تلانژکتازی، وضعیتی است که در آن شبکه ای از وریدهای خونی کوچکِ قابل مشاهده، در زیر سطح پوست ایجاد می شود. به شکل وریدهای نهایی ایجاد شده، وریدهای عنکبوتی نیز گویند. وریدهای عنکبوتی، به طور کل بی ضرر هستند. با این حال، برخی افراد آن ها را از نظر ظاهری ناخوشایند می دانند و تمایل دارند که آن ها را از طریق لیزر یا اسکلروتراپی، حذف کنند.
گاهی اوقات، تلانژکتازی ها نشانه یک بیماری جدی تر هستند. برای آشنایی با علل و عوامل خطر تلانژکتازی ها، به ادامه مطلب مراجعه کنید. در این مقاله، درباره درمان های مختلف و روش های پیشگیری از وریدهای عنکبوتی، صحبت خواهیم کرد.
تلانژکتازی چیست؟
تلانژکتازی، یک اصطلاح پزشکی است که به دلیل شکل ظاهری که دارند، مردم به آن ها وریدهای عنکبوتی نیز گویند. وریدهای عنکبوتی، گروه از وریدهای خونی کوچک، در نزدیکی سطح پوست هستند. در واقع، وریدهای عنکبوتی، عروق خونی کوچکی هستند که به طور غیرمعمول بزرگ شده اند.
این وریدها، اغلب روی پاها و به صورت خطوط قرمز یا آبی ظاهر می شوند، هرچند که می توانند در جاهای دیگری از بدن از جمله صورت نیز ایجاد شوند.
- تلانژکتازی، به ندرت به سلامتی آسیب می زند، هر چند که ممکن است با درد و خارش همراه باشد.
- بسیاری از بزرگسالان بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی، به وریدهای عنکبوتی مبتلا می شوند.
- درمان های تلانژکتازی ، معمولا بر بهبود ظاهر پوست تمرکز دارند.
- تلانژکتازی هموراژیک ارثی (HHT)، یک بیماری نادر ژنتیکی است که باعث تشکیل وریدهای خونی بسیار شکننده و غیر معمول در اندام های حیاتی می شود.
- در صورتی که این وریدها بترکند، باعث خونریزی در سراسر بدن می شوند که ممکن است کشنده باشد. خونریزی مکرر بینی، یکی از علائم شایع HHT است.
عوامل ایجاد تلانژکتازی
اگر چه، علت دقیق تلانژکتازی هنوز مشخص نشده است اما برخی از محققان معتقدند که آسیب به وریدهای خونی ممکن است در ایجاد آن، نقش داشته باشد. عواملی که ممکن است احتمال تشکیل وریدهای عنکبوتی را افزایش دهند، عبارتند از:
- افزایش سن
- سیگار
- بارداری
- افزایش وزن یا چاقی
- قرار گرفتن در معرض آفتاب و باد
- وریدهای واریسی
- استفاده بیش از حد از کرم های استروئیدی
- آسیب فیزیکی
- ژنتیکی
- مصرف زیاد الکل
نشستن یا ایستادن طولانی مدت
چه بیماری هایی می توانند باعث ایجاد تلانژکتازی شوند؟
گاهی اوقات، تلانژکتازی علامتی از یک بیماری است. از جمله، شرایط ارثی، بیماری های خود ایمنی و کبدی.
- آتاکسی تلانژکتازی: یک بیماری نادر ارثی، که بر سیستم ایمنی و عصبی بدن اثر می گذارد.
- سندرم بلوم: یک بیماری نادر ارثی است که پیشرفت کندی دارد و باعث ایجاد حساسیت به نور خورشید می شود و به صورت قرمزی یا تغییر رنگ صورت، مشخص می شود.
- تلانژکتازی هموراژیک ارثی: به اسم سندرم اسلر وبر راندو، نیز شناخته میشود. HHT، یک بیماری ژنتیکی است که بر عروق خونی پوست و اندام های حیاتی اثر می گذارد و منجر به خونریزی می شود.
- خال لکه شرابی: یک ناهنجاری عروق خونی است که به صورت لکه بزرگی روی پوست ظاهر می شود.
- روزاسه: یک بیماری التهابی است که باعث قرمزی یا تغییر رنگ پوست و ایجاد بثوراتی روی صورت می شود.
- درماتومیوزیت: یک بیماری التهابی نادر است که ماهیچه و پوست را تحت تاثیر قرار می دهد.
- لوپوس اریتماتوز جلدی: نوعی از بیماری لوپوس است که در درجه اول روی پوست اثر می گذارد.
- اسکلرودرمی: یک بیماری بافت همبند است که باعث ایجاد التهاب در سراسر بدن می شود.
- بیماری های کبدی: این بیماری ها، شامل سیروز کبدی و هپاتیت است.
- آنژیوم عنکبوتی: مجموعه ای از عروق خونی گسترده در نزدیکی سطح پوست.
- گزرودرما پیگمنتوزوم: یک بیماری نادر ارثی است که در آن پوست و چشم ها به شدت به نور خورشید حساس هستند.
راه های تشخیص تلانژکتازی
متخصص با ارزیابی فیزیکی پوست و بررسی سابقه پزشکی شما، تلانژکتازی را تشخیص می دهد. برای وریدهای عنکبوتی خفیف، هیچ آزمایش یا تصویربرداری لازم نیست.
با این حال، ممکن است پزشک شما انجام سونوگرافی داپلر را برای ارزیابی میزان تغییرات وریدهای خونی غیرمعمول، به ویژه زمانی که پاها را درگیر می کنند، تجویز کند. همچنین، ممکن است پزشکتان برای بررسی احتمال نارسایی وریدی، از سونوگرافی استفاده کند.
