درد رگهای پشت پا به چه دلیل است؟ فعالیت های روزمره، فشار زیادی به ساق پا وارد می کنند که نباید موجب درد در این ناحیه شوند. اگر در این ناحیه احساس درد کردید، ممکن است دچار مشکلاتی مانند گرفتگی پا، لخته شدن خون یا اختلالات عصبی شده باشید. درمان های پزشکی می توانند به شما کمک کنند همچنین می توانید برای کمک به رفع مشکل خود، اقداماتی را در خانه انجام دهید. در ادامه مطلب، علت درد ساق پا را توضیح خواهیم داد.
علت درد ساق پا
استخوانها، مفاصل و عضلات
گرفتگی عضلانی. پای شما ممکن است در حین خواب یا در طول روز دچار گرفتگی شود. این درد ساق پای شدید و ناگهانی، گاهی اوقات “اسب چارلی” نامیده می شود. هنگامی که این حالت به پا دست می دهد، به سرعت می تواند بدتر شود. وقتی که عضلات شما خسته باشند یا دچار کم آبی شده باشند، این حالت رخ می دهد. اگر شما همیشه دچار گرفتگی ساق پا می شوید، سعی کنید آب بیشتری بنوشید. در زمان گرفتگی عضلات، کشش ملایم یا ماساژ دادن می تواند به شما کمک کند. قبل از ورزش نیز، پاهای خود را کشش دهید و عضلات خود را گرم کنید.
شین اسپلینت ها. این درد را ممکن است درست در جلوی ساق پای خود احساس کنید. عضلات و گوشت لبه ی داخلی استخوان ساق پا، ممکن است ملتهب شوند، بنابراین در حین راه رفتن، دویدن و یا پریدن درد می گیرند. انجام دادن فعالیت های تکراری روی سطوح سخت می تواند منجر به این شرایط شود.
پای خود را استراحت دهید تا احساس بهتری پیدا کنید. استفاده از یخ می تواند به شما کمک کند. همچنین در صورت تأیید پزشک، می توانید دارو هایی مانند آسپیرین، ایبوپروفن و یا ناپروکسن مصرف کنید. شما می توانید این دارو ها را بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید. اگر درد ادامه پیدا کند، ممکن است بخواهید به پزشک مراجعه کنید. سعی کنید کاری انجام ندهید که درد پا تشدید شود. زمانی که احساس بهتری پیدا کردید، چند حرکت کششی انجام دهید. سعی کنید از کفشهای راحت و حمایت کننده استفاده کنید و در صورت امکان روی سطوح سخت راه نروید.
تاندونیت. یکی از اولین علائمی که نشان می دهد دچار التهاب تاندون آشیل شده اید، درد ساق پای نزدیک به پشت پاشنه پا می باشد. تاندونیت، یک آسیب معمول است که موجب التهاب، کشیدگی یا پارگی تاندون می شود. شما ممکن است با کار بیش از حد روی ساق پا یا بالا رفتن از پله ها، به این حالت دچار شوید. برای تسکین این درد، از یخ استفاده کنید یا در صورت تأیید پزشک دارو های ضد التهابی مصرف کنید و از انجام کارهایی که موجب درد شما می شوند خودداری کنید
زمانی که درد کاهش پیدا کرد، حرکات کششی انجام دهید و عضلات پای خود را تقویت کنید. اگر درد پا شدیدتر شد، ممکن است تاندون آشیل پاره شده باشد. یکی از علائم پارگی تاندون آشیل، مشکل در خم کردن پنجه ی پا به سمت پایین است. پزشک ممکن است به ناحیه ملتهب پا، دارو تزریق کند. همچنین احتمال دارد که پای شما برای ترمیم نیاز به جراحی داشته باشد.
پیچ خوردگی یا شکستگی پا
اگر مچ پای شما دچار پیچ خوردگی خفیف شده باشد، روش درمانی RICE را امتحان کنید: استراحت (Rest)، یخ (ICE)، فشار (Compression) و بالا نگه داشتن (Elevation). برای پیچ خوردگی شدیدتر یا شکستگی استخوان، از یخ استفاده کنید و فوراً به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است به آتل، گچ و یا فیزیوتراپی نیاز داشته باشید. روند بهبودی این شرایط، زمان بَر است. اما به تدریج می توانید به راحتی قبل روی پای خود راه بروید.
