قلب انسان 4 دریچه با نام‌های میترال، آئورت، سه لتی و دریچه ریوی دارد. ساختار این دریچه‌ها به گونه‌ای است که با هر ضربان قلب، باز و بسته شده و جریان خون را وارد حفره‌های قلب می‌کنند. برخی عوامل از جمله فشار خون بالا می‌تواند سبب تغییر در ساختار دریچه‌های قلب و اختلال در عملکرد آن‌ها شود. در این مقاله علت گشادی دریچه قلب را بررسی کرده و شما را با علائم و روش‌های تشخیص و درمان آن آشنا می‌کنیم. با ما همراه باشید.
گشادی دریچه قلب به چه معناست؟
گشادی دریچه قلب یا کاردیومیوپاتی متسع نوعی بیماری قلبی است که باعث بزرگ شدن و ضعف دیواره‌های عضلانی قلب می‌شود. این بدان معنی است که قلب نمی‌تواند به‌درستی منقبض شود و خون را در بدن پمپاژ کند. زمانی که دیواره‌های عضلانی قلب بزرگ‌تر شود، شکل مخروطی قلب تغییر کرده و حالت گردتری به خود می‌گیرد. تغییر در اندازه و شکل قلب می‌تواند در ریتم قلب اختلال ایجاد کرده و ضربان آن را نامنظم کند.
اگر دریچه‌های قلب وظیفه خود را به درستی انجام ندهند، جریان خون به سمت قلب بازگشته و باعث اختلال در خون‌رسانی بدن می شود. بنابراین، ممکن است مشکلاتی از قبیل خستگی، ضعف، تنگی نفس و سرگیجه را برای فرد به‌وجود آورد.
شایع‌ترین علائم ناشی از گشادی دریچه قلب
علائم گشادی دریچه قلب شباهت زیادی به علائم نارسایی قلبی دارد. نارسایی قلبی وضعیتی است که قلب شما به‌درستی خون را در بدن پمپاژ نمی‌کند. برخی از علائم شایع این بیماری شامل خستگی، درد قفسه سینه، تنگی نفس، تپش قلب و تورم پاها است. این علائم اغلب به‌کندی ایجاد می‌شود و پس از تشخیص می‌توان آن را با دارو و درمان‌های دیگر کنترل کرد.
مهم‌ترین دلایل گشادی دریچه قلب
در بسیاری از موارد علت گشادی دریچه قلب ناشناخته است. گاهی کاردیومیوپاتی متسع به خاطر تغییرات ژنتیکی یا آسیب حمله قلبی ایجاد می‌شود. ازطرفدیگر ممکن است فردی این بیماری را اعضای نزدیک خانواده به ارث برده باشد. بعضی اوقات نیز گشادی دریچه قلب می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- بیماری دریچه قلب
- فشار خون بالا
- بیماریهای قلبی
- کمبود ویتامین
- بیماری قلبی مادرزادی
- مصرف بیش از حد الکل
- داروهایی که برای درمان سرطان استفاده می‌شوند
- دیابت، بیماری تیروئید یا هپاتیت
- بیماریهای خود ایمنی
- قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین مانند سرب یا آرسنیک
- حاملگی
گشاد شدن دریچه‌های قلبی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
زمانی‌که علائم مربوط گشادی دریچه قلب را داشته باشید، لازم است یک سری تست‌ها را برای تشخیص این بیماری انجام دهید. در‌صورتی‌که یکی از اعضای خانواده شما به بیماری گشادی دریچه قلب دچار باشد، برای تشخیص بیماری نیاز به انجام آزمایش ژنتیکی است. موارد زیر برخی از تست‌های رایج است که برای تشخیص گشادی دریچه قلب از آن استفاده می‌شود:
- معاینه فیزیکی
- تست استرس ورزش
- نوار قلب
- اکوکاردیوگرام(EKG)
- آنژیوگرافی عروق کرونر
- سی تی اسکن قلب
- ام آر آی (MRI)