روش های درمان تلانژکتازی
درمان های تلانژکتازی، معمولا بر روی بهبود ظاهر پوست تمرکز دارند. چندین روش درمانی وجود دارد، از جمله:
- اسکلروتراپی: با استفاده از تصویربردای اولتراسوند، پزشک مایعی را به وریدهای خونی تزریق می کند. این مایع، باعث ایجاد اسکار می شود و باعث توقف جریان خون در وریدهای مورد نظر می شود. در نهایت این وریدها از بین می روند.
- لیزردرمانی: این روش بر روی گرم کردن وریدهای خونی به هدف مسدود کردن آن ها، تمرکز دارد. درمان وریدهای عنکبوتی با لیزر، نیاز به تزریق یا برش ندارد. در این روش، احتمال تغییر رنگدانه پوست در اثر لیزر وجود دارد.
- پالس شدید نور (IPL): دستگاه های IPL، برخلاف دستگاه های لیزر که فقط یک طول موج نور را ارائه می کردند، نور با طول موج های مختلف را ارائه می کنند. این روش هم همانند لیزردرمانی، از گرم کردن وریدها استفاده می کند و هیچ گونه برش یا تزریقی نیاز ندارد.
- میکروفلبکتومی: این جراحی جزئی، از قلاب های کوچکی به منظور برداشتن و حذف وریدهای خونی آسیب دیده استفاده می کنند.
- انعقاد حرارتی: مانند لیزردرمانی، این روش درمانی وریدهای خونی را از داخل گرم می کند تا به این ترتیب آن ها را مسدود کند. پزشک، یک سوزن ظریف را از طریق پوست وارد وریدها کرده و سپس سوزن را گرم می کند.
بهترین گزینه درمانی برای شما، به شدت وریدهای عنکبوتی، رنگ پوست و هدف مورد نظر شما بستگی دارد.
تلانژکتازی چگونه ایجاد می شود؟
تلانژکتازی، به تدریج و به صورت شبکه ای از وریدهای نازک، ایجاد می شود. بسته به وریدهای خونی آسیب دیده، سیاهرگ های عنکبوتی می توانند به رنگ های آبی، قرمز یا بنفش ظاهر شوند. وریدهای عنکبوتی، برخلاف وریدهای واریسی، که برجسته و بزرگ هستند، معمولا از روی پوست صاف و بدون برجستگی به نظر می رسند.
تلانژکتازی، می تواند در هر جایی از بدن ایجاد شود، اما پاها و صورت شایع ترین قسمت ها هستند.
نگاهی به آینده
تلانژکتازی، معمولا هیچ مشکل پزشکی ایجاد نمی کند. اگرچه این مساله عمدتا از جنبه زیبایی بررسی می شود. وریدهای عنکبوتی، می توانند بر اعتماد به نفس شخص تاثیر بگذارند. اگر مبتلا به وریدهای عنکبوتی هستید یا علائم دیگری دارید که باعث نگرانی شما می شوند، به پزشک مراجعه کنید.
برخی از اشکال تلانژکتازی ها، خونریزی کرده و مشکلات جدی را ایجاد می کنند. تلانژکتازی، ممکن است در مغز یا روده نیز ایجاد شود. در این حالت، درمان ها، بر توقف خونریزی و جلوگیری از کم خونی (زمانی که ذخیره گلبول قرمز به شدت افت کند) متمرکز می شوند.
آیا می توان از تلانژکتازی جلوگیری کرد؟
عوامل متعددی از جمله ژنتیک، در ایجاد تلانژکتازی نقش دارند، از این رو پیش بینی این مساله دشوار است. با این حال، رعایت این نکات احتمال تشکیل وریدهای عنکبوتی را کاهش می دهد:
- وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید.
- توقف یا کاهش استعمال سیگار
- ورزش کردن منظم
- استفاده از لباس های گشاد روی پاها و بازوها
- در صورت ایستادن یا راه رفتن طولانی مدت، از جوراب های فشاری استفاده کنید.
- از مصرف الکل خودداری کنید یا آن را کاهش دهید.
- از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت کنید
- استفاده از کرم های کورتیکواستروئیدی را محدود کنید.
سوالات متداول
داشتن تلانژکتازی به چه معناست؟
تلانژکتازی، به این معنی است که شما شبکه ای از وریدهای خونی کوچک در زیر سطح پوست خود دارید. وریدهای عنکبوتی، تعبیر رایجی از این وریدهاست. دلایل ارثی و نادری برای تلانژکتازی وجود دارند، اما در بیشتر افراد، ترکیبی از عوامل محیطی، ژنتیکی و شیوه زندگی منجر به ایجاد تلانژکتازی می شود.
علت اصلی تلانژکتازی چیست؟
در بسیاری از موارد، علت اصلی آن نامشخص است. اما، عواملی که احتمال ایجاد وریدهای عنکبوتی را افزایش می دهند، عبارتند از:
- افزایش سن
- قرار گرفتن در معرض آفتاب و باد
- مصرف زیاد الکل
- سیگار کشیدن
- سابقه خانوادگی وریدهای عنکبوتی
آیا تلانژکتازی خوش خیم است؟
اغلب اوقات، تلانژکتازی خوش خیم است، به این معنی که غیر سرطانی است. به ندرت، وریدهای عنکبوتی نشانه ای از یک بیماری جدی هستند. پزشک شما می تواند تشخیص دهد که آیا تلانژکتازی شما خطرناک است یا نه.
