بیماری مادرزادی قلب، یک یا چند مشکل در ساختار قلب است که از بدو تولد وجود دارد. مادرزادی به این معنی است که شما با آن نقص متولد شده اید. بیماری مادرزادی قلب، که به آن نقص مادرزادی قلب نیز گفته می شود، می تواند راه جریان خون در قلب شما را تغییر دهد. برخی نقایص مادرزادی قلب، ممکن است مشکلی ایجاد نکنند، نقص های پیچیده، می توانند عوارض تهدید کننده زندگی را ایجاد کنند.
پیشرفت در تشخیص و درمان، به نوزادان مبتلا به بیماری مادرزادی قلب، اجازه داده تا طول عمر بیشتری داشته باشند. گاهی اوقات، تا قبل از بلوغ، علائم و نشانه های بیماری قلبی مادرزادی در بزرگسالان، قابل مشاهده نیستند. اگر به بیماری مادرزادی قلب مبتلا هستید، در طول زندگی به مراقبت نیاز خواهید داشت. برای تعیین اینکه هر چند وقت یکبار به معاینه نیاز دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
علائم
برخی نقایص مادرزادی قلب، هیچ علامت و نشانه ای ندارند. برای برخی افراد، علائم یا نشانه هایی، در اواخر زندگی رخ می دهد و این علائم می تواند سال ها پس از درمان نقص قلب شما، دوباره برگردد.
علائم شایع بیماری قلبی مادرزادی در بزرگسالان عبارتند از:
- ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی)
- رنگ مایل به آبی روی پوست لب ها و ناخن های انگشتان (سیانوز)
- تنگی نفس
- خسته شدن سریع، هنگام انجام کار
- تورم بافت بدن یا اندام ها (ادم)
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم نگران کننده ای مانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس دارید، به دنبال مراقبت های پزشکی فوری باشید. اگر علائم یا نشانه هایی از بیماری مادرزادی قلب دارید یا از کودکی به دلیل نقص مادرزادی قلب، تحت درمان قرار گرفته اید، به پزشک خود مراجعه کنید.
علل
دریچه های قلب
محققان مطمئن نیستند که چه عواملی باعث بروز بیشتر انواع بیماری های مادرزادی قلب می شود. برخی از بیماری های مادرزادی قلب ارثی می باشند. قلب چهار دریچه دارد، دو دریچه در سمت راست و دو دریچه در سمت چپ. سمت راست قلب از طریق عروق خونی (شریان های ریوی) خون را به ریه ها منتقل می کند. در ریه ها، خون اکسیژن گرفته و سپس از طریق ورید های ریوی به سمت چپ قلب بر می گردد.
سپس سمت چپ قلب، خون را از طریق آئورت پمپ می کند و به بقیه بدن می رساند. بیماری مادرزادی قلب می تواند بر روی هر یک از ساختارهای قلبی، از جمله شریان ها، دریچه ها، محفظه ها و دیواره های بافتی که دریچه ها را جدا می کند (سپتوم)، تأثیر بگذارد.
عوامل خطر
برخی عوامل خطرناک محیطی و ژنتیکی ممکن است در بروز بیماری مادرزادی قلب نقش داشته باشند، از جمله:
ژن های شما
به نظر می رسد بیماری مادرزادی قلب، در خانواده ها وجود دارد (ارثی) و با بسیاری از سندرم های ژنتیکی همراه است. به عنوان مثال، کودکان مبتلا به سندرم داون، اغلب نقص قلبی دارند. آزمایش ژنتیک می تواند سندرم داون و سایر اختلالات را در طول رشد جنین تشخیص دهد.
سرخک (سرخچه)
سرخچه در دوران بارداری ممکن است بر نحوه رشد قلب جنین در رحم، تأثیر بگذارد.
دیابت
ابتلا به دیابت نوع 1 یا 2 در دوران بارداری نیز، ممکن است بر رشد قلب کودک تأثیر بگذارد. دیابت بارداری به طور کلی خطر بیماری مادرزادی قلب را افزایش نمی دهد.
داروها
مصرف برخی داروها در دوران بارداری می تواند باعث بیماری مادرزادی قلب و سایر نقایص مادرزادی شود.
دارو های مرتبط با نقایص قلبی شامل، لیتیوم برای اختلال دو قطبی و ایزوترتینوئین (Claravis ، Myorisan ، Zenatane و غیره) که برای درمان آکنه استفاده می شود، می باشد.
همیشه در مورد دارو هایی که مصرف می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
الکل
نوشیدن الکل در دوران بارداری، در بروز نقایص قلبی در کودک نقش دارد.
سیگار کشیدن
مادری که در دوران بارداری سیگار می کشد، خطر فرزند آوری با نقص مادرزادی قلب را، افزایش می دهد.