رگ ها و لخته های خونی
لخته خون. وقتی که خون غلیظ می شود و به هم می چسبد، ممکن است تبدیل به لخته شود. در صورتی که یکی از رگ های عمقی بدن دچار لخته شود، ترومبوز رگ عمقی (DVT) رخ می دهد. بیشتر لخته های خونی رگ عمقی، در ساق پا رخ می دهند. اگر برای مدت طولانی فعالیتی نداشته باشید، (برای مثال، در یک پرواز یا ماشین سواری طولانی مدت) احتمال وقوع این شرایط بیشتر است. همچنین، اگر وزن شما زیاد است، سیگاری هستید یا داروی خاصی مصرف می کنید، بیشتر در معرض ترومبوز رگ عمقی قرار دارید.
این احتمال وجود دارد که لخته در جریان خون شما بشکند و به شریان پا های شما برود. در این صورت، این لخته ممکن است جریان خون را مسدود کند. به این شرایط خطرناک، آمبولی ریوی گفته می شود. اگر فکر می کنید دچار لخته ی خونی شده اید، در اسرع وقت به مطب پزشک یا مرکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید. با دارو، جوراب های فشاری و کاهش وزن می توان به جلوگیری از انعقاد خون کمک کرد.
رگ های واریسی. ممکن است با این رگ ها آشنایی داشته باشید، زیرا ممکن است در سطح پوست شما ایجاد شوند. این رگ ها ممکن است به شکل رگ های پیچیده، آبی تیره یا بنفش باشند و در اثر ضعیف بودن دریچه ها و دیواره های وریدی تشکیل شوند. رگ های واریسی ممکن است باعث بروز درد خفیف، به ویژه در حین ایستادن شوند. می توانید برای تسکین درد، از جوراب های فشاری استفاده کنید و در طول روز، وضعیت ایستادن و نشستن خود را تغییر دهید. اگر رگ های واریسی شما درد زیادی داشته باشند، با پزشک خود در مورد درمان های دیگر صحبت کنید.
نارسایی شریان های محیطی اندام های تحتانی. این شرایط می تواند زمانی رخ دهد که شریان های پاهای شما آسیب دیده باشند. هنگامی که شریان ها باریک یا مسدود شوند، ممکن است جریان خون مورد نیاز به پاها نرسد. این شرایط می تواند موجب گرفتگی ساق پا و درد به هنگام راه رفتن، بالا رفتن از پله یا انجام سایر ورزش ها شود، زیرا عضلات خون کافی دریافت نمی کنند. استراحت می تواند به تسکین این شرایط کمک می کند.
اما اگر شریان های شما به شدت نازک یا مسدود شده باشند، درد ممکن است حتی با استراحت نیز ادامه داشته باشد و همچنین زخم ها ممکن است به خوبی بهبود پیدا نکنند. در صورت ابتلا به دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا، سیگارکشیدن یا چاقی بیش از حد، ممکن است بیشتر در معرض این شرایط قرار داشته باشید. این شرایط را با تغییر سبک زندگی خود اصلاح کنید:
- در صورتی که سیگاری هستید، آن را ترک کنید.
- غذاهای سالم تری بخورید.
- وزن خود را کنترل کنید.
- ورزش کنید.
از درمان های دیگر می توان به دارو برای کنترل کلسترول، دیابت یا فشار خون بالا اشاره کرد. برخی از افراد ممکن است برای بهبود جریان خون به پا، به عمل جراحی نیاز داشته باشند.
عصب ها
علت درد ساق پا ممکن است به عصب ها مربوط باشد.
