کلسترول بالا یا چربی خون بالا، یکی از مشکلاتی است که در دنیای امروز بسیار شایع است. کلسترول یک ماده مومی شکل است که در خون شما یافت می شود. بدن برای ساخت سلول های سالم و همچنین ساخت برخی از هورمون ها، نیاز به کلسترول دارد. ولیکن مقادیر افزایش یافته کلسترول، می تواند منجر به افزایش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی شود.
کلسترول بالا چیست؟
کلسترول بالا وضعیتی است که در آن چربی (لیپید) بیش از حد در خون شما وجود دارد. این عارضه همچنین با نام هایپیرلیپیدمی (چربی خون بالا) یا هایپرکلسترولمی شناخته می شود. بدن شما برای عملکرد صحیح به مقدار مناسبی از لیپید نیاز دارد. اگر لیپیدهای زیادی داشته باشید، بدن نمی تواند از همه آنها استفاده کند. لیپیدهای اضافی شروع به تجمع در عروق می کنند و با سایر مواد موجود در خون ترکیب شده و پلاک (رسوبات چربی) را تشکیل می دهند.
این پلاک ممکن است سال ها هیچ مشکلی ایجاد نکند اما به مرور زمان، به طور خاموش در داخل عروق شما بزرگ و بزرگ تر می شود. به همین دلیل است که کلسترول بالا در صورت عدم درمان خطرناک خواهد بود. این چربی‌های اضافی در خون بدون اینکه شما حتی متوجه شوید به بزرگ تر شدن پلاک کمک می کنند. تنها راه برای تشخیص کلسترول بالا، آزمایش خون است. آزمایش خونی به نام پنل چربی، میزان چربی های در گردش موجود در خون را نشان می دهد. میزان کلسترول بالا بر اساس سن، جنس و سابقه بیماری قلبی افراد تعیین می شود.
علائم کلسترول بالا
کلسترول بالا برای اکثر افراد هیچ علامتی ایجاد نمی کند. شما می توانید یک دونده ماراتن باشید و همچنان کلسترول بالا داشته باشید. تا زمانی که کلسترول بالا مشکلات دیگری را در بدن شما ایجاد نکند، هیچ علائمی را احساس نخواهید کرد.
کلسترول بالا منجر به چه چیزی می شود؟
کلسترول بالا منجر به تجمع چربی، و انسداد عروق قلب می شود. به مرور زمان میزان این چربی در جدار رگ افزایش یافته و می تواند منجر به تنگی عروق شود. بعضاً این پلاک های چربی ممکن است به صورت ناگهانی پاره شده و منجر به تشکیل لخته و انسداد عروق شده که می توانند باعث سکته قلبی یا سکته ی مغزی شوند.
کلسترول بالا می تواند ارثی باشد، ولی معمولا نتیجه انتخاب یک شیوه ی زندگی ناسالم می باشد. از این رو کلسترول بالا قابل پیشگیری و درمان می باشد. یک رژیم سالم، ورزش منظم و در موارد لزوم دارو ها، می توانند منجر به کاهش میزان کلسترول خون شوند.
عوارض تری گلیسیرید بالای 200
برخی از عوارض تری گلیسیرید بالای 200 عبارتند از:
بیماری کرونری قلب
خطر اصلی مرتبط با کلسترول بالا، بیماری کرونری قلب می باشد. سطح کلسترول خون، ارتباط زیادی با احتمال ابتلا به بیماری قلبی دارد. اگر کلسترول خون بالا باشد، در دیواره عروق جمع می شود. با گذشت زمان، این تجمع به عنوان آترواسکلروز شناخته می شود. آترواسکلروز، باعث باریک شدن عروق و کاهش جریان خون به قلب می شود. این امر می تواند منجر به آنژین (درد قفسه سینه) ناشی از عدم رسیدن خون کافی به قلب، یا حمله قلبی در مواردی که رگ خونی کاملاً مسدود شده باشد، گردد.
