آیا مشکل قلبی با اکو مشخص می شود؟ ایا گرفتگی رگ قلب با اکو مشخص میشود؟ تشخیص بیماری عروق کرونر مانند تشخیص هر بیماری دیگری با گرفتن یک شرح حال دقیق از بیمار آغاز می شود و در مواردی که پزشک شما به بیماری عروق کرونر مشکوک است، ممکن است بررسی هایی جهت اثبات یا رد این بیماری نیاز باشد. از جمله تست های تشخیصی می توان به موارد زیر اشاره کرد.
بهترین راه تشخیص گرفتگی رگهای قلب
1- نوار قلب
نوار قلب معمولا قدم اول بررسی مرحله اول، در بررسی های تکمیلی قلبی عروقی می باشد و اطلاعات بسیار مفیدی را در اختیار پزشک قرار می دهد. از جمله در تشخیص سکته های قلبی در گذشته و یا سکته قلبی در حال وقوع بسیار کمک کننده می باشد. هر چند نوار قلب نرمال رد کننده بیماری های قلبی عروقی نیست و ممکن است فردی دچار تنگی های مهمی در عروق قلب خود باشد، ولی نوار قلب وی در حال استراحت کاملا نرمال باشد.
2-استرس تست
در مراحلی از بیماری عروق کرونر، بیماران در حال استراحت بی علامت هستند و فقط در حین فعالیت دچار علامت می شوند. تست هایی طراحی شده است که ضربان قلب بیمار را بالا برده و سپس ارزیابی های لازم انجام می شود. به این نوع تست ها استرس تست گفته می شود که شامل: تست ورزش، استرس اکو و اسکن هسته ای قلب میباشند.
در این تست ها جهت افزایش ضربان قلب از بیمار خواسته می شود که روی تردمیل یا دوچرخه ی ثابت شروع به فعالیت کرده و آن دسته از بیماران که امکان فعالیت ورزشی ندارند، می توانند جهت افزایش ضربان از دارو استفاده کرد.
3- اسکن هسته ای قلب
یک روش تشخیصی غیرتهاجمی جهت تشخیص بیماری عروق کرونر می باشد. در این روش ابتدا یک راه وریدی روی دست شما تعبیه می شود سپس ماده حاجب از این طریق تزریق شده و تصاویری از عروق قلب شما تهیه می شود.
در صورت شک به بیماری عروق کرونر، پزشک شما ممکن است یک یا چند مورد از تست هایی را که ذکر کردیم برای شما درخواست نماید. و در صورتی که بر اساس نتایج به دست آمده از این تست ها بیماری عروق کرونر برای شما مطرح باشد، قدم آخر و قطعی جهت تشخیص آنژیوگرافی عروق کرونر می باشد.
4- آنژیوگرافی
آنژیوگرافی یک روش برای تشخیص بیماری عروق کرونر بوده که در آن با استفاده از پرتو ایکس، جهت مشاهده عروق قلب استفاده می شود. با این روش تشخیصی امکان بررسی وجود تنگی در عروق قلب فراهم می شود. آنژیوگرافی عروق کرونری در واقع گروهی از اقدامات تشخیصی است که کاتتریزایسیون نامیده می شود.
در صورتی که می خواهید اطلاعات دقیقی در مورد آنژیوگرافی بدست آورید توصیه می کنیم مقاله آنژیوگرافی عروق کرونری را مطالعه نمایید.
5- اکو کاردیوگرافی
دستگاه اکوکاردیوگرافی مانند دستگاه سونوگرافی بوده هر چند در جزئیات تفاوت هایی با هم دارند. اکوکاردیوگرافی قادر به دیدن عروق قلب نبوده و با اکو می توانیم پمپاژ قلب، حرکت دیواره های قلب و همچنین بیماری های دریچه ایی را به خوبی بررسی کنیم. در حین اکوکاردیوگرافی پزشک متوجه می شود که آیا تمام دیواره های قلب حرکت نرمال داشته و در عملکرد پمپی قلب شرکت می کنند یا خیر؟
دیواره هایی از قلب که به خوبی حرکت نمی کنند، در حمله ی قلبی در گذشته دچار آسیب شده اند و یا اکسیژن خیلی کمی دریافت می کنند که این می تواند نشانه ایی از بیماری عروق کرونر باشد. لذا اکو می تواند سکته قلبی را که در گذشته رخ داده است را به خوبی تشخیص دهد.