عوارض
عوارض بیماری مادرزادی قلب که ممکن است سال ها پس از درمان ایجاد شوند، شامل موارد زیر است:
ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
آریتمی زمانی اتفاق می افتد که سیگنال های الکتریکی هماهنگ کننده ضربان قلب، به درستی کار نکنند. قلب ممکن است خیلی سریع، خیلی آهسته یا نامنظم بتپد. در برخی افراد، آریتمی های شدید، در صورت عدم درمان می توانند باعث سکته یا مرگ ناگهانی قلبی شوند. بافت اسکار در قلب، از جراحی های قبلی می تواند در ایجاد این عارضه نقش داشته باشد.
عفونت قلب (آندوکاردیت)
آندوکاردیت، عفونت پوشش داخلی قلب (آندوکاردیوم) است. به طور کلی زمانی اتفاق می افتد که باکتری ها یا سایر میکروب ها وارد جریان خون شده و به قلب منتقل شوند. آندوکاردیت درمان نشده، می تواند به دریچه های قلب آسیب برساند یا آنها از بین ببرد یا باعث سکته مغزی شود. اگر در معرض خطر آندوکاردیت هستید، توصیه می شود یک ساعت قبل از دندانپزشکی و درست کردن دندان ها، آنتی بیوتیک مصرف کنید. معاینات منظم دندانپزشکی بسیار مهم است.
سکته
نقص مادرزادی قلب، می تواند باعث شود لخته خون از قلب عبور کرده و به مغز منتقل شود، جایی که خون رسانی را کاهش می دهد یا مسدود می کند.
فشار خون ریوی
نوعی فشار خون بالا است که عروق ریه های شما را، تحت تأثیر قرار می دهد. برخی نقایص مادرزادی قلب، خون بیشتری را به ریه ها می رساند و باعث ایجاد فشار خون بالا در ریه ها می شود. این امر در نهایت باعث ضعیف شدن عضله قلب و گاهی اوقات از کار افتادن آن می شود.
نارسایی قلبی
نارسایی قلبی (نارسایی احتقانی قلب)، یعنی قلب شما نمی تواند خون کافی برای تأمین نیازهای بدن را پمپ کند. برخی از انواع بیماری های مادرزادی قلب می توانند، منجر به نارسایی قلبی شوند.
بیماری مادرزادی قلب بزرگسالان و بارداری
زنان مبتلا به بیماری مادرزادی خفیف قلب می توانند بارداری موفقی داشته باشند. با این حال، برخی از زنان با نقص مادرزادی پیچیده توصیه به بارداری نمی شوند. اگر به فکر باردار شدن هستید، در مورد خطرات و عوارض احتمالی با پزشک خود مشورت کنید. با هم می توانید در مورد هرگونه مراقبت ویژه ای که ممکن است در دوران بارداری نیاز داشته باشید بحث و برنامه ریزی کنید.
پیشگیری
مردان و زنان مبتلا به بیماری مادرزادی قلب، در معرض خطر بیشتری قرار دارند، زیرا می توانند نوعی بیماری مادرزادی قلب را، به فرزندان خود منتقل کنند. اگر قصد بچه دار شدن دارید، ممکن است پزشک شما مشاوره یا غربالگری ژنتیک را پیشنهاد کند.
تشخیص
برای تشخیص بیماری مادرزادی قلبی، پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد و با استتوسکوپ قلب شما را گوش می دهد. در مورد علائم و سابقه پزشکی و خانوادگی نیز از شما سوال می کند.
تست های تشخیص یا رد بیماری مادرزادی قلب، شامل موارد زیر است:
- الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)
این تست بدون درد، سیگنال های الکتریکی در قلب را ثبت می کند. نوار قلب می تواند بسیاری از مشکلات قلبی، از جمله ضربان قلب نامنظم و انسداد رگ ها را تشخیص دهد. گاهی اوقات، نوار قلب هنگام ورزش، به طور معمول بر روی دوچرخه یا تردمیل انجام می شود. به این روش تست ورزش استرس می گویند.
- گرافی از قفسه سینه با اشعه ایکس
این تصاویر می توانند تغییراتی در اندازه و شکل قلب و مشکلات ریه ها را نشان دهند.
- پالس اکسیمتری
یک حسگر کوچک متصل به انگشت شما می تواند میزان اکسیژن موجود در خون را تخمین بزند.
- اکوکاردیوگرام
امواج صوتی (سونوگرافی)، تصاویری از قلب متحرک را ایجاد می کنند. پزشک می تواند با استفاده از این تست، دریابد که چگونه دریچه های قلب شما، خون را در قلب شما پمپاژ می کنند. اکوکاردیوگرام نیز ممکن است در حین ورزش، معمولاً روی دوچرخه یا تردمیل انجام شود.