سکته مغزی
سکته مغزی زمانی رخ می دهد که رگ خونی که اکسیژن و مواد مغذی را به مغز می رساند، مسدود شود یا از هم بپاشد. اگر خونرسانی به مغز کاهش پیدا کند، سکته مغزی رخ می دهد و قسمتی از مغز نمی تواند خون و اکسیژن مورد نیاز را دریافت کند، بنابراین شروع به مرگ می کند.
بیماری شریانی محیطی
دیابت نوع 2
دیابت نوع 2، بیماری دیگری است که با کلسترول بالا ارتباط دارد، زیرا دیابت می تواند بر روی سطوح کلسترول های مختلف تأثیر بگذارد. افراد دیابتی با وجود کنترل قند خون نیز، تمایل به افزایش تری گلیسیرید، کاهش لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) و گاهی افزایش لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) دارند. این امر احتمال ایجاد آترواسکلروز را افزایش می دهد.
فشار خون بالا
فشار خون بالا و کلسترول بالا نیز با یکدیگر ارتباط دارند. هنگامی که عروق با پلاک کلسترولی و کلسیمی (آترواسکلروز) سخت و باریک می شوند، قلب برای پمپ خون از طریق آن ها، مجبور است فشار بیشتری وارد کند. در نتیجه، فشار خون به طور غیر طبیعی بالا می رود.
در رابطه با عوارض کلسترول بالای 200 نیزَ باید گفت که علاوه بر اینکه کلسترول بالا، شما را در معرض خطر بیماری های قلبی قرار می دهد، می تواند بسته به اینکه کدام عروق خونی باریک یا مسدود شده اند، خطر ابتلا به بیماری های دیگر را نیز افزایش دهد.
علت کلسترول بالای 200 چیست؟
عوامل سبک زندگی و ژنتیک هر دو در ایجاد کلسترول بالا نقش دارند. عوامل سبک زندگی عبارتند از:
- سیگار کشیدن و مصرف دخانیات: سیگار کشیدن کلسترول خوب (HDL) را کاهش داده و کلسترول بد (LDL) را افزایش می دهد.
- استرس زیاد: استرس باعث تغییرات هورمونی می شود که بدن شما را به تولید کلسترول تحریک می کند.
- مصرف بیش از حد الکل: الکل زیاد در بدن می تواند کلسترول کل را افزایش دهد.
- تحرک کم: فعالیت بدنی مانند ورزش هوازی، اعداد کلسترول را بهبود می بخشد. اگر شغل پشت میزی دارید یا در اوقات فراغت زیاد می نشینید، بدن شما به اندازه کافی کلسترول خوب تولید نخواهد کرد.
- رژیم غذایی: بعضی غذاها ممکن است کلسترول را بالا یا پایین ببرند. گاهی اوقات پزشکان برای بررسی رژیم غذایی، تغییراتی در برنامه غذایی ایجاد می کنند یا شما را به متخصص تغذیه ارجاع می دهند.
کلسترول در خون، به یک پروتئین متصل می باشد و به این صورت در خون حمل می شود. ترکیب کلسترول و این پروتئین را لیپوپروتئین می نامند. بر اساس محتویات لیپوپروتیئن چند نوع کلسترول در خون موجود می باشد.
LDL یا کلسترول بد
وظیفه ی این لیپوپروتئین جابه جایی کلسترول در خون می باشد. LDL یا کلسترول بد، می تواند در جدار عروق رسوب کرده و منجر به سفتی یا تنگی عروق شود.
HDL یا کلسترول خوب
وظیفه ی آن برداشت کلسترول اضافه و انتقال آن به کبد می باشد. آزمایش چربی خون یا لیپید پروفایل، شامل اندازه گیری تری گلیسیرید نیز می باشد که یک نوع دیگری از چربی در خون می باشد. تری گلیسیرید بالا هم می تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی شود. هر چند در مقایسه با کلسترول از خطر کمتری برخوردار است.