- نوار قلب (ECG)
- اسکن هسته‌ای قلب
- آزمایش ژنتیک (برای تعیین این‌که بیماری ارثی است یا خیر)
گشادی دریچه قلب چگونه درمان می‌شود؟
هیچ درمان قطعی برای گشادی دریچه قلب وجود ندارد. اما، می‌توان بیشتر علائم این بیماری را با دارو و سایر درمان‌ها کنترل کرد. برخی از داروهایی که برای درمان گشادی دریچه قلب استفاده می‌شود شامل موارد زیر است:
- مسدود‌کننده‌های بتا
- مهارکننده‌های ACE
- مسدود‌کننده‌های گیرنده آلدوسترون
- مهارکننده‌های نپری لیزین
- دیورتیک‌ها
- داروهای ضد آریتمی
- رقیق‌کننده‌های خون (ضد انعقادها)
تغییرات در سبک زندگی نیز می‌تواند به بهبود اثربخشی داروها کمک کند. برخی از این تغییرات شامل حذف عادات ناسالم، پیروی از یک رژیم غذایی مناسب و افزایش فعالیت بدنی است. گشادی دریچه قلب می‌تواند باعث آریتمی(ریتم غیر طبیعی قلب) شود. بنابراین، افراد مبتلا به این بیماری ممکن است به کاشت دستگاه ضربان‌ساز برای نظارت و تنظیم ریتم قلب نیاز داشته باشند.
در برخی موارد که دستگاه ضربان‌ساز و داروها کمکی نمی‌کنند، از پیوند قلب برای درمان گشادی دریچه قلب استفاده می‌شود. افرادی که منتظر عمل پیوند قلب هستند ممکن است تا زمان انجام این عمل به یک دستگاه کمکی بطن چپ (LVAD) نیاز پیدا کنند. این دستگاه به عضله قلب کمک می‌کند تا خون را از قلب به نقاط مختلف بدن پمپاژ کند.
آیا گشادی دریچه قلب خطرناک است؟
گشادی دریچه قلب می‌تواند منجر به بیماریهای قلبی دیگر از جمله آریتمی، ایست قلبی، لخته شدن خون در قلب، آنژین صدری و نارسایی قلبی شود. نارسایی قلبی زمانی است که قلب توانایی پمپاژ خون کافی برای رفع نیازهای بدن را ندارد.
گاهی به علت گشادی دریچه قلب، خون در بطن چپ لخته می‌شود. این لخته‌ها می‌توانند از خون‌رسانی به اندام‌های دیگر جلوگیری کنند. در نتیجه، لخته شدن خون سبب بروز مشکلاتی مانند حمله قلبی، سکته مغزی یا آسیب دیگر اندام‌ها می‌شود.
گشادی دریچه قلب همچنین می‌تواند از بسته شدن دریچه‌های میترال و سه لتی قلب جلوگیری کرده و باعث نشت خون به سمت عقب شود. فرآیند نشت خون سبب تولید صدایی با عنوان سوفل قلبی می‌شود. ازطرفدیگر تغییر اندازه قلب سبب بی نظمی در ریتم قلب شده و به ایست قلبی یا مرگ ناگهانی منجر می‌شود.
چگونه از گشادی دریچه قلب پیشگیری کنیم؟
علت گشادی دریچه قلب می‌تواند برخی بیماریهای زمینه‌ای مانند فشار خون یا دیابت باشد. بنابراین، درمان زودهنگام این بیماری‌ها به جلوگیری از بزرگ شدن قلب کمک می‌کند. همچنین با پیروی از برخی باید و نباید‌ها می‌توانید از بروز مشکلات قلبی نظیر گشادی دریچه قلب پیشگیری کنید. موارد زیر برخی از نکاتی است که باید برای سلامت قلب به آن‌ها توجه داشته باشید:
- فعالیت ورزشی داشته باشید و از یک رژیم غذایی سالم برای قلب استفاده کنید.
- میزان فشار خون، سطح کلسترول یا دیابت خود را کنترل کنید.
- داروهای تجویزی پزشک را به طور منظم مصرف کنید.
- از مصرف سیگار و الکل خودداری کنید.
- حداقل 8 ساعت در شبانه روز بخوابید و به اندازه کافی استراحت کنید.
