الدیال یک ذره لیپوپروتئین بوده که در خون پیدا میشود و به آن چربی بد گفته میشود. اگر مقدار آن بالا باشد، میتواند باعث بیماریهای قلبی بشود. کلسترول لیپوپروتئین کم چگالی یا همان الدیال، متداول ترین نوع کلسترول در بدن است. هر ذره الدیال از یک رویه بیرونی لیپوپروتئین و هسته کلسترول تشکیل شده است.
با اینکه به ال دی ال چربی بد گفته میشود، ال دی ال ذاتا ناسالم نبوده. بدن به الدیال برای محافظت از عصبها و تولید سلول و هورمونها نیاز دارد. کلسترول با چگالی بالا یا همان اچدیال نوع دیگری از کلسترول بوده که به آن کلسترول خوب گفته میشود. هم الدیال و هم اچدیال در کبد تولید میشوند.
اگر مقدار کلسترول الدیال بالا باشد، بر روی دیواره رگهای خونی یک پلاک تشکیل میدهد. در طول زمان تشکیل این پلاکها باعث آترواسکلروزیس یا بسته شدن شریانها میشوند. آترواسکلروزیس ریسک حمله قلبی، سکته و مرگ را افزایش میدهد. وقتی پلاکها در شریانهایی که خون را به اندامهایی مثل مغر، شکم، بازوهاو پاها انتقال میدهند، تشکیل میشود، ممکن است باعث آسیب رودهای و یا بیماری شریانی محیطی شود.
کلسترول بالا به ژنتیک و سبک زندگی ربط دارد. تقریبا 20 درصد جمعیت دنیا دارای سطوح بالای Lp(a) یا لیپوپروتئین (a) بوده که نوعی کلسترول الدیال هستند. Lp (a) یک عامل خطر برای ایجاد پلاک های شریانی قبل از سن معمول شروع بیماری های قلبی میباشد. در یک مطالعه در سال 2020 بر روی بیش از 283000 بزرگسال در انگلستان، محققان دریافتند که اندازه گیری Lp (a) با بیماری قلبی عروقی اترواسکلروتیک همراه است که این، شواهد مربوط به اهمیت بالینی این نوع کلسترول را تقویت می کند.
از انجا که هیچ درمان خاصی برای Lp (a) وجود ندارد، برای افرادی که به این بیماری دچار شدهاند مهم است که سطح کلسترول الدیال خود را پایین نگه دارند. بر خلاف کلسترول LDL بالا، که به طور کلی می تواند از طریق تغییر سبک زندگی و دارو مدیریت شود، سطح بالای Lp (a) تا حد زیادی به صورت ژنتیکی تعیین می شود.
انجمن قلب آمریکا در حال حاضر غربالگری جهانی برای Lp (a) را توصیه نمی کند، اما برخی از پزشکان، مانند George Thanassoulis از دانشگاه مک گیل در مونترال، در حال حاضر توصیه می کنند که افراد ازمایش شوند، زیرا در آینده نزدیک درمان هدفمند برای Lp(a) بالا وجود خواهد داشت. اگر چه خیلی شایع نبوده، یک بیماری ژنتیکی دیگر وجود دارد که باعث میشود مقدار کلسترول به طور غیر طبیعی بالا باشد: هایپرکلسترولمی خانوادگی یا FH.
این بیماری که حدود یک میلیون امریکایی را تحت تاثیر قرار می دهد، می تواند باعث افزایش سطح LDL در اوایل زندگی شود و در صورت عدم درمان می تواند منجر به حملات قلبی زودرس شود. ازمایش خون می تواند تشخیص این بیماری را تایید کند، اما این وضعیت نسبتا نادر است.
با این حال،به طور کلی آزمایش برای بالا بودن کلسترول توسط انجمن قلب آمریکا توصیه میشود. از آنجایی که کلسترول بیماری نیست که باعث ایجاد علائم شود تا زمانی که فرد دچار بیماری قلبی یا سایر عوارض شود، مهم است که به طور منظم از طریق ازمایش خون (که به عنوان پانل چربی شناخته می شود) ازمایش شود.