کلسترول بالا تحت تأثیر عواملی می باشد که قسمتی از آن تحت کنترل شما است. از جمله بی تحرکی، چاقی، و رژیم ناسالم. همچنین عواملی که ما در کنترل آنها، نقشی نداریم، از قبیل بیماریهای ژنتیکی. نقص ژنتیک در متابولیسیم چربیها، در هر مرحله از تولید انتقال یا مصرف آنها می تواند رخ دهد.
برای مثال نقص ژنتیکی که منجر به اختلال در برداشت کلسترول از خون می شود، می تواند منجر به افزایش کلسترول خون شما شود و یا نقص ژنتیکی که منجر به تولید بیش از حد کلسترول توسط کبد می شود نیز، می تواند باعث افزایش میزان کلسترول خون شود. این نواقص ژنتیک متعدد بوده و هر کدام می تواند اهمیت بالینی خاص خود را داشته باشد.
چه عواملی کلسترول بد را افزایش می دهد؟
عوامل خطری که می توانند منجر به افزایش کلسترول بد بشوند، شامل موارد زیر می باشند.
رژیم نامناسب: خوردن چربی های اشباع که در محصولات حیوانی یافت می شوند و همچنین خوردن چربی های ترانس، که در برخی از شیرینی ها و تنقلات از قبیل چیپس و پاپکورن یافت می شوند، می توانند منجر به افزایش کلسترول خون شوند. همچنین غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی کلسترول هستند، مثل گوشت قرمز و لبنیات پرچرب نیز، می توانند منجر به افزایش کلسترول شوند.
هر چند در برخی از مطالعات اخیر میزان تاثیر رژیم غذایی در افزایش میزان کلسترول، کمی زیر سوال رفته است، ولیکن همچنان رژیم های پرکلسترول، که اغلب کالری بالایی نیز دارند، به عنوان عامل خطر در نظر گرفته می‌شوند.
چاقی: وجود BMI بیشتر مساوی 30، شما را در معرض خطر افزایش کلسترول قرار می دهد.
نداشتن فعالیت ورزشی: ورزش می تواند منجر به افزایش میزان HDL یا کلسترول خوب شما شود و همچنین می تواند در ساختار کلسترول بد LDL هم تغییراتی ایجاد کند، که خطر کمتری برای شما داشته باشد.
استعمال سیگار: سیگار منجر به آسیب به دیواره عروق شده، لذا امکان تجمع چربی در عروق را فراهم می کند. و همچنین سیگار ممکن است میزان کلسترول خوب یا HDL شما را کاهش دهد.
عامل سن: به علت اینکه با افزایش سن، متابولیسم بدن تغییر می کند، ریسک افزایش کلسترول، با بالا رفتن سن نیز افزایش پیدا می کند. برای مثال با افزایش سن، کبد شما توانایی کمتری در برداشت LDL از خون خواهد داشت.
دیابت: قند بالا باعث افزایش میزان نوع خطرناکی از کلسترول، به نام VLDL می باشد و همچنین منجر به کاهش HDL می شود. قند بالا همچنین می تواند، به دیواره عروق نیز آسیب وارد کند.
