در رابطه با قویترین باز کننده عروق چه می دانید؟ آیا گرفتگی رگ قلب با دارو برطرف میشود؟ منظور از عروق کرونر چیست؟ عروقی که مسئول خون رسانی به قلب هستند و خون اکسیژن دار و مواد غذایی را به قلب می رسانند را در اصطلاح عروق کرونر می گویند. این عروق ممکن است به دلایل مختلف دچار تنگی یا بیماری شوند که در این صورت خواهیم گفت فرد دچار بیماری عروق کرونر شده است.
به دلیل اینکه افراد زیادی در سطح جهان با این مشکل سروکار دارند در این مقاله سعی می کنیم اطلاعات جامعی را در مورد بیماری عروق کرونر به شما خوانندگان ارایه دهیم.
بیماری عروق کرونر قلبی چیست؟
بیماری انسداد عروق قلب یا گرفتگی عروق قلب، به علت تجمع ذرات حاوی کلسترول و التهاب در جدار این عروق می باشد. هنگامی که ذرات حاوی کلسترول در دیواره ی عروق تجمع می یابند، منجر به تشکیل پلاکهایی می شوند که این پلاک ها می توانند باعث ایجاد تنگی عروق قلب شوند. لذا میزان جریان خونی که به قلب شما می رسد کاهش یافته و این کاهش جریان خون به عضله ی قلب، منجر به بروز درد قفسه ی سینه و یا آنژین صدری یا تنگی نفس می شود.
از آن جایی که انسداد رگ های قلبی طی چندین سال یا طی چند دهه رخ می دهند، ممکن است بیمار در ابتدای سیر بیماری علامتی نداشته باشد، تا زمانیکه این تنگی شدید شده و یا اینکه منجر به انسداد کامل و حمله ی قلبی شود. آن چه که مهم است این است که شما به عنوان بیمار می توانید اقدامات زیادی را به عنوان پیشگیری یا درمان این بیماری انجام دهید.
چرا رگ های قلب بسته می شود؟
تصور می شود آغاز بیماری عروق کرونر به علت آسیب به لایه ی داخلی این عروق می باشد و این آسیب می تواند خیلی زود و یا حتی در دوران کودکی ایجاد شود. عواملی که می توانند منجر به این آسیب شوند شامل: تنباکو، فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت، مقاومت به انسولین، سبک زندگی کم تحرک و غیره می باشند.
هنگامی که لایه ی داخلی عروق کرونر تخریب یا دچار آسیب شده باشند، ذرات چربی حاوی کلسترول و سلول های التهابی در این محل تجمع پیدا می کنند و به این پروسه آترواسکروز یا تصلب شرائین گفته میشود. اگر سطح رویی این پلاک چربی که در دیواره ی عروق تشکیل شده است، دچار پارگی شود، منجر به تجمع سلول های خونی به نام پلاکت شده که این تجمع پلاکتی می تواند منجر به انسداد کامل رگ شده و به اصطلاح حمله ی حاد قلبی (سکته ی قلبی) رخ می دهد.
علائم گرفتگی عروق کرونری قلب
وقتی که عروق کرونر دچار تنگی می شوند، نمی توانند خون حاوی اکسیژن را به میزان کافی به قلب برسانند، مخصوصا به دنبال افزایش ضربان قلب، فعالیت یا استرس های روحی.
درد قفسه ی سینه یا آنژین صدری
همانطور که ذکر شد در ابتدای سیر این بیماری، بیماران بدون علامت می باشند. تنگی های کمتر از 50% از نظر بالینی اهمیت نداشته و به هیچ عنوان منجر به بروز علائم نمی شوند. تنگی های مهم از نظر بالینی (بیش از 60%) نیز اغلب در حین استراحت برای بیمار علامتی ایجاد نمی کنند زیرا میزان خونی که در حین استراحت به عضله ی قلب می رسد پاسخگوی نیازهای آن می باشد.
اگر بیمار شروع به فعالیت کرده یا به دنبال استرس های روحی دچار افزایش ضربان قلب شود، دیگر این رگ دچار تنگی پاسخگوی نیازهای عضله ی قلب نبوده و فرد دچار درد قفسه ی سینه می شود. اکثر بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر، در حال استراحت و شرایط روحی مناسب، بدون علامت بوده و فقط بیمارانی که دچار حمله ی حاد قلبی شده اند، در حال استراحت دچار درد قفسه ی سینه می شوند و این دسته از بیماران نیازمند پیگیری و درمان اورژانسی می باشند.