- اکوکاردیوگرام از راه مری
در صورت نیاز به تصاویر با جزئیات بیشتر از قلب، پزشک ممکن اس اکوکاردیوگرام از راه مری را توصیه کند. در این تست، یک لوله انعطاف پذیر حاوی مبدل، به پایین گلو و به لوله اتصال دهنده دهان به معده (مری)، هدایت می شود. این کار با بی حسی انجام می شود.
- سی تی اسکن قلب و ام آر آی
این تست ها، تصاویری از قلب و قفسه سینه شما ایجاد می کنند. در سی تی اسکن قلب، از اشعه ایکس استفاده می شود. ام آر آی قلب از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی، برای ایجاد تصاویر از قلب استفاده می کند.
- کاتتریزاسیون قلبی
پزشک ممکن است از این تست برای بررسی جریان خون و فشار خون در قلب استفاده کند. به شما داروی خواب آور می دهند. سپس، پزشک یک کاتتر را به آرامی در یک شریان یا ورید در کشاله ران، گردن یا بازو و تا قلب شما قرار می دهد. از اشعه ایکس برای هدایت کاتتر، به موقعیت صحیح استفاده می شود. گاهی، رنگ حاجب از طریق کاتتر تزریق می شود. این رنگ به عروق خونی کمک می کند تا در تصاویر بهتر دیده شوند.
درمان
بیماری مادرزادی قلب، اغلب در کودکی با موفقیت، قابل درمان است. با این حال، برخی نقایص قلبی ممکن است به اندازه کافی جدی نباشند تا در دوران کودکی ترمیم شوند، اما با افزایش سن می توانند مشکلاتی را ایجاد کنند. درمان بیماری مادرزادی قلب در بزرگسالان به شدت به مشکل قلبی شما بستگی دارد. ممکن است شما به سادگی تحت نظر قرار بگیرید، یا ممکن است به دارو یا جراحی نیاز داشته باشید.
داروها
برخی از نقایص قلبی مادرزادی خفیف را، می توان با دارو هایی درمان کرد که به قلب کمک می کند تا موثرتر کار کند. همچنین ممکن است به دارو هایی برای جلوگیری از لخته شدن خون یا کنترل ضربان قلب نامنظم نیاز داشته باشید.
جراحی ها و سایر اقدامات
دستگاه های قلبی قابل کاشت (ایمپلنت های قلبی)
دستگاهی که به کنترل ضربان قلب شما کمک می کند (ضربان ساز قلبی) و یا ضربان های قلب نامنظم تهدید کننده زندگی (ایمپلنت های قلب و عروق کاذب-دفیبریلاتور قابل کاشت یا ICD) را اصلاح می کند، ممکن است به بهبود برخی از عوارض مرتبط با نقص مادرزادی قلب کمک کند.
درمان های مبتنی بر کاتتر
برخی از نقایص مادرزادی قلب را می توان، با استفاده از تکنیک های کاتتریزاسیون ترمیم کرد. این روش های درمانی اجازه می دهد بدون جراحی قلب باز، نقص ترمیم شود. در این روش، پزشک یک لوله نازک (کاتتر) را به داخل ورید یا شریان پا وارد کرده و با کمک تصاویر اشعه ایکس آن را به قلب هدایت می کند. هنگامی که کاتتر در قلب قرار گرفت، پزشک ابزارهای ریزی را از طریق کاتتر به داخل قلب می فرستد تا نقص را برطرف کند.
عمل قلب باز
اگر کاتتریزاسیون نتواند نقص قلب شما را برطرف کند، ممکن است پزشک جراحی قلب باز را توصیه کند.
پیوند قلب
اگر نقص قلبی جدی قابل ترمیم نباشد، پیوند قلب می تواند یک گزینه برای درمان باشد.
مراقبت های بعدی
اگر یک فرد بزرگسال مبتلا به بیماری مادرزادی قلب باشد، در معرض خطر ایجاد عوارض می باشد- حتی اگر در دوران کودکی برای ترمیم نقص، عمل جراحی انجام داده باشد. مراقبت های پیگیری مادام العمر مهم است. در حالت ایده آل، یک متخصص قلب و عروق آموزش دیده در درمان بزرگسالان دارای نقص مادرزادی قلب، مراقبت شما را مدیریت خواهد کرد.
مراقبت های پیگیری شامل معاینات منظم توسط پزشک و انجام آزمایش خون و تصویربرداری منظم برای بررسی عوارض می باشد. اینکه هر چند وقت یکبار به پزشک مراجعه کنید، به خفیف یا پیچیده بودن بیماری مادرزادی قلب بستگی دارد.