پیشگیری از تری گلیسیرید بالای 200
سبک زندگی سالم، قادر است باعث کاهش میزان کلسترول شود و همچنین از ابتدا، از بالا رفتن کلسترول جلوگیری نماید. از مواردی که می توانند از بالا رفتن کلسترول پیشگیری نمایند، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
✔️ رژیم غذایی کم نمک با تاکید بر میوه و سبزیجات و غلات کامل
✔️ محدود کردن دریافت چربی حیوانی و اعتدال در مصرف چربی خوب
✔️ کاهش وزن و حفظ وزن مناسب
✔️ ترک سیگار
✔️ ورزش در اکثر روزهای هفته حداقل برای 30 دقیقه
✔️ کم کردن یا قطع مصرف الکل
✔️ کم کردن و مدیریت استرس های روزانه
اعداد آزمایش کلسترول چه معنایی دارند؟
افراد از 20 سالگی باید حداقل هر 5 سال یک بار آزمایش اندازه گیری کلسترول را انجام دهند. شما باید یک آزمایش خون به نام “پروفایل لیپوپروتئین” انجام دهید تا از تعداد کلسترول خود مطلع شوید. این آزمایش خون بعد از 9 تا 12 ساعت ناشتایی انجام می شود و اطلاعاتی که به شما ارائه می دهد، شامل موارد زیر است:
- کلسترول کل
- کلسترول بد (LDL) – منبع اصلی تجمع و انسداد کلسترول در عروق
- کلسترول خوب (HDL) – به عدم تجمع کلسترول در عروق کمک می کند
- تری گلیسیرید – نوع دیگری از چربی در خون
اگر امکان انجام آزمایش پروفایل لیپوپروتئین را نداشتید، تنها دانستن کلسترول کل و کلسترول HDL نیز می تواند کمک کننده باشد. اگر کلسترول کل شما 200 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر باشد، یا اگر HDL شما کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر باشد، باید آزمایش پروفایل لیپوپروتئین انجام دهید.
جدول اعداد کلسترول:
سطح کلسترول کل | دسته بندی |
کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر | مطلوب |
200-239 میلی گرم در دسی لیتر | مرزی بالا |
240 میلی گرم در دسی لیتر و بالاتر | بالا |
سطح کلسترول LDL | دسته بندی کلسترول LDL |
کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر | مطلوب |
100-129 میلی گرم در دسی لیتر | مطلوب یا نزدیک به مطلوب |
130-159 میلی گرم در دسی لیتر | مرزی بالا |
160-189 میلی گرم در دسی لیتر | بالا |
190 میلی گرم در دسی لیتر و بالاتر | خیلی بالا |
کلسترول HDL (خوب)، از بیماری های قلبی محافظت می کند، بنابراین هرچه سطح HDL بیشتر باشد، بهتر است. سطح HDL کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر پایین می باشد و یک عامل خطر اصلی محسوب می شود، زیرا خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد. اگر سطح HDL 60 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر باشد، به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی کمک می کند.
تری گلیسیرید نیز می تواند خطر بیماری های قلبی را افزایش دهد. سطوح مرزی بالا (150-199 میلی گرم در دسی لیتر) یا بالای آن (200 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر)، ممکن است در برخی از افراد به درمان نیاز داشته باشند.
چه زمانی لازم است که ما به پزشک مراجعه کنیم؟
از پزشک خود در مورد این که آیا لازم است آزمایش خون، جهت ارزیابی کلسترول انجام دهید یا نه سوال بپرسید. سطح کلسترول خون کودکان و نوجوانانی که هیچ عامل خطری برای ابتلا به بیماری قلبی عروقی ندارند، معمولا یک بار بین 9 تا 11 سالگی و یک بار نیز بین سنین 17 تا 19 سالگی، چک می شود و چک مجدد در افراد بالغ سالم، بدون عامل خطر برای بیماری قلبی و عروقی، معمولا هر 5 سال انجام می شود.
اگر نتایج تست شما مطلوب نباشد و یا وجود سابقه ی فامیلی برای کلسترول بالا، وجود بیماری قلبی یا وجود سایر عوامل خطر برای ابتلا به بیماری قلبی و عروقی را داشته باشد (از جمله دیابت و سیگار)، ممکن است نیازمند تکرار آزمایش با فواصل کوتاه تر باشیم.
درمان کلسترول بالای 200
با پزشکتان در مورد بهترین راه برای کاهش چربی خون خود مشورت کنید. برخی افراد فقط با تغییرات ساده در سبک زندگی مانند کاهش مصرف چربی های اشباع شده، می توانند کلسترول خود را پایین بیاورند. برخی دیگر به تغییر در سبک زندگی به همراه مصرف دارو نیاز دارند.
