حمله قلبی یا انفراکتوس میوکارد زمانی اتفاق می افتد که یک انسداد جزئی یا کامل در شریان های قلبی ایجاد می شود. بدون خونرسانی مناسب، عملکرد عضله قلب کم کم ضعیف می شود و یا به طور دائم متوقف می شود.
به همین دلیل در صورتی که علائم حمله ی قلبی را دارید، هر ثانیه ارزش بسیار زیادی پیدا می کند و باید فوراً تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرید، به ویژه اگر علائم شما بیش از 15 دقیقه ادامه پیدا کنند. متخصص قلب حدود 90 دقیقه بعد از حمله قلبی فرصت دارد تا قبل از تشکیل یک اسکار دائمی در بافت قلب یا آسیب شدید قلبی، جریان خون را به قلب برگرداند.
گرچه، خبر خوب این است که امروزه احیای حمله ی قلبی و بازگردانی عملکرد عضله قلب نسبت به همیشه امکان پذیرتر شده است. انسدادها بر اثر نوعی بیماری در شریان های بدن به نام آترواسکلروزیس رخ می دهد که در آن پلاک یا همان مواد چربی در شریان ها تجمع پیدا می کنند این پلاک ها، شریان ها را تنگ می کنند و فضای کمتری برای جریان خون باقی می گذارند. پلاک ها ممکن است با یک درپوش فیبری نازک پوشانده شوند.
بعد از پاره شدن این درپوش ها ،پلاک های آترواسکلروتیک وارد خون می شوند و باعث می شوند پلاکت ها و گلبول های قرمز در محل پارگی جمع شوند و خونرسانی به شریان قلب را قطع کنند. سپس، بخشی از پلاک ها ممکن است در شریان بشکنند. این قطعه پلاک ها در قسمت باریک شده شریان جمع می شوند و کم کم خون در اطراف آن ها شروع به لخته شدن می کند.
این لخته ی خون می تواند به طور جزئی یا کامل جریان خون به شریان را قطع کند. زمانی که خونرسانی به عضله قلب کاهش پیدا کند، ایسکمی رخ می دهد و با قطع شدن کامل جریان خون، حمله ی قلبی اتفاق می افتد.
انواع حملات قلبی
تمام حملات قلبی، علائم یا شدت مشابهی ندارند، اما در نهایت، شدت حمله ی قلبی با مقدار آسیب عضله قلب مشخص می شود. اگر دچار حمله قلبی شده اید، درمان به نوع و شدت حمله قلبی بستگی دارد. موارد زیر انواع حملات قلبی را توضیح می دهیم:
- حملات قلبی STEMI – انفراکتوس میوکارد با صعود قطعه ST، نوع شدید حمله ی قلبی است که در آن یک شریان کرونری به طور کامل مسدود می شود و قسمت بزرگی از عضله قلب، خون دریافت نمی کند. صعود قطعه STبه الگویی روی نوار قلب اشاره دارد. این حمله ی قلبی به بازگشایی فوری شریان نیاز دارد.
- حملات قلبی NSTEMI –حمله ی قلبی بدون صعود قطعه ST، نوعی حمله ی قلبی است که صعود قطعه ی STرا نشان نمی دهد، اما ممکن است تنزل قطعه STرا روی نوار قلب نشان دهد و اغلب منجر به آسیب کمتری به عضله ی قلب می شود. در این نوع حملات قلبی، انسدادهای شریان کرونری، احتمالاً جزئی یا موقتی هستند.
- گرفتگی شریان کرونری: زمانی که دیواره ی شریان سفت می شود و خونرسانی به شریان محدود می شود، احتمالاً منجر به آنژین یا قطع خونرسانی می شود، بنابراین حمله قلبی رخ می دهد. اسپاسم های شریان کرونری معمولاً موقتی هستند و ممکن است تجمع پلاک صورت نگیرد. این شرایط ممکن است با آنژیوگرافی شناسایی نشود.
- ایسکمی تقاضا – در این نوع حمله قلبی ممکن است انسدادهایی در شریان ها موجود باشد یا نباشد. این شرایط زمانی رخ می دهد که قلب به اکسیژنی بیش از مقدار موجود در بدن نیاز داشته باشد. این شرایط زمانی رخ می دهد که شما یک عفونت، کم خونی یا ضربان قلب نامنظم سریع داشته باشید.
