این داروها ممکن است از بین موارد زیر باشند:
آنزیم مبدل آنژیوتانسین، بازدارنده ها و مسدود کننده های گیرنده ی آنژیوتانسین ۲: این داروها رگ های خونی را شل و باز می کنند تا در آنها، خون بیشتری با فشار کمتر جریان پیدا کند.
داروهای ادرار آور: اغلب اوقات این داروها در کنار سایر داروهای فشار خون استفاده می شوند و آب و سدیم اضافی را از بدن شست و شو میدهند که میزان مایعات موجود در خون را کاهش می دهد.
مسدود کننده های بتا: اغلب به عنوان یک روش پشتیبانی برای سایر داروهای ضد فشار خون استفاده می شوند. مسدود کننده های بتا با پایین آوردن ضربان قلب، به قلب شما اجازه می دهند خون کمتری درون رگ های خونی پمپاژ کند.
مسدود کننده های کانال کلسیم: این داروها از وارد شدن کلسیم به سلول های عضلانی خون و رگ های قلب پیشگیری می کنند.
پزشک شما ممکن است برای کنترل فشار خون، دو یا چند دارو تجویز کند. علاوه بر مصرف داروی خود، حفظ یک سبک زندگی سالم برای تحت کنترل درآوردن فشار خون از اهمیت زیادی برخوردار است.
دکتر مرعشی زاده متخصص قلب و عروق