همچنین در صورتی که در عروق خون رسان به عضله قلب که به تازگی ایجاد شده (بیش از 90 درصد) وجود داشته باشد، این میزان تنگی حتی قبل از وقوع سکته باعث می شود که دیواره ای از قلب که از این رگ خون دریافت می کند، به علت عدم دریافت اکسیژن کافی، حرکت مناسب نداشته و با اکو قابل تشخیص می باشد. هر چند اکوی نرمال رد کننده وجود تنگی مهم عروق کرونر نمی باشد. زیرا حتی با وجود تنگی هایی حدود 80 درصد و یا بیشتر، همچنان دیواره قلب در حال استراحت به خوبی حرکت کرده و انقباض مناسبی خواهند داشت.
آیا با اکوکاردیوگرام می توان رگ های مسدود شده را تشخیص داد؟
مواردی وجود دارد که توسط اکوکاردیوگرام مشخص نمی شود. یکی از مواردی که اکو قادر به تشخیص آن نیست، گرفتگی یا انسداد عروق است. تست های پزشکی دیگری وجود دارد که در تشخیص گرفتگی عروق بسیار عالی هستند، اما اکوکاردیوگرافی شامل آن ها نمیشود. به خواندن این مقاله ادامه دهید تا اطلاعات بیشتری کسب کنید.
چرا اکوکاردیوگرام ها نمی توانند انسداد رگ های قلب را نشان دهند؟
به طور کلی، به علت اینکه شریان های کرونر بسیار کوچک هستند، در اکوکاردیوگرام دیده نمی شوند. فناوری سونوگرافی، طی سال های گذشته به طور قابل توجهی پیشرفت کرده است. به حدی که ما با تکنولوژی های جدید سونوگرافی، مانند سونوگرافی اولتراسوند (مافوق صوت) سه بعدی و بالا بردن عوامل کیفیت تصویر، مانند Definity، قادر به بررسی برخی از ساختار های قلب -که قبلاً هرگز نتوانستهایم آن ها را ببینیم- هستیم و بعید نیست که به زودی بتوانیم عروق کرونر را به صورت بهتری به تصویر بکشیم و انسداد آن را بهتر تشخیص دهیم.
با این حال، مواردی وجود دارد که ما می توانیم به کمک آنها منشأ شریان کرونر را ببینیم. اما این بخش کوچکی که می توانیم ببینیم محل انسداد نبوده، و برای همه ی افراد قابل مشاهده نیست.
آیا می توانید استنت ها را در اکوکاردیوگرام ببینید؟
متاسفانه نه. استنت ها در اکوکاردیوگرام دیده نمی شوند با این حال، تکنسین اکو ممکن است گاهی اوقات، سایه ایجاد شده توسط استنت را مشاهده کند. اما به طور معمول خیر، شما به همین راحتی نمی توانید استنت را در اکوکاردیوگرام ببینید.
چه چیزی را می توانید در اکوکاردیوگرام ببینید؟
همانطور که قبلاً اشاره کردم، موارد بسیاری وجود دارد که در سونوگرافی قلب یا اکوکاردیوگرام مشاهده می شود.
دریچه های قلب
دریچه های قلب، معمولاً اولین چیزی هستند که مورد توجه بیماران قرار می گیرد و در مورد آن از من سؤال می پرسند.
به این دلیل که دریچه های قلب، در اولین تصاویر گرفته شده کاملاً واضح بوده و حرکت زیادی دارند. بسیاری از مردم می گویند که آن ها، حالتی شبیه دست زدن دارند.
محفظه های قلب
مورد دیگری که به وضوح در اکوکاردیوگرام دیده می شود، محفظه های قلب است. بر روی یک اکو، محفظه های قلب، به صورت یک تصویر سیاه بزرگ روی صفحه نمایان خواهد شد. به دلیل اینکه محفظه های قلب، محل نگهداری خون هستند، و خون، امواج صوتی را منعکس نمی کند، بنابراین تصویر آن مناطق سیاه است.
