در این مقاله با قرص جم فیبروزیل بیشتر آشنا می شویم.
قرص جم فیبروزیل 300 برای چیست؟
قرص جم فیبروزیل ۳۰۰ را در کنار یک رژیم مناسب استفاده میکنند تا به کاهش چربی خون (تریگلیسیرید) و افزایش کلسترول خوب (HDL) خون کمک کند. این دارو هم چنین در کاهش کلسترول بد (LDL) نیز موثر است. جم فیبروزیل به یک گروه دارویی به نام «فیبرات ها» تعلق دارد. این دارو میزان چربی که کبد تولید می کند را کاهش میدهد.
کاهش تری گلیسیرید در افرادی که سطح بالایی از تری گلیسیرید خون را دارند، می تواند خطر بیماری های پانکراس (پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده) را کاهش دهد. با این حال، جم فیبروزیل نمی تواند خطر ابتلا به حمله قلبی یا سکته را کاهش دهد. در مورد مزایا و عوارض قرص جم فیبروزیل 300 با متخصص قلب خود مشورت کنید.
علاوه بر داشتن رژیم مناسب (مثل کلسترول پایین یا رژیم کم چربی)، ایجاد تغییرات دیگری در سبک زندگی مثل ورزش کردن، کاهش مصرف الکل، کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن و نیز ترک سیگار میتواند اثر بخشی این دارو را افزایش دهد.
آیا جم فیبروزیل سرطان زا است؟
جم فیبروزیل از نظر سرطان زایی در انسان رد می شود اما این دارو ممکن است باعث آسیب عضلانی شود. اگر در طول درمان دچار درد ناگهانی عضلانی، ضعف یا ادرار تیره رنگ شدید، با پزشک خود مشورت کنید.
روش مصرف داروی جم فیبروزیل 300
این قرص را طبق دستور پزشک مصرف کنید. آن را 30 دقیقه قبل از وعده صبحانه یا عصرانه مصرف کنید. میزان دوز این دارو با توجه به شرایط پزشکی و واکنش شما نسبت به درمان تعیین میشود. اگر داروهای خاص دیگری برای کاهش کلسترول (رزین های متصل به اسید صفراوی مثل کلستیرامین (cholestyramine) و کلستیپول (colestipol) مصرف میکنید، داروی جم فیبروزیل را باید حداقل یک ساعت قبل یا 4 الی 6 ساعت بعد از مصرف داروهایتان، استفاده کنید. این محصولات میتوانند با جم فیبروزیل واکنش نشان دهند و از جذب کامل این دارو جلوگیری کنند.
جم فیبروزیل را بهطور منظم مصرف کنید تا بهترین نتیجه را از آن بگیرید. یادتان باشد که باید هر روز سر یک ساعت مشخص آن را استفاده کنید. حتی زمانی که احساس سلامتی کامل هم دارید به مصرف این دارو ادامه دهید. حدود 3 ماه طول می کشد تا تأثیر کامل این دارو را در خودتان مشاهده کنید.
کدام داروهای استاتین میتوانند همراه با جم فیبروزیل مصرف شوند؟
توصیه میشود دوز داروهایی مثل سیمواستاتین (simvastatin) و روسوواستاتین (rosuvastatin ) را، وقتی به همراه جم فیبروزیل مصرف میشوند، کاهش دهید. هم چنین زمانی که داروی لوواستاتین (lovastatin ) با «فیبرات ها» ترکیب میشود باید دوز آن را کم کنید. اگر چه در برچسب محصول مشخص نشده است، آتورواستاتین (atorvastatin ) هم زمانی که با فیبراتها ترکیب میشود، باید با پایین ترین دوز ممکن استفاده شود.
آیا می توانید جم فیبروزیل و آتورواستاتین را همراه با یکدیگر مصرف کنید؟
مصرف جم فیبروزیل 300 همراه با آتورواستاتین میتواند خطر عوارض جانبی مثل آسیب به کبد را افزایش دهد و هم چنین منجر به بیماری نادر ولی جدی به نام رابدومیولیز (rhabdomyolysis) شود که باعث تجزیه بافت عضلات اسکلتی میشود.