افراد مبتلا به بیماری های خاصی که بر کلسترول تأثیر می گذارند، ممکن است به رویکرد درمانی پیچیده تری احتیاج داشته باشند. سابقه پزشکی، سابقه خانوادگی و عوامل مربوط به سبک زندگی خود را با پزشک در میان بگذارید تا بتوانید با کمک یکدیگر برنامه ای برای کاهش کلسترول تنظیم کنید.
هدف اصلی در درمان و کاهش کلسترول، کاهش سطح LDL به اندازه کافی، برای کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی یا حمله قلبی می باشد. هرچه ریسک شما بیشتر باشد، هدف سطح LDL شما پایین تر خواهد بود. دو روش اصلی برای کاهش کلسترول وجود دارد:
تغییر در سبک زندگی
- شامل یک رژیم کاهنده کلسترول، فعالیت بدنی و مدیریت وزن می شود. این روش برای افرادی که سطح LDL آن ها بالاتر از سطح هدفشان می باشد، ضروری است.
درمان دارویی
- داروهای کاهنده کلسترول، به همراه تغییر در سبک زندگی، به کاهش LDL شما کمک می کنند.
حتی اگر برای کاهش کلسترول به درمان دارویی نیاز داشته باشید، باید به تغییر سبک زندگی خود ادامه دهید. این امر دوز دارو را تا حد ممکن پایین نگه می دارد و از راه های دیگر نیز، خطر را کاهش می دهد. دارو های مختلفی برای کاهش کلسترول از جمله استاتین ها، گیرنده های اسید صفراوی، اسید نیکوتینیک، اسید فیبریک و مهار کننده های جذب کلسترول، در دسترس هستند. پزشک مناسب ترین دارو را برای شما انتخاب می کند. استاتین ها در کاهش سطح LDL بسیار موثر هستند و برای اکثر افراد بی خطر می باشند. گیرنده های اسید صفراوی نیز LDL را کاهش می دهند و می توانند به تنهایی یا همراه با استاتین ها مورد استفاده قرار بگیرند. اسید نیکوتینیک LDL و تری گلیسیرید را کاهش و HDL را افزایش می دهد.
اسید فیبریک LDL را تا حدودی کاهش می دهد اما عمدتا برای درمان تری گلیسیرید بالا و HDL پایین استفاده می شود. مهارکننده های جذب کلسترول LDL را کاهش می دهند و می توانند به تنهایی یا همراه با استاتین ها استفاده شوند. پس از رسیدن به سطح LDL هدف، پزشک می تواند در صورت وجود تری گلیسیریدهای بالا و یا HDL پایین نیز درمان را توصیه کند. این درمان شامل کاهش وزن در صورت لزوم، افزایش فعالیت بدنی، ترک سیگار و احتمالاً مصرف دارو می باشد.
به خاطر داشته باشید که حتی بهترین برنامه ها هم به زمان نیاز دارند تا اثر خود را نشان دهند. همه ما گاهی اوقات در مسیر رسیدن به هدف خود دچار لغزش می شویم. پس اگر برنامه ای مؤثر نبود، به پزشک خود اطلاع دهید.گاهی اوقات حتی سختگیرانه ترین تغییرات در سبک زندگی هم به اندازه کافی سطح کلسترول را پایین نمی آورند. دلیلش این است که بخش زیادی از کلسترول بدن توسط کبد ساخته می شود. در نتیجه، عوامل متعدد دیگری نیز در این میان دخیل هستند که خارج از کنترل شما بوده و ارتباطی به مواد غذایی موجود در وعده هایتان ندارند.
قدم به قدم پیش بروید. داشتن کلسترول بالا یک شکست شخصی نیست، بلکه نتیجه تغییرات کوچک زیادی است که به آرامی در بدن شما اتفاق می افتد. کنترل آنچه را در دست بگیرید که توانایی اش را دارید. داروها و سایر مداخلات پزشکی نیز می توانند در این مسیر به شما کمک کنند.
علی
سه شنبه ۴ بهمن ۱( 1 سال پیش)
تعداد بازدید:
مشاهده پرسش
