رگ های واریسی لگن، سیاهرگ هایی متسع شده هستند که بیشتر در بدن زنان ظاهر می شوند و روی رحم اثر می گذارند اما علاوه بر آن، می توانند لوله های فالوپ یا تخمدان ها را نیز درگیر کنند. واریس لگن درمان خاصی ندارد. با این حال در صورت وجود علائم، می توان آن ها را با دارو درمانی یا آمبولیزاسیون (بستن رگ) کنترل و مدیریت کرد.
چرا واریس لگن زنان، سندروم احتقان ورید لگن نیز نامیده می شود؟
سندروم به معنای مجموعه ای از علائم است که درد و نشانه های مشترک عینی بیماری ها را در خود دارد. به این دلیل به واریس لگن، سندرم احتقان وریدی می گویند که مجموعه ای از علائم و نشانه های (مانند درد لگن، درد در حین آمیزش جنسی، احساس سنگینی لگن و وجود رگ های واریسی در واژن، فرج، ران ها یا در ناحیه ی کفلی) مربوط به وجود رگ های متسع شده یا واریسی در ناحیه ی لگن است.
این وریدهای گشاد شده منجر به تجمع خون وریدی در ناحیه ی لگن شده و در نتیجه ی احتقان وریدهای لگنی ایجاد می شود. عمده ترین شکایت مرتبط با این دو مشکل، درد مزمن و طولانی مدت لگن است.
علل بروز رگ های واریسی چیست؟
وجود رگ های واریسی در ناحیه ی لگن، فقط می تواند ناشی از عوامل ژنتیکی باشد. با این حال، بروز آن ها بعد از بارداری شایع تر خواهد بود، زیرا بدن باید رگ های آن ناحیه را گشاد کند تا تمام خون لازم برای بارداری منتقل شود. علاوه بر این، هورمون هایی که در دوران بارداری تولید می شوند، تمام سیاهرگ های بدن زن را نیز گشاد می کنند.
در ادامه، دریچه های داخل وریدهای لگنی از کار می افتند و خون وریدی در رگ های لگن تجمع پیدا می کنند که منجر به درماتیت استاز وریدی و اکتازی یا افزایش رگ های واریسی لگن می شود. علت های سندروم احتقان ورید لگن بسیار زیاد هستند.
این بیماری می تواند ناشی از ناهنجاری های آناتومیک انسدادی، آسیب هایی که از احتقان وریدی ثانویه نشأت می گیرند، عوامل هورمونی، عوامل ارثی، جراحی های لگنی، رگ های واریسی قبل یا بعد از چند قلو زایی باشد. عدم وجود دریچه ی وریدهای تخمدانی، 15 درصد در سمت چپ و 6 درصد در سمت راست، می تواند فراوانی بیشتر رگ های واریسی لگن را در وابستگی وریدهای تخمدان چپ در مقایسه با سمت راست توضیح دهد، که امری نادر است.
علائم واریس لگن چیست؟
وریدهای واریسی لگن معمولاً هیچ نوع علامتی ایجاد نمی کنند. با این حال، برخی از زنان ممکن است موارد زیر را تجربه نمایند:
- رگ های واریسی قابل مشاهده در واژن، ران یا ناحیه ی کفلی
- درد شکم
- درد هنگام آمیزش جنسی
- احساس سنگینی در ناحیه ی تناسلی
- بی اختیاری ادرار
- افزایش سیکل قاعدگی.
علائم بیمار هنگام نشستن یا دراز کشیدن او ممکن است متفاوت باشد، زیرا باعث می شود خون راحت تر به قلب برگردد. با این حال، عموماً بیماران همیشه دردی ثابت دارند. معمولاً متخصص زنان و زایمان از طریق آزمایش هایی مانند سونوگرافی داپلر، سی تی اسکن شکم یا لگنی و MRI، رگ های واریسی لگن را تشخیص می دهد.
تشخیص واریس لگن به چه صورت است؟
درمان واریس کشاله رانتشخیص سندروم احتقان ورید لگن، کار چندان آسانی نیست. این عارضه معمولاً در زنان میانسال، چندزا و با درد مزمن لگن دیده می شود که با فعالیت و حالت ارتواستاتیک تشدید خواهد شد و گاهی اوقات مربوط به مقاربت دردناک (دیسپارونی) یا در طول قاعدگی (دیسمنوره)، فوریت در ادرار کردن، احساس سنگینی در ناحیه لگن و پرینه است. سندروم احتقان ورید لگن و واریس لگن به طور معمول هیچ علامتی حاکی از بیماری نشان نمی دهند اما در بعضی موارد به صورت واریس فرج یا عود کردن رگ های واریسی اعضای تحتانی پس از جراحی، بروز پیدا می کنند.
اکثر معاینات از جمله معاینات مربوط به بیماری های زنان و چندین آزمایش تصویربرداری، می توانند نتیجه ای منفی داشته باشد. تشخیص واریس را می توان با سونوگرافی زنان یا سونوگرافی داپلر انجام داد. گاهی اوقات، وریدهای واریسی میتوانند در توموگرافی کامپیوتری (CT) و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) نیز مشهود باشند. با این حال، بسیاری از زنان ممکن است درد مزمن داشته باشند و هم چنان به واریس لگن یا سندرم احتقان ورید لگن مبتلا نیستند.
بسیاری از زنان ممکن است به رگ های واریسی لگنی دچار باشند، اما هیچ شکایتی نیز در مورد آن ندارند و آزاری نمی بینند (واریس بدون سندروم احتقان وریدی لگن). همچنین احتمال دارد بعضی بانوان که به رگ های واریسی با ابعاد کوچک مبتلا بوده و از سندروم احتقان ورید لگن (درد لگن و احساس سنگینی لگن) رنج می برند، آزمایش های آن ها هم چنان منفی باشد. در این موارد از لاپاراسکوپی برای تشخیص استفاده می شود.
با این حال، فلبوگرافی انتخابی وریدهای تخمدان (کاتتریزاسیون انجام شده قبل از آمبولیزاسیون)، یک روش کاملاً ساده و کم تهاجمی است که به عنوان یک درمان سرپایی انجام میشود و با خیال راحت و بدون هیچ خطری احتمال ابتلای بیمار به رگ های واریسی لگنی را تأیید یا رد میکند.
ایا واریس لگن خطرناک است به چه دلیل؟
این وریدها معمولاً خطرناک نیستند؛ با این حال، خطر بسیار کمی برای ایجاد لخته های خون در داخل آن ها وجود دارد که میتواند به سمت ریه حرکت کند و باعث آمبولی ریه شود. آمبولی ریه، عارضه ای بسیار جدی است که باید در اسرع وقت در بیمارستان تحت درمان قرار بگیرد.