دانستنیهای کلسترول الدیال:
نزدیک به 94 میلیون بزرگسال در ایالات متحده – تقریبا 40 درصد از جمعیت – سطح کلسترول بالاتری از محدوده طبیعی دارند. کمی بیش از نیمی از بزرگسالان مبتلا به کلسترول بالا، برای کاهش آن تحت درمان قرار می گیرند.
سطح مطلوب الدیال کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر است. مقدار کلسترول بین 100 تا 159 میلی گرم در دسی لیتر در معرض خطر بوده و 160 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر خطرناک است.
چگونه مقدار کلسترول را کاهش بدهیم؟
داشتن سبک زندگی سالم اولین محافظ در برابر کلسترول LDL بالا است. اگر تغییر سبک زندگی به تنهایی کافی نیست، پزشک شما ممکن است داروهای کاهش کلسترول را تجویز کند.
برخی از پشنهادات انجمن قلب آمریکا برای درمان و جلوگیری از کلسترول بالا را میتواند بخوانید:
دوری از رژیمهایی با چربی اشباع شده و ترانس: رژیم غذایی سرشار از چربی های اشباع شده که در محصولات حیوانی از جمله لبنیات پر چرب و همچنین بسیاری ازغذاهای فراوری شده یافت می شود، می تواند الدیال و کلسترول شما را افزایش دهد. چربی های ترانس که گاهی اوقات در فست فود و بسیاری از نان های پخته شده، کوکی ها، کیک ها، چیپس ها، کراکر ها و غذاهای میان وعده یافت می شود، می توانند کلسترول الدیال شما را افزایش دهند و کلسترول اچدیال شما را کاهش دهند.
در عوض، انجمن قلب آمریکا یک رژیم غذایی غنی از میوه ها، سبزیجات، مرغ، ماهی، اجیل و روغن های گیاهی غیر گرمسیری را توصیه می کند.
به طور مرتب ورزش کنید: انجمن قلب آمریکا توصیه می کند حداقل 150 دقیقهورزش هوازی با شدت متوسط در هر هفته، ترجیحا در طول چند روز تقسیم شود. اگر به برنامه ورزشی روزانه عادت ندارید، تمرینات هوازی سبکتر یک راه خوب برای شروع است. ورزش دو اثر بر کلسترول دارد: سطح کلسترول اچدیال بدن شما را افزایش می دهد و همچنین اندازه ذرات الدیال را افزایش می دهد که باعث می شود احتمال تشکیل پلاک در دیواره های عروق کرونر کاهش پیدا کند.
قند خون خود را کنترل کنید: برای افراد مبتلا به دیابت یا پیش دیابت، مهم است که قند خون خود را نیز نظارت کنید. قند خون بالا می تواند کلسترول الدیال را افزایش دهد و همچنین کلسترول اچدیال را کاهش دهد و پوشش شریان ها را تضعیف کند.
وزن خود را در اندازه مناسبی نگه دارید: داشتنBMI 30 یا بیشتر به طور معمول با ریسک بالا بودن الدیال به طور غیر طبیعی و سطح کلسترول کل ارتباط دارد.
توجه به اندازه ناحیه شکم: علاوه بر وزن، چربی شکم و دور کمر می تواند خطر ابتلا به کلسترول بالا را افزایش دهد. برای مردان، اندازه دور کمر 40 اینچ (102 سانتی متر) یا بیشتر شما را در معرض خطر قرار می دهد. برای زنان، این اندازه 35 اینچ (89 سانتی متر) یا بیشتر است.
ترک دخانیات: اگر چه ترک این عادت می تواند سخت باشد،ترک دخانیات می تواند به جلوگیری از کلسترول بالا کمک کند. اگر سیگار نمی کشید، شروع نکنید. دود تنباکو باعث آسیب رسیدن به دیواره رگ های خونی شما می شود و پلاکها به آسانی در آنها تشکیل میشوند. سیگار کشیدن همچنین سطح کلسترول اچدیال را کاهش می دهد.
داروهای کاهش کلسترول: بعضی اوقات، با توجه به سابقه خانوادگی، عوامل خطر ژنتیکی یا سبک زندگی، عادتهای سالم به تنهایی برای کاهش کلسترول الدیال کافی نیست. اگر شما و پزشکتان متوجه شوید که مقدار کلسترول شما تغییری نمی کند، دارو ممکن است به مدیریت کلسترول بالا کمک کند.