تفاوت آتورواستاتین و رزوواستاتین
آتورواستاتین و روزاواستاتین هر دو به دسته دارو های کاهنده کلسترول خون (استاتین ها) تعلق داشته و علاوه بر کاهش کلسترول بد (LDL)، کلسترول خوب (HDL) را نیز در بدن افزایش می دهند. کلسترول LDL عامل بروز اغلب بیماری های شریان های کرونری بوده که کاهش آن سبب کاهش پیشرفت یا حتی بهبودی بیماری شریانی می شود. کلسترول HDL با بیماری شریان های کرونری مقابله کرده و غلظت تری گلیسرید ها (نوعی چربی) را در خون کاهش می دهد.
غلظت بالای تری گلیسرید ها با ابتلا به بیماری شریان های کرونری ارتباط دارد. این دو دارو جهت کاهش خطر ابتلا به حمله قلبی و سکته مغزی استفاده می شوند. دارو های استاتین همچنین برای بیمارانی تجویز می شوند که از نظر ابتلا به بیماری قلبی دارای چندین عامل خطر بوده و قصد انجام جراحی های شریانی را دارند.
عوارض جانبی هر کدام از این دارو ها چیست؟
آتورواستاتین:
آتورواستاتین معمولا توسط مصرف کنندگان به خوبی تحمل می شود. با این حال، عوارض جانبی خفیف آن شامل موارد زیر هستند:
◀️ یبوست
◀️ اسهال
◀️ خستگی
◀️ نفخ
◀️ سوزش سر دل
◀️ سردرد
◀️ سرما خوردگی
◀️ درد مفصلی
◀️ درد در اندام های انتهایی
◀️ عفونت مجاری ادرار
◀️ فراموشی
◀️ کاهش حافظه
آسیب کبدی شدید ناشی از مصرف استاتین ها نادر است. آزمایش های کبدی باید در ابتدای شروع درمان انجام شوند. التهاب عضلانی ناشی از استاتین ها می تواند به فروپاشی جدی سلول های عضلانی تحت عنوان رابدومیولیز منجر شود. در رابدومیولیز، پروتئین های عضلانی در جریان خون آزاد شده و می توانند سبب نارسایی کلیوی و حتی مرگ شوند.
استاتین ها در صورتی که به تنهایی مصرف شوند، خطر بروز رابدومیولیز کمتر از 1 درصد خواهد بود. جهت پیشگیری از بروز رابدومیولیز شدید، بیماران باید در صورت مشاهده درد های بدون علت، ضعف و حساسیت های عضلانی فورا با پزشک خود تماس گیرند. مصرف استاتین ها با افزایش مقدار HbA1c و قند خون ناشتا در افراد دیابتی ارتباط دارد. بروز علائم ذکر شده می تواند پس از گذشت یک روز تا چند سال بروز داده اما معمولا ظرف 3 هفته پس از توقف مصرف برطرف می شوند.
روزاواستاتین:
رایج ترین عوارض جانبی روزاواستاتین به شرح زیر هستند:
◀️ سردرد
◀️ حالت تهوع
◀️ استفراغ
◀️ اسهال
◀️ درد عضلانی
◀️ کاهش حافظه
◀️ فراموشی
◀️ گیجی
بروز علائم ذکر شده می تواند پس از گذشت یک روز تا چند سال بروز داده اما معمولا ظرف 3 هفته پس از توقف مصرف برطرف می شوند.
مقدار مصرف آتورواستاتین و روزاواستاتین چقدر است؟
آتروواستاتین:
آتورواستاتین به صورت یک بار در روز مصرف می شود. مقدار مصرف اولیه این دارو برای بزرگسالان معمولا 10 تا 20 میلی گرم در روز بوده و با گذشت زمان می تواند تا حداکثر 80 میلی گرم در روز برسد. بزرگسالانی که به کاهش بیش از 45 درصدی کلسترول LDL خود نیاز دارند، باید با مقدار 40 میلی گرم در روز شروع کنند. بیماران کودک نیز می توانند از 10 تا حداکثر 20 میلی گرم در روز آتورواستاتین مصرف کنند. آتورواستاتین را می توان با یا بدون غذا و در هر ساعتی از شبانه روز مصرف کرد.
