بیماری عروقی، فرایندی است که رگ های خونی بدن را تحت تأثیر قرار می دهد. این شرایط، موجب افزایش بیماری هایی می شود، که در اثر انسداد جریان خون یا جریان خون ناکافی رخ می دهند. بیماری عروقی می تواند در تمام رگ های خونی بدن رخ دهد. به طور کلی، این بیماری به تدریج و به مرور زمان ایجاد می شود و معمولاً تا زمانی که پیشرفت نکند، هیچ علائم قابل مشاهده ای ندارد.
عواملی که منجر به پیشرفت بیماری عروقی می شوند شامل سیگار کشیدن، فشار خون بالا (پرفشاری خون مزمن)، سبک زندگی بی تحرک، سطوح چربی و کلسترول خون بالا هستند. اغلب اوقات، بیماری عروقی گسترده است و بسیاری از نواحی بدن و چندین نوع رگ خونی را درگیر می کند. این بیماری را می توان از طریق تغییر سبک زندگی، دارو و گاهی اوقات جراحی درمان کرد.
انواع بیماری های عروقی
بیماری عروقی، معمولاً انواع رگ های خونی را در سراسر بدن درگیر می کند. اما اغلب اوقات، انواع خاصی از بیماری های عروقی، بر اساس علائم و یا آزمایشات غربالگری، تشخیص داده می شوند و شما ممکن است به یک یا چند مورد از انواع بیماری های عروقی مبتلا باشید، اما ضرورتاً به همه آنها دچار نمی شوید.
انواع بیماری های عروقی شامل موارد زیر می شوند:
بیماری شریان محیطی: این شرایط، شریان های پاها و یا بازو ها را درگیر می کند و ممکن است موجب بروز مشکلاتی در بهبود زخم و یا لنگش (درد به هنگام حرکت، به ویژه به هنگام راه رفتن) شود.
بیماری عروق کرونری(CAD): بیماری شریان های قلبی است که می تواند زمینه ای برای ایجاد لخته های خونی و حمله ی قلبی باشد. گاهی اوقات ممکن است بر اثر این مشکل، یک رگ خونی در قلب به شدت تنگ یا مسدود شود.
بیماری کاروتید: بیماری شریان های کاروتید ممکن است منجر به کاهش خونرسانی به مغز شود و احتمال تشکیل لخته های خونی در مغز را افزایش دهد و موجب سکته مغزی شود.
بیماری مغزی-عروقی: باریک شدن رگ های خونی در مغز می تواند منجر به انسداد کامل رگ خونی و در نهایت سکته مغزی شود.
بیماری عروقی ریوی: فشار خون بالای ریوی می تواند بر اثر بیماری ریوی یا قلبی شدید ایجاد شود که منجر به تشدید بیماری تنفسی و سلامت عمومی می شود و تنفس را مختل می کند.
رتینوپاتی: دیابت و فشار خون بالا ممکن است منجر به باریک شدن و ناهنجاری در رگ های خونی چشم شود که احتمال از دست دادن بینایی را افزایش می دهد. گاهی اوقات رتینوپاتی ممکن است در نوزادان نارس نیز رخ دهد.
نارسایی وریدی مزمن: بیماری رگ ها ممکن است موجب التهاب رگ های پا ها و بروز ناراحتی شوند و احتمال تغییرات پوستی نیز وجود دارد.
بیماری شریان کلیوی: رگ های خونی کلیه ها ممکن است بعلت این بیماری مزمن، باریک شوند و آسیب ببیند و منجر به نارسایی در یک یا هر دو کلیه شوند.
بیماری رینود: مشخصه ی این بیماری، باریک شدن متناوب رگ های خونی می باشد و پزشکان معتقدند که این بیماری ارثی است و ربطی به عادت های سبک زندگی ندارد. گرچه، علائم این بیماری با عادت های سبک زندگی ناسالم مانند سیگار کشیدن تشدید می شوند.
بیماری واسکولیت: التهاب رگ های خونی می تواند بر اثر بیماری های مزمنی همچون لوپوس اریتماتوی سیستمتیک و آرتریت روماتوئید رخ دهد. این بیماری همچنین ممکن است ناشی از عفونتی باشد که موجب التهاب شدید می شود یا به رگ های خونی دسترسی پیدا می کند.