عضله قلب
ویژگی دیگری که می توانید در اکوکاردیوگرام ببینید، عضله قلب است. به علت اینکه این عضلات، همان چیزی است که باعث پمپاژ یا فشردن قلب میشود، به راحتی می توانید آن ها را مشاهده کنید. شما در طول معاینه، بارها و بارها می توانید فشرده شدن عضلات قلب را ببینید.
نتیجه نهایی
این که آیا با اکوکاردیوگرام، انسداد عروق دیده می شود یا خیر، یکی از متداول ترین سؤالاتی است که از من، به عنوان یک تکنسین اکوکاردیوگرافی پرسیده می شود. من می توانم دلیل آن را درک کنم. برای شما مهم است که بدانید عروق کرونر شما مسدود است یا خیر.
اما تست های بسیار بهتری برای مشاهدهی وضعیت و انسداد شریان ها وجود دارد. و اغلب اوقات، در حین همین تست ها، در صورت مسدود بودن شریان، پزشکان از استنت استفاده می کنند.
درمان بیماری عروق کرونر
درمان بیماری عروق کرونر معمولا شامل تغییر سبک زندگی، داروها و بعضاً در موارد لزوم اقدمات تهاجمی از قبیل آنژیوپلاستی یا عمل باز قلب می باشد.
تغییر سبک زندگی
پیروی از یک شیوه ی زندگی سالم می تواند اثرات بسیار چشمگیری داشته باشد. از جمله اقدامات موثر می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ترک سیگار
- داشتن رژیم غذایی سالم
- ورزش منظم
- کاهش وزن
- کاهش استرس
- در صورتی که به فشار خون ، چربی خون و یا دیابت مبتلا هستید، کنترل و درمان مناسب آنها تاثیر بسزایی در کاهش بروز حوادث قلبی و عرقی خواهد داشت.
درمان دارویی
داروهای متنوعی در درمان بیماری عروق کرونر استفاده می شوند، از جمله :
داروهای کاهنده کلسترول
این داروها با کاهش میزان کلسترول خون، خصوصاً LDL (کلسترول بد) منجر به کاهش ماده اولیه ای که در دیواره قلب تجمع پیدا می کند، می شود. همچنین این داروها میزان التهاب در عروق را نیز کاهش می دهند.
آسپرین
پزشک شما ممکن است آسپرین یا سایر داروها رقیق کننده ی خون را برای شما تجویز کند. که این امر منجر به کاهش احتمال تشکیل لخته در عروق قلب شما می شود. همچنین در صورتی که شما قبلا حمله ی قلبی را تجربه کرده اید، آسپرین می تواند از بروز حملات بعدی در آینده تا حدی جلوگیری کند.
مواردی وجود دارد که ممکن است آسپرین توصیه نشود. برای مثال: در افرادی که دچار اختلالات خونی هستند یا زخم های گوارشی فعال دارند، یا بیمارانی که از سایر داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند، ممکن است آسپرین توصیه نشود. در این موارد حتما از پزشک خود سوال نمائید.
چندین رده ی دارویی را می توان به این منظور به بیمار تجویز کرد. از جمله این داروها می توان به بتا بلاکرها، داروهای مهار کننده کانال کلسیم، رانو لازین، داروهای گشاد کننده عروق، مثل نیتروگلیسیرین اشاره کرد.
همچنین با در نظر گرفتن سایر بیماری های همراه از جمله دیابت، فشار خون و غیره، ممکن است داروهای دیگری نیز به بیمار تجویز شود.
آنژیوپلاستی عروق کرونری
آنژیوپلاستی عروق کرونر یک روش درمانی است که در آن عروقی که دچار تنگی یا انسداد شده اند را باز می کنیم. در آنژیوپلاستی یک بالن را به محل تنگی فرستاده و به صورت موقت باد می کنیم که این امر به بازگشایی عروق کمک می کند.
عمل باز قلب (بایپس عروق کرونر)
در عمل بایپس، شریان یا ورید از محل دیگری از بدن شما برداشته می شود و به رگ قلب شما بعد از محل تنگی اضافه می شود. این عمل نیازمند این است که قفسه ی سینه ی شما باز شده و ریکاوری و دوران نقاهت بعد از عمل بایپس، بسیار طولانی تر و سخت تر می باشد.
دکتر مرعشی زاده متخصص قلب در تهران