مقایسه ایست قلبی با حمله قلبی
ایست قلبی، همان حمله ی قلبی نیست. بزرگترین تفاوت آنها این است که در ایست قلبی، قلب شما ضربان زدن را متوقف می کند، در حالیکه در حین حمله قلبی، قلب به ضربان زدن ادامه می دهد. اما ایست قلبی می تواند به علت حمله ی قلبی رخ دهد یا به عنوان یک رویداد اولیه باشد.
به عبارتی دیگر، ایست قلبی ممکن است به دلایل دیگری به جز انسداد شریان رخ دهد. برای مثال می توان به اختلالات الکترولیت، پتاسیم کم یا زیاد، منیزیم کم، ناهنجاری های مادرزادی یا عملکرد پمپاژ قلب ضعیف اشاره کرد.
شرایط دیگری که شبیه به حمله ی قلبی هستند؟
شرایط پزشکی دیگری می توانند شبیه به حمله ی قلبی باشند که برخی از آنها ممکن است نشان دهنده ی یک وضعیت اضطراری باشند.
آنژین ناپایدار : آنژین، درد قفسه سینه است که بر اثر عدم خون رسانی به قلب بر اثر تنگی یا انسداد شریان های قلب رخ می دهد. اکثر اوقات، این شرایط بر اثر بیماری شریان کرونری (CAD) رخ می دهد. آنژین ناپایدار نیاز به رسیدگی فوری دارد، زیرا می تواند اولین نشانه ی حمله ی قلبی باشد.
آنژین پایدار : این نوع آنژین با ورزش اتفاق می افتد و با استراحت آرام می شود. علائم با نوع مشابهی از فعالیت دوباره ایجاد می شوند و تا چند ماه نسبتاً پایدار هستند. برای مثال، شما ممکن است هر زمانی که به مدت 10 دقیقه پیاده روی می کنید یا روی سربالایی راه می روید، ناراحتی در قفسه سینه داشته باشید، اما درد همیشه با استراحت فروکش می کند.
سندرم قلب شکسته (کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو) : گاهی اوقات، فرد ممکن است با علائم حمله ی قلبی به اورژانس برود، اما هیچ انسدادی در شریان های خونرسان به قلب شناسایی نشود. در عوض، بطن چپ به شکلی غیرطبیعی منقبض می شود. با اینکه این سندرم به خوبی درک نشده است، اما محققان فکر می کنند که بطن چپ قلب ممکن است به دلیل افزایش هورمون های استرس یا پس از یک آسیب روحی یا فیزیکی شدید مانند مرگ یکی از عزیزان یا تصادف، عملکرد صحیحی نداشته باشد. این سندرم معمولاً به سرعت و بدون آسیب دائمی به قلب رفع می شود، اما در موارد نادر می تواند کُشنده باشد.
بیماری رفلاکس اسید معده یا اسپاسم مری : بیماری رفلاکس اسید معده شرایطی است که در آن سوزش معده مزمن دارید، در حالیکه اسپاسم مری زمانی رخ می دهد که مری، به شدت منقبض می شود. هریک از این شرایط می تواند موجب درد قفسه سینه شود و تشخیص آن از حمله ی قلبی سخت است، زیرا مری مستقیماً از پشت قلب در قفسه سینه عبور می کند.
آمبولی ریوی (PE): این شرایط موجب دردی در قفسه سینه می شود که شبیه به حمله قلبی است و به همان اندازه جدی می باشد. در این شرایط، یک لخته ی خونی در شریان ریه ها وجود دارد که خونرسانی را قطع می کند و باعث زخمی شدن یا مرگ بافت ریه می شود. این شرایط نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد.
دایسکشن آئورت: آئورت، یک شریان اصلی ست که خون را از قلب به بقیه قسمت های بدن می رساند و اگر یک پارگی در داخلی ترین لایه وجود داشته باشد، خون پمپاژ شده از قلب ممکن است یک لایه را از لایه دیگر جدا کند و موجب دردی در قفسه سینه شود که گاهاً به پشت کشیده می شود. این شرایط خطرناک است و نیاز به درمان فوری دارد.
درد استخوانی عضلانی: درد قفسه سینه ممکن است به سادگی به علت کشیدگی عضله ی قفسه سینه باشد. کوستوکوندریت، شرایطی ست که در آن التهاب غضروف وصل کننده ی دنده ها به استخوان سینه، شبیه به حمله ی قلبی به نظر می رسد.
اختلالات روانی: اختلالات پنیک، اضطراب، افسردگی، استرس یا دیگر مشکلات روحی نیز ممکن است موجب درد قفسه سینه شوند. در این اختلالات روانی، درد قفسه سینه، مربوط به آنژین نمی شود اما به نظر میرسد که بر اثر فشار روانی ایجاد می شود.