رگ های واریسی: انبساط رگ های پاها، موجب قابل مشاهده شدن رگ ها می شود.
آنوریسم: نقص در رگ خونی مانند آئورت شکمی یا رگ خونی مغزی، می تواند منجر به پارگی رگ و احتمالاً خون ریزی شدید شود.
- شریان ها، رگ های خونی بزرگی هستند که خون غنی از اکسیژن و مواد مغذی را از قلب به اعضای بدن می رسانند.
- رگ ها تا حدودی از شریان ها کوچکترند و می توانند خون را از دیگر اعضای بدن به قلب برسانند.
- مویرگ ها، رگ های خونی ریزی هستند که برای تبادل مستقیم اکسیژن، مواد مغذی و مواد زائدی مانند دی اکسید کربن، خون را به سلولها می رسانند.
علائم بیماری عروقی
تأثیر بیماری عروقی می تواند گسترده باشد و ممکن است به تدریج مشکلات پا را (مانند درد یا عدم بهبود زخم) تشدید کند یا عواقب بدی مانند حمله قلبی یا سکته مغزی داشته باشد.
شما ممکن است در طول چند سال متوجه مشکلات خفیفی شوید یا هیچ گونه علائم اولیه ای را تجربه نکنید و یک عارضه ی جدید، اولین نشانه از بیماری عروقی شما باشد. اولین علائم بیماری عروقی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- خشکی پوست پاها، انگشتان پا و به ندرت انگشتان دست
- عدم بهبودی زخم های روی پاها، انگشتان پا یا انگشتان دست
- لنگیدن
- تغییرات پوستی مانند پوست چرم مانند، پوست رنگ پریده یا پوست سرد و مرطوب روی پاها، انگشتان پا و یا انگشتان دست
- درد پا، انگشتان دست و پا
- تنگی نفس کوششی
- آنژین (درد قفسه سینه) به هنگام استراحت یا کار سنگین می تواند شامل آنژین پایدار یا ناپایدار باشد.
- حمله های ایسکمی گذرا که باعث دوره های کوتاهی از سرگیجه، اختلال در صحبت کردن و یا ضعف یا بیحسی در یک سمت بدن می شوند.
عوارض بیماری عروقی
بیماری عروقی می تواند به تدریج بدتر شود و ممکن است به علت نارسایی خون یا تشکیل لخته خونی منجر به مشکلات جدی شود. عدم خونرسانی کافی به هر ناحیه از بدن موجب بروز عوارض خاصی در آن ناحیه می شود. عوارض جدی بیماری عروقی شامل موارد زیر می شود:
- ایسکمی و قانقاریای پا
- ترومبوز وریدی عمقی در بازو یا پا
- آمبولی ریوی
- نارسایی کلیه
- سکته
- حمله قلبی
- ایسکمی روده، ایسکمی مزاتریک (انسداد رگ های خونی تأمین کننده دستگاه گوارش)
مشکلات سلامتی دیگر مانند اختلال لخته شدن خون، سرطان یا بیماری التهابی می تواند احتمال بروز عوارض را افزایش دهد.
علل بیماری عروقی
عوامل خطر زیادی برای بیماری قلبی عروقی وجود دارد. این شرایط زمانی رخ می دهد که لایه ی داخلی رگ های خونی آسیب ببیند.