شایان ذکر است که درد های قلبی ماهیت خاصی داشته و دردهایی که لحظه ای و گذرا هستند یا به اصطلاح دردهای تیر کشنده، دردهایی که به صورت نقطه ایی در قفسه ی سینه احساس می شوند، دردهایی که با لمس و فشار شدت آن ها تغییر می کند یا دردهایی که با تغییر پوزیشن ایجاد می شوند، (مثلاً دردی که به دنبال خوابیدن روی دست چپ ایجاد می شود) اغلب منشاء قلبی نداشته و علل دیگری از قبیل دردهای عضلانی-اسکلتی و مسائل استرسی-اضطرابی و غیره مطرح می باشد.
تنگی نفس
بعضاً بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر، درد قفسه سینه را تجربه نکرده و به جای آن دچار تنگی نفس فعالیتی یا خستگی زودرس می شوند. این حالت در خانم ها، افراد مسن، بیماران دیابتی و افراد معتاد به مواد مخدر بیشتر دیده می شود.
حمله قلبی
اگر پارگی پلاک چربی در رگ قلب منجر به انسداد کامل و ناگهانی این عروق شود، فرد دچار حمله ی حاد قلبی (سکته قلبی) شده که علائم و نشانه های مشخص آن به صورت درد بسیار شدید و فشار دنده در قفسه ی سینه می باشد. ممکن است این درد به بازوها یا دست ها و یا فک تحتانی انتشار یابد و احتمال دارد این درد با تنگی نفس، تعریق، تهوع و استفراغ همراه باشد.
درمان خانگی کنترل گرفتگی عروق قلب
ایجاد تغییرات ذکر شده در زیر در رابطه با تغییر سبک زندگی سالم و متعهد بودن به این تغییرات می تواند تا حد زیادی در ارتقاء سلامت عروق موثر باشد:
- ترک کردن سیگار
- خوردن غذاهای سالم
- وزرش کردن به طور مرتب
- کم کردن وزن در صورت داشتن اضافه وزن
- کاهش استرس
درمان دارویی گرفتگی رگ قلب
گاهی پرسیده می شود که قویترین باز کننده عروق چه دارویی است و یا اینکه رفع کامل انسداد عروق قلب بدون نیاز به جراحی چگونه است! باید گفت که برای درمان بیماری عروق کرونر می توان از داروهای مختلفی استفاده کرد. این داروها می توانند موارد ذکر شده در زیر باشند:
این داروها مواد اولیه رسوب شده در عروق کرونر را کاهش می دهند (یا اصلاح می کنند). در نتیجه، سطح کلسترول به ویژه لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL یا کلسترول بد) کاهش می یابد.
پزشک می تواند از بین طیف وسیعی از داروها، از جمله استاتین ها، نیاسین، فیبرات ها و ترشح کننده های اسید صفراوی انتخاب کند.
پزشک شما ممکن است مصرف روزانه آسپرین یا رقیق کننده خون دیگری را برای شما تجویز کند. مصرف این دارو می تواند تمایل به لخته شدن خون را کاهش دهد و این می تواند به جلوگیری از انسداد رگ ها کمک کند.
اگر دچار حمله قلبی شده اید، آسپرین می تواند به جلوگیری از حملات بعدی کمک کند. اما اگر اختلال خونریزی داشته باشید یا از قبل رقیق کننده خون دیگری مصرف می کنید، آسپرین می تواند خطرناک باشد، بنابراین قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
این داروها ضربان قلب شما را کاهش می دهند و فشار خون شما را پایین می آورند، در نتیجه باعث کاهش تقاضای قلب برای اکسیژن می شود.
اگر حمله قلبی داشته اید، بتا بلاکرها خطر حملات بعدی را کاهش می دهند.
اگر بتا بلاکرها به تنهایی موثر نباشند یا اگر قادر به مصرف آنها نیستید، به جای مسدود کننده های بتا این داروها ممکن است استفاده شوند. این داروها می توانند به بهبود علائم درد قفسه سینه کمک کنند.
این دارو ممکن است به افراد مبتلا به درد قفسه سینه (آنژین) کمک کند.
اگر نمی توانید این دارو را استفاده کنید، ممکن است مسدود کننده بتا به جای آن تجویز شود.