روزاواستاتین:
مقدار مصرف اولیه این دارو در اغلب افراد بالغ 5 میلی گرم در روز است. حداکثر مقدار مصرف روزاواستاتین 20 میلی گرم در روز بوده و برای افرادی تجویز می شود که به مصرف 20 میلی گرم در روز پاسخ مناسبی نمی دهند.
چه دارو هایی با آتروواستاتین و روزاواستاتین تداخل دارند؟
آتروواستاتین
کاهش سرعت تجزیه آتورواستاتین در بدن می تواند به افزایش مقدار باقی مانده آن و خطر مسمومیت عضلانی منجر شود. به همین دلیل، در طول دوره درمانی آتورواستاتین باید از مصرف دارو های کاهنده سرعت تجزیه آن خودداری کرد. موارد زیر نمونه هایی از این دارو ها هستند:
- اریترومایسین
- کتوکونازول
- ایتراکونازول
- کلاریترومایسین
- تلیترومایسین
- سیکلوسپورین
- نفازودون
مهار کننده های پروتئاز ویروس HIV از جمله ایندیناویر و ریتوناویر
مصرف مقادیر زیاد آب گریپ فروت (بیش از 1.2 لیتر) مقدار آتروواستاتین را در خون افزایش داده و باید از انجام این کار خودداری کرد. دارو های زیر در صورت مصرف همزمان با آتورواستاتین می توانند خطر مسمومیت عضلانی را افزایش دهند:
- آمیودارون
- وراپامیل
- سیکلوسپورین
- نیاسین
- جم فیبروزیل
- فنوفیبرات
آتورواستاتین، عملکرد داروی وارفارین را نیز بیشتر کرده و غلظت دیگوکسین را در خون افزایش می دهد. بیمارانی که آتورواستاتین را به همراه وارفارین یا دیگوکسین مصرف می کنند باید به دقت پایش شوند. کلستیرامین، میزان جذب آتورواستاتین را کاهش می دهد. آتورواستاتین باید حداقل 2 ساعت قبل یا 4 ساعت بعد از مصرف کلستیرامین میل شود. ریفامپین، تجزیه آتورواستاتین را تشدید می کند. جهت کاهش احتمال این تداخل، باید هر دو دارو با هم مصرف شوند. آتورواستاتین را نباید پس از مصرف ریفامپین میل نمود.
روزاواستاتین
روزاواستاتین هنگامی که همراه با سیکلوسپورین مصرف می شود، غلظت آن در خون هفت برابر شده و احتمال ابتلا به عوارض جانبی آن افزایش می یابد. این دارو، عملکرد وارفارین و خطر خونریزی ناشی از آن را افزایش می دهد. دارو های ضد اسید معده، جذب روزاواستاتین را کاهش داده و باید 2 ساعت پس از آن مصرف شوند. مصرف همزمان روزاواستاتین با نیکوتینیک اسید، جم فیبروزیل یا دارو های دیگر می تواند سبب آسیب کبدی یا عضلانی شود.
آیا مصرف آتورواستاتین و روزاواستاتین در دوران بارداری و شیر دهی ایمن است؟
آتروواستاتین:
از آن جایی که جنین در حال رشد به کلسترول نیاز دارد، باید از مصرف آتروواستاتین در دوره بارداری خودداری شود. آتورواستاتین تنها باید زمانی برای زنان بارور تجویز شود که احتمال بارداری آن ها اندک باشد. ترشح شدن یا نشدن آتورواستاتین در شیر مادر تاکنون مشخص نشده است. به دلیل وجود خطرات احتمالی، مادران شیر ده باید از مصرف این دارو اجتناب کنند.
روزاواستاتین:
به دلیل خطر بالای آسیب به جنین در حال رشد، باید از مصرف استاتین ها در دوران بارداری خودداری کرد. ترشح شدن یا نشدن روزاواستاتین در شیر مادر تاکنون مشخص نشده است.
دکتر مرعشی زاده متخصص قلب در تهران