عوامل خطر عبارتند از:
سیگار کشیدن
فشارخون بالا
دیابت
چربی خون بالا
سطوح بالایی از کلسترول خوب (لیپوپروتئین با چگالی بالا)
سطوح بالایی از کلسترول بد (لیپوپروتئین با چگالی پایین)
التهاب مزمن
بیماری خودایمنی
استرس احساسی مزمن
چاقی بیش از حد
سبک زندگی بی تحرک، عدم ورزش منظم
سابقه ی خانوادگی بیماری عروقی
تشخیص بیماری عروقی
تشخیص بیماری عروقی از طریق بررسی علائم و محلی که مشکوک به بیماری عروقی است، انجام می شود. پزشک شرح حالی از سوابق پزشکی شما می گیرد و معاینه فیزیکی انجام می دهد. یافته های معاینه ی فیزیکی عبارتند از:
✔️ فشارخون بالا
✔️ کاهش نبض
✔️ تغییر رنگ یا کبودی اندام ها بر اثر بیماری شریان محیطی
✔️ التهاب اندام ها بر اثر نارسایی وریدی
✔️ ریتم نامنظم قلب یا تغییراتی در صداهای قلبی
✔️ گرفتگی عروق کاروتید بر اثر بیماری شریان کاروتید
✔️ التهاب شکم با آنوریسم آئورت شکمی
✔️ اختلالات سیستم عصبی بر اثر بیماری های مغزی عروقی
✔️ التهاب رگ ها بر اثر بیماری رگ های واریسی
✔️ مشاهده بیماری عروقی با معاینه چشم
بیماری قلبی عروقی ممکن حتی در مراحل بسیار پیشرفته، هیچ علائم قابل مشاهده ای نداشته باشد.
آزمایشات تشخیصی
آزمایشات تشخیصی شامل آزمایشات تصویربرداری می باشد که به طور مستقیم رگ های خونی را تصویر سازی می کنند. آنژیوگرافی که از طریق سی تی اسکن یا ام ار آی قابل انجام است، تصویری از رگ های خونی را ارائه می کند. تست هایی مانند اکوکاردیوگرام یا سونوگرافی کاروتید، می توانند تصویرسازی جریان خون در رگ های خونی را انجام دهند.
آزمایشات تهاجمی مانند آنژیوگرافی مداخله ای، شامل قرار دادن کاتتر در رگ خونی می شود، به طوری که بتواند تصویری از درون رگ ها را روی نمایشگر به تصویر بکشد. همچنین ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون داشته باشید تا عوامل خطر بیماری عروقی شما از جمله سطوح کلسترول، قندخون و هموگلبین مورد ارزیابی قرار گیرند.
درمان بیماری عروقی
درمان بیماری عروقی با هدف کنترل عوامل خطر، جلوگیری از پیشرفت بیماری و درمان عوارض بیماری عروقی می باشد. درمان شامل راهکارهای پیشگیرانه مانند تغییر در سبک زندگی، دارو و یا روش های مداخله ای می شود. دارو های مورد استفاده برای درمان بیماری های عروقی، دارو هایی هستند که شرایط زیر را درمان می کنند:
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- دیابت
- التهاب
جراحی
گاهی اوقات، برای کنترل بیماری شدید در رگ خونی، ممکن است به یک درمان مداخله ای نیاز باشد. به طور کلی بیماری عروقی گسترده، از طریق جراحی قابل درمان نیست. این نوع درمان برای بیماری عروقی شدید و موضعی انجام می شود و پیش از جراحی با کمک آزمایشات تشخیصی، ناحیه قابل انعطاف رگ خونی، شناسایی می شود. رویکردهای جراحی مختلف برای بیماری عروقی عبارتند از:
پیوند بای پس شریان عروقی برای بیماری عروقی در قلب
بای پس شریان محیطی برای بیماری شریان محیطی شدید
جراحی اندارترکتومی کاروتید
ترمیم آنوریسم مغزی
ترمیم آنوریسم آئورت شکمی
پیشگیری
از آنجایی که بیماری عروقی می تواند عواقبی جدی داشته باشد، پیشگیری از این بیماری بسیار مهم است. پیشگیری در درجه اول با تغییر در سبک زندگی انجام می شود. شما باید هرچه زودتر اقدامات پیشگیرانه را در زندگی خود شروع کنید، اما هیچ وقت برای انجام راهکارهای پیشگیرانه دیر نیست. شما با رویکردهای زیر می توانید از بروز بیماری عروقی جلوگیری کنید:
- سیگار نکشیدن
- کنترل فشار خون با مصرف نمک کمتر و در صورت نیاز مصرف داروی پایین آورنده فشار خون
- ورزش منظم
- کنترل استرس
- حفظ سطوح چربی و کلسترول بهینه با رژیم غذایی کم چرب و کم کلسترول و در صورت نیاز مصرف دارو
عباس
شنبه ۲۱ آبان ۱( 1 سال پیش)
تعداد بازدید:
مشاهده پرسش
