به وجود آمدن ناگهانی لخته های خون بعد از تزریق واکسن آسترازنکا (AstraZeneca)، نگرانی های زیادی را در رابطه با خطرات احتمالی تزریق این واکسن ایجاد کرده است. برای افراد مبتلا به واریس هم در همین رابطه سوالی پیش آمده که آیا بعد از تزریق این واکسن هم می توان رگ های واریسی شده را درمان کرد؟
واکسن آسترازانکا (AstraZeneca) ممکن است یک عارضه جانبی بسیار نادر اما مهم را ایجاد کند. این عارضه، ترومبوز با سندرم ترومبوسیتوپنیا (TTS) می باشد. با این حال، احتمال اینکه تزریق این واکسن باعث ایجاد شدن لخته خون شود، بسیار کم است. (4 نفر در هر یک میلیون نفر)
گروهی از محققان در زمینه ایمن سازی، دریافتند که احتمال بروز این عارضه در افراد 50 الی 60 ساله بیشتر است و تزریق واکسن فایزر (Pfizer) را برای افراد زیر 60 سال توصیه می کنند. اما افراد بالای 60 سال را می توان بدون نگرانی، با هر یک از این دو گزینه واکسینه کرد. همچنین، به افرادی که اولین دوز واکسن آسترازنکا را بدون عوارض جانبی دریافت کردند، توصیه می کنن که تزریق دوز دوم را نیز داشته باشند.
آیا تزریق واکسن آسترازنکا احتمال ایجاد لخته خون را افزایش می دهد؟
داشتن رگ های واریسی، احتمال ایجاد لخته خون در وریدهای پا را افزایش می دهد. زیرا بیماری واریس، به دلیل برگشت خون به سمت سیاهرگ های معیوب پا ایجاد می شود. اگرچه اثبات شده که بین تزریق واکسن آسترازنکا و ایجاد لخته خون ارتباطی وجود دارد، اما تعداد بیماران مبتلا به ترومبوز سیاهرگ های سطحی در رگهای واریسی، افزایش چشمگیری نداشته است.
سندرومTTS با ترومبوز وریدی عمقی (DVT) که باعث لخته شدن خون می شود، تفاوت دارد. سندروم TTS در اثر واکنش سیستم ایمنی بدن به واکسن آسترازنکا بروز پیدا می کند و علاوه بر ایجاد ترومبوز، باعث کاهش سطح پلاکت های خون نیز می شود. همچنین، معمولا طی 4 الی 28 روز پس از تزریق واکسن آسترازنکا بروز می یابد.
آیا درمان رگ های واریسی بعد از دریافت واکسن امکان پذیر است؟
هنگام درمان رگ های واریسی با استفاده از روش های درمانی مثل سفت کردن یا روش های دیگر تحت بیهوشی عمومی، بروز ترومبوز وریدی عمقی (DVT) تا حدودی احتمال دارد. اما استفاده از روش لیزر درمانی که در آن از بی حسی موضعی استفاده می شود، خطر ابتلا به ترومبوز وریدی سطحی را به طور چشمگیری کاهش می دهد. اگر به دلیل نگرانی از خطرات احتمالی تزریق واکسن، درمان بیماری واریس به تعویق انداخته شود، مشکلات بیشتری نسبت به درمان رگ های واریسی بعد از دریافت واکسن ایجاد می شود.
عدم درمان رگ های واریسی شده (به ویژه وریدهای بزرگتر) می تواند عوارض جدی از جمله ایجاد جوش، زخم، عفونت، خونریزی و لخته شدن خون را ایجاد کند. در واقع، هیچ گونه شواهدی مبنی بر احتمال بروز بیماری ترومبوتیک پس از واکسیناسیون وجود ندارد، حتی در افرادی که خود سابقه بیماری های انعقادی مثل ترومبوز وریدی عمقی و یا آمبولی ریه دارند. با این حال، توصیه می شود بین تزریق واکسن و اقدام برای درمان رگ های واریسی، حداقل 10 روز فاصله باشد.
آیا مزایای تزریق واکسن آسترازنکا بیشتر از عوارض احتمالی آن است؟
واکسن آسترازنکا با احتمال یک در میلیون، ممکن است لخته خون ایجاد کند، اما در مبتلایان به ویروس کرونا احتمال ایجاد لخته خون 165 هزار نفر، در هر یک میلیون نفر است. این بدان معنی است که احتمال لخته شدن خون در افرادی که به ویروس کرونا مبتلا می شوند بسیار بیشتر از کسانی است که واکسینه شده اند.
افرادی که سابقه ابتلا به انواع دیگری از لخته های خونی را داشته و یا عوامل خطری دارند که احتمال ایجاد لخته خون را افزایش می دهد نیز می توانند واکسن آسترازنکا را تزریق کنند. چرا که هیچ گونه شواهدی مبنی بر افزایش احتمال بروز TTS در این افراد وجود ندارد. در کشورهایی که واکسیناسیون گسترده با میلیون ها دوز واکسن آسترازنکا انجام شده، موارد ابتلا به لخته خون به طور کلی افزایش نیافته است. این بدان معناست که مزایای واکسیناسیون به وضوح بیشتر از خطرات آن است.