تنگی کانال نخاعی و گرفتگی عصب سیاتیک. یکی از علل رایج تنگی کانال نخاعی، آرتروز ستون فقرات می باشد. گاهی اوقات، فتق دیسک ممکن است به ریشه های عصبی مجاور فشار وارد کند و منجر به بروز علائم سیاتیک زیر شود:
- سوزش، درد گرفتگی پا به هنگام ایستادن یا نشستن
- بی حسی
- مورمور کردن
- خستگی
- ضعف
درد ممکن است در کمر و باسن شما شروع شود، سپس به پاهایتان کشیده شود. اغلب اوقات، استراحت می تواند به تسکین درد های پا کمک کند، اما کمکی به تسکین درد سیاتیک نمی کند. درمان ممکن است شامل استراحت به مدت چند روز و یا مصرف دارو های ضدالتهابی و مُسکن باشد. سرما و گرما می تواند به بهبود برخی از علائم کمک کند. فیزیوتراپی و ورزش های کششی نیز اغلب اوقات مفید هستند. به مرور زمان، تحرک خود را به تدریج افزایش دهید. در صورتی که درد شما بهتر نشود، پزشک شما ممکن است جراحی یا درمان های دیگری را پیشنهاد دهد.
نوروپاتی دیابتی. این شرایط، یکی از عوارض شایع دیابت می باشد. عصب ها ممکن است بر اثر سطح قند خون بالا دچار آسیب شوند. قند خون بالا می تواند باعث درد در هر دو پا، همراه با بی حسی در ساق پا شود. با پزشک خود، در مورد دارو های مناسب برای کنترل درد و کمک به کنترل سطح قند خون مشورت کنید.
برخی علل دیگر درد پا عبارت اند از:
- نوروپاتی محیطی (آسیب به اعصاب محیطی)
- عدم تعادل الکترولیت ها
- آرتروز
- کشیدگی عضلات
- شکستگی تنشی استخوان (ترک های کوچک استخوان در اثر اعمال فشار های مکرر)
- ترومبوفلبیت (تشکیل لخته خون معمولا در وریدهای ساق پا)
- بیماری عروق محیطی (PAD)
- نقرس
در ادامه متن، درد پا در سه بیماری را بررسی خواهیم کرد.
لنگش عروقی
به دردی که در اثر کاهش خونرسانی به ساق پا رخ دهد، لنگش عروقی میگویند. این عارضه زمانی اتفاق میافتد که یک یا چند شریان خونرسان به ساق مسدود شده، و خونرسانی به عضلات ساق کاهش یابد یا قطع شود.
علائم شایع این عارضه عبارتند از:
- دردی که از پا شروع شده و حین راه رفتن تدریجا به ساق پا منتشر میشود. در صورت توقف راه رفتن، این درد تسکین مییابد.
- قرمزی روی پوست که با بالا آمدن پاها برطرف می شود.
- احساس ضعف یا بیحسی در پا
ترومبوز ورید عمقی
به بروز لخته در وریدهای عمقی، ترومبوز ورید عمقی یا به اختصار DVT میگویند. علائم DVT بسته به محل بروز لخته و اندازه آن متغیر بوده و عبارتند از:
- درد و تندرنس (تندرنس دردی است که در اثر لمس کردن و فشار دادن حس شود) در ساق پا یا لگن
- قرمزی و سفتی پوست ناحیه درگیر
- گرمی و تورم ناحیه درگیر
کنده شدن لخته و مهاجرت آن توسط جریان خون به ارگانهایی مانند ریه، میتواند مشکلاتی جدی مانند آمبولی ریه در پی داشته باشد. ترومبوز ورید عمقی همچنین ممکن است در اثر واریس ایجاد شود که نشانه اولیه آن احساس درد و خارش در ساق است. وریدهای واریسی سطحی تر بوده و نمایی شبیه به عنکبوت دارند.
سندروم کمپارتمان مزمن
افزایش فشار درون دسته جات عضلانی، در کمپارتمان های عضلانی ساق، میتواند منجر به درد ساق و پا بشود. علائم این سندروم معمولا به شرح زیر است:
◀️ دردی که با فعالیت یا ورزش آغاز شده و با استراحت تسکین مییابد.
◀️ بیحسی و مورمور شدن پا
◀️ احساس ضعف در عضلات مچ پا که منجر به لنگیدن پا در حین راه رفتن میشود.
مشکلات عروقی ساق پا عمدتا به دلیل عواملی چون ضربه، افزایش سن و وجود مشکلات زمینه ای خاصی مانند دیابت یا چاقی رخ میدهند. پزشک میتواند در تشخیص علت و نوع این اختلالات عروقی به شما کمک کند. درمان زود هنگام این مشکلات میتواند در کنترل عارضه و جلوگیری از بدتر شدن درد سودمند باشد.