قرص ها و اسپری های نیتروگلیسیرین می توانند با اتساع موقت عروق کرونر و کاهش تقاضای قلب برای خون، درد قفسه سینه را کنترل کنند.
مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) و مسدود کننده های گیرنده های آنژیوتانسین (ARBS)، فشار خون را کاهش می دهند و می توانند از پیشرفت بیماری عروق کرونر جلوگیری کنند.
درمان گرفتگی عروق بدون جراحی
آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت عروق کرونر از طریق پوست یکی از روش های بازکردن گرفتگی عروق قلب است. پزشک یک لوله باریک و بلند (کاتتر) را در قسمت تنگ شده ی عروق وارد می کند. یک سیم با بادکنک خالی از طریق کاتتر به منطقه تنگ شده ی عروق منتقل می شود.
سپس بادکنک باد می شود و رسوبات را در دیواره عروق فشرده می کند تا مسیر باز شود. یک استنت اغلب در عروق رها می شود تا به باز ماندن عروق کمک کند. بیشتر استنت ها برای کمک به باز نگه داشته شدن عروق به آرامی دارو آزاد می کنند.
چه زمانی بیمار عمل قلب باز می شود؟
در صورتی که میزان گرفتگی عروق بسیار زیاد باشد و یا آنژیوپلاستی جوابگو نباشد، عمل بای پس عروق پیشنهاد می شود. جراح با ایجاد یک پیوند، عروق مسدود شده را دور می زند. این پیوند با استفاده از یک رگ از دیگر قسمت های بدن خود بیمار انجام می شود. با این کار، خون در اطراف شریان کرونر مسدود یا تنگ شده جریان می یابد. از آنجا که این به جراحی قلب باز احتیاج دارد، در بیشتر موارد مربوط به افرادی است که عروق کرونر تنگ دارند.
معاینه توسط متخصص قلب و عروق چه زمانی صورت می گیرد؟
اگر شما عوامل خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر دارید، که شامل موارد زیر می شوند:
فشار خون بالا، کلسترول بالا، استفاده از تنباکو، دیابت، داشتن سابقه خانوادگی بیماری عروق قلب در بستگان درجه یک و چاقی، ممکن است دکتر قلب بخواهد که شما را از نظر قلبی-عروق بررسی نماید، خصوصاً در صورتیکه از درد سینه، تنگی نفس یا علائم مشابه شکایت داشته باشید.
در مواردی که شک به حمله ی قلبی وجود دارد بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید، اگر به هر دلیل اورژانس در دسترس نبود از کسی بخواهید که شما را به بیمارستان منتقل کند، و تنها به عنوان آخرین راه با وسیله ی شخصی خودتان به بیمارستان مراجعه نمائید.
عوارض گرفتگی عروق کرونر
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس فعالیتی یا خستگی مفرط
- حمله ی حاد قلبی (سکته قلبی)
نارسایی قلبی
اگر میزان زیادی از بافت عضله ی قلب به دنبال حمله ی حاد قلبی دچار آسیب شود، باعث می شود قسمت های زیادی از عضله ی قلب توانایی انقباضی خود را از دست دهد. لذا قلب نمی تواند میزان کافی از خون را طی هر سیکل پمپ کند، که این افت پمپاژ قلب منجر به بروز علائم نارسایی قلبی می شود.
نامنظمی های ریتم قلبی
وقتی به قلب خون اکسیژن دار به میزان کافی نرسد، ممکن است نامنظمی هایی در ریتم قلب به وجود آید. این نامنظمی ها می توانند خوش خیم و یا بعضاً بدخیم و حتی کشنده باشند.
پیشگیری از گرفتگی عروق چگونه است؟
داشتن یک سبک زندگی سالم و داشتن عروق قلب سالم و عاری از هر گونه پلاک چربی بسیار موثر بوده و سلامت شما را به میزان قابل توجهی بهبود می بخشد. از جمله مواردی که به جهت پیشگیری توصیه می شوند:
- ترک سیگار
- کنترل و درمان فشار خون
- کنترل و درمان چربی خون
- کنترل و درمان دیابت
- داشتن فعالیت فیزیکی مناسب و یک برنامه منظم ورزشی
- رژیم غذایی مناسب و خوردن مواد غذایی با چربی و نمک کمتر و هم چنین مصرف بیشتر میوه جات و سبزیجات
- کاهش وزن
- کنترل و مدیریت